Φωτεινή Μαστρογιάννη
«Ανάγκη ψυχοτρόπος η γραφή
για άλλη μια φορά
με ξεγυμνώνει-
και ένδυμα ουκ έχω».
Αντώνης Περαντωνάκης – Κρυμμένα λόγια
Πολλές φορές η γραφή ξεγυμνώνει τους πολιτικούς μας αφήνοντας τον Βασιλιά τελείως γυμνό.
Ανορθόγραφα κείμενα, κακή σύνταξη, φτωχή χρήση της γλώσσας. Τι συμβαίνει με τους Έλληνες πολιτικούς; Γιατί τα Ελληνικά τους είναι φτωχά; Τι σημαίνει αυτή η έλλειψη γνώσης της γλώσσας και ευρύτερα του ελληνικού πολιτισμού;
Πνευματικός γενιτσαρισμός
Κάποιοι από αυτούς είναι θύματα ενός πνευματικού γενιτσαρισμού. Φοίτησαν σε ξένα σχολεία και πανεπιστήμια και έμαθαν να γράφουν καλύτερα σε μία ξένη γλώσσα παρά στα ελληνικά. Έμαθαν να περιφρονούν τη χώρα από την οποία προέρχονται, η οποία παρά την πλούσια ιστορία της και την προσφορά της στον παγκόσμιο πολιτισμό, οικονομικά και πολιτικά ήταν πάντα υποτελής. Έμαθαν λοιπόν οι πολιτικοί μας να αναγνωρίζουν τον επικυρίαρχο ως ανώτερο τόσο οικονομικά όσο και πολιτισμικά. Αυτό όμως δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο της χώρας μας αλλά όλων των χωρών που είναι υποτελείς.
Ο πολιτιστικός ιμπεριαλισμός των επικυρίαρχων δημιουργεί ένα μόνιμο και υφέρπον
αίσθημα κατωτερότητας τόσο των ταγών όσο και του ίδιου του λαού. Δεν είναι τυχαία η εκτεταμένη χρήση της αγγλικής στη χώρα μας σε βαθμό μάλιστα που η ευχέρεια στα αγγλικά θεωρείται ένδειξη μόρφωσης.
Εκπαίδευση και γλωσσική ένδεια
Για να επανέλθω στους πολιτικούς. Κάποιοι άλλοι που δεν φοίτησαν σε ξένα σχολεία και πανεπιστήμια μιλούν και γράφουν εξίσου κακά ελληνικά. Αξέχαστη η «πιότητα» του πρώην πρωθυπουργού Σημίτη – σύμβολο της γλωσσικής αμηχανίας της πολιτικής εξουσίας αλλά και η παράλειψη των τόνων και οι λανθασμένες καταλήξεις του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη που προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις στο Διαδίκτυο. Αυτοί είναι θύματα τόσο της ελληνικής εκπαίδευσης που ευνοεί την απομνημόνευση αλλά όχι την κριτική σκέψη και τη γλωσσική και ευρύτερη πνευματική καλλιέργεια.
Η γλώσσα όμως είναι και σημειολογία. Παρά τους λόγους που αναφέρθηκαν μερίδιο της ευθύνης έχουν και οι ίδιοι οι πολιτικοί που αδιαφόρησαν λόγω αλαζονείας αλλά μπορεί και τεμπελιάς να ασχοληθούν με τον πολιτισμό του λαού τον οποίο εξουσιάζουν.
Φαίνεται ότι δεν γνωρίζουν (ή μήπως δεν τους ενδιαφέρει) ότι υφίστανται τo κατά Sethi (1975) κενό νομιμοποίησης. Με άλλα λόγια υπάρχει ένα κενό, ένα πολιτισμικό χάσμα μεταξύ αυτού που προσδοκά η κοινωνία (μία τουλάχιστον πολιτισμική ευπρέπεια) από τους πολιτικούς και της πραγματικής τους συμπεριφοράς.
Οι πολιτικοί δεν γνωρίζουν ότι με τη γλωσσική τους ανεπάρκεια δεν εμπνέουν σεβασμό και οι πολίτες δεν τους εμπιστεύονται πλέον; Δεν γνωρίζουν ότι με τη στάση τους αυτή νομιμοποιούν την προχειρότητα;
Από την τεμπελιά στην επιτελεστικότητα
Μήπως πέραν της αλαζονείας και της πιθανής προσωπικής τεμπελιάς ή αδράνειας κρύβεται κάτι άλλο; Μήπως είναι σημάδι των καιρών; Αφού όλα πλέον τα παρέχει έτοιμα και μασημένα η τεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη γιατί να προσπαθήσουμε περισσότερο; Μήπως γιατί πλέον, οι άνθρωποι δεν διαβάζουν κείμενα παρά μόνο λεζάντες άρα δεν θα ασχοληθούν και με τα ανορθόγραφα κείμενα τους και τον φτωχό πολιτικό τους λόγο;
Μήπως δρουν με βάση την επιτελεστικότητα όπου επιτελεστικότητα, όπως την ανέπτυξε η Τζούντιθ Μπάτλερ , είναι η ικανότητα μίας γλωσσικής τάξης να παράγει αποτελέσματα στον πραγματικό κόσμο και εδώ το αποτέλεσμα θα είναι μία χαμηλού επιπέδου δημόσια σφαίρα και αδιάφοροι και αμόρφωτοι πολίτες; Η κακή χρήση της γλώσσας από τα ΜΜΕ και τους πολιτικούς "νομιμοποιεί" τη γλωσσική αμέλεια στην καθημερινότητα ενώ οι νέοι χάνουν την επαφή με τον πλούτο της ελληνικής γλώσσας.
Η γλώσσα ως πράξη αντίστασης
Η γλώσσα είναι πράξη και όχι απλώς φορέας νοήματος. Η σωστή χρήση της είναι πράξη αντίστασης και αλήθειας στον γενικότερο ευτελισμό και ως τέτοια είναι δύσκολη. Όπως έλεγε ο Περικλής Γιαννόπουλος «Μάθετε να υποφέρετε την αλήθεια».
Η ανθρωπότητα και όχι μόνο ο ελληνισμός έχουν ανάγκη ατόμων με πνευματική καλλιέργεια και όχι με πληθώρα πτυχίων κενού νοήματος.
Αλλωστε όπως έγραψε και ο Πλάτων «αρχή της αλήθειας είναι ο θαυμασμός των πραγμάτων» και στην περίπτωση μας είναι ο θαυμασμός για την πλούσια γλώσσα μας.
![]() |
Φωτεινή Μαστρογιάννη |
Εάν την θαυμάζουμε και τη σεβόμαστε θα γνωρίσουμε το αληθινό και θα καταρρεύσει όλο το άσχημο, ψεύτικο εποικοδόμημα που μας περιβάλλει. Η γλώσσα είναι δύναμη, πολιτισμός και αντίσταση, ας την προστατεύσουμε.
Εγγραφείτε για να λαμβάνετε πρώτοι τα κείμενά μου: Κάντε κλικ εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου