Οικονομικό Σπουδαστήρι

Οικονομικό Σπουδαστήρι
Γι'Αυτούς που Θέλουν Εξειδίκευση
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα κρίση. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα κρίση. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2018

Η Eποχή της Ανοησίας – Οι Αρχοντοχωριάτες

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Ζούμε σε μία εποχή ανοησίας, πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής.  Θα ξεκινήσω  με την κοινωνική γιατί τη θεωρώ και πιο σημαντική και σε επόμενα κείμενα θα περιγράψω και τις υπόλοιπες.



Ενώ η χώρα υποφέρει από δεκαετή σφοδρή οικονομική κρίση με ότι αυτό συνεπάγεται για τον κοινωνικό ιστό (φτώχεια, κοινωνικός αποκλεισμός, ανεργία,  μισθοί επιδοματικού τύπου), μία μερίδα του πληθυσμού έχει αποκτήσει συμπεριφορά σνομπ ή στα καθ’ημάς αρχοντοχωριάτικη. 


Αποτελείται από κάποια τμήματα του πληθυσμού της μικρομεσαίας κυρίως τάξης τα οποία επιβιώνουν σχετικώς καλύτερα από τα κατώτερα.  Τα τμήματα αυτά έχουν υιοθετήσει μία στάση που χαρακτηρίζεται από θράσος, αγένεια και χυδαιότητα. Θεωρούν εαυτούς ανώτερους με βάση κυρίως την εισοδηματική τους «άνεση» (πάντα σε σύγκριση με τα κατώτερα ενώ ούτε κατά διάνοια να συγκρίνουν εαυτούς με τα ανώτερα ή με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά).  
photography of building with get rich or try sharing text printed
Κατά δεύτερο λόγο, η ανωτερότητά τους επιδεικνύεται μέσω κάποιας μόρφωσης η οποία περιορίζεται αποκλειστικά στους πανεπιστημιακούς τίτλους (που αρκετές φορές έχουν αποκτηθεί με την άνεση που τους δίνει ο συνδικαλισμός τους σε κόμματα  ή με τη γενικότερη διολίσθηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό).  Δεν μπορούν να επιδείξουν οικογενειακή καταγωγή γιατί στην Ελλάδα δεν είχαμε ποτέ τίτλους ευγενείας παρά την ύπαρξη βασιλέων οι οποίοι όμως ποτέ δεν έδωσαν τίτλους ευγενείας σε Έλληνες, τους κρατούσαν μόνο για τους εαυτούς τους. Σε πολλές περιπτώσεις, δεν μπορούν να επιδείξουν ούτε αστική καταγωγή γιατί οι γονείς τους και οι παππούδες τους (στις περισσότερες περιπτώσεις) δεν  είχαν πανεπιστημιακούς τίτλους και ήταν αγροτικής καταγωγής.

No stupid people beyond this point LED signageΗ αγάπη για την τέχνη, τη λογοτεχνία  και γενικά για την αισθητική τους είναι άγνωστη.  Άκρως ανταγωνιστικοί και ατομικιστές πιστεύουν στο «ο θάνατός σου η ζωή μου» ξεχνώντας ότι στις εποχές που ζούμε η ζωή θα είναι μόνο για τους πολύ λίγους.  Ενδιαφέρονται μόνο για τον εαυτό τους και φθονούν οτιδήποτε θεωρούν καλύτερο από αυτούς. Πιστεύουν μόνο στο χρήμα. 

Συνήθως βρίσκονται στα μεσαία και ανώτερα τμήματα του δημοσίου τομέα, των τραπεζών και κάποιων επιχειρήσεων ή δραστηριοποιούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρηματίες (συνήθως της αρπαχτής και του ξεπλύματος μαύρου χρήματος από παράνομες δραστηριότητες), τηλεπερσόνες, μοντέλα και καλλιτέχνες (της συμφοράς) . Επιδιώκουν το χρήμα και την εξουσία που αυτό δίνει. Το χρήμα θεωρούν ότι τους δίνει αίγλη.


Είναι ενδιαφέρον γιατί διαφέρουν από το παρελθόν. Αρκετές δεκαετίες νωρίτερα αίγλη είχαν ο παπάς, ο αστυνομικός και ο δάσκαλος.  Η αίγλη των επαγγελμάτων αυτών έχει εξαϋλωθεί. Οι ιερείς έχουν δεχτεί μεγάλο πόλεμο που έχει όμως τροφοδοτηθεί από την αναίσχυντη, ανήθικη και αντιλαϊκή συμπεριφορά τμημάτων του ανώτερου κλήρου αλλά και κάποιων του κατώτερου που έχουν  μετατρέψει σε εμπόριο τα μυστήρια της θρησκείας με το αντίστοιχο αντίτιμο χρέωσης. 

Ο αστυνομικός έχει χάσει και αυτός την αίγλη του, συνήθως κακοπληρωμένος, μπλεγμένος ενίοτε ο ίδιος σε εγκληματικές δραστηριότητες (το γκράφιτι οι «μπάτσοι πουλούν την ηρωΐνη»  δεν είναι τυχαίο), επιδιδόμενος σε δίωξη συνταξιούχων και εν γένει διαδηλωτών και όχι πραγματικών εγκληματιών, εξευτελιζόμενος (βλέπε περιστατικά όπου μέλη του Ρουβίκωνα έκαναν έλεγχο των ίδιων των αστυνομικών), είναι ένα επάγγελμα που εδώ και αρκετό καιρό έχει χάσει την όποια αίγλη. 

Ο δάσκαλος από την άλλη, έχει και αυτός χάσει το όποιο κύρος διέθετε στο παρελθόν.  Κακοπληρωμένος και αυτός, με ελλιπείς γνώσεις που τα αποτελέσματά τους βλέπουμε στο πλήθος των ανορθόγραφων συμπατριωτών μας, με εμφάνιση πολλές φορές προκλητική (βλ. δασκάλες και καθηγήτριες στις παρελάσεις με ένδυση τραγουδίστριας λαϊκού κέντρου προς αναζήτηση πλούσιου γαμπρού) έχει χάσει, όπως έγραψα, το κύρος του. Τα ίδια ισχύουν και για τους καθηγητές της δευτεροβάθμιας οι οποίοι στο παρελθόν έβγαζαν αρκετά χρήματα κυρίως με τα παράλληλα, με τη θέση τους στο δημόσιο τομέα, ιδιαίτερα φροντιστήρια που πολλές φορές γίνονταν με εκβιαστικό τρόπο στους ίδιους τους τους μαθητές (ή κάνεις ιδιαίτερο μαζί μου ή παίρνεις κακό βαθμό). Και αυτοί όμως τόσο με τη στάση τους όσο και με τη μείωση του εισοδήματος τους, γιατί πλέον είναι αρκετά εύκολο να μπει κάποιος σε κάποια πανεπιστημιακή σχολή, έχουν χάσει την αίγλη που είχαν στο παρελθόν.

Στη συνέχεια, τα επαγγέλματα που είχαν κύρος στη χώρα μας ήταν ο πολιτικός μηχανικός, ο γιατρός και ο δικηγόρος. Και αυτά τα επαγγέλματα έχουν χάσει την αίγλη τους. 

Οι πολιτικοί μηχανικοί δεν ασχολούνται με το βασικό αντικείμενό τους που είναι οι κατασκευές αλλά λόγω κρίσης ασχολούνται με τις ανακαινίσεις κατοικιών αρκετές φορές προσφέροντας χειρότερες υπηρεσίες από έναν εργολάβο. 

Οι γιατροί έχουν χάσει το κύρος τους κυρίως λόγω της απληστίας. Πολλοί ακολούθησαν το ιατρικό επάγγελμα όχι γιατί θέλουν να προσφέρουν στον άνθρωπο αλλά γιατί είναι αρκετά προσοδοφόρο. Στην Ελλάδα όσοι αποτύγχαναν στις εισαγωγικές για τις εγχώριες ιατρικές σχολές στρέφονταν στο εξωτερικό κυρίως σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης γιατί γνώριζαν ότι η απόσβεση των χρημάτων για την εκπαίδευσή τους θα γίνει πολύ σύντομα. Το κακό όμως είναι ότι η απόσβεση σε πολλές περιπτώσεις γίνεται με τις δωροδοκίες από τις φαρμακευτικές και ιατρικές εταιρείες, για παράνομες έρευνες που κάνουν σε ασθενείς παρά τη συγκατάθεσή τους, τα άπειρα φακελάκια τα οποία απεκόμιζαν από τους ασθενείς με εκβιαστικό τρόπο, την ανάμειξή τους ακόμα και σε αντιδεολογικές και εγκληματικές πράξεις όπως είναι η υποβολή ασθενών σε χειρουργεία άνευ λόγου και με πολλές φορές θανάσιμο αποτέλεσμα, τις λάθος διαγνώσεις λόγω έλλειψης γνώσεων αλλά και την εμπλοκή τους σε χειρουργεία εμπορίας οργάνων. 

Για τους νέους γιατρούς, η οικονομική κρίση τους οδηγεί λόγω χαμηλών μισθών να αναζητήσουν την τύχη τους στη Δυτική Ευρώπη και εκεί όμως ξεκινώντας από χαμηλούς μισθούς για τα δυτικοευρωπαϊκά δεδομένα ενώ τα προσοδοφόρα φακελάκια  είναι περιορισμένα. Και αυτό το επάγγελμα (για λειτούργημα ούτε λόγος) έχει χάσει την αίγλη που είχε στο παρελθόν.

Ο δικηγόρος, από την άλλη, έχει συνδεθεί με άνομες δραστηριότητες, εξαπάτηση των πελατών του αλλά και με υπερπληθώρα δικηγόρων που ξεπερνά τη ζήτηση καπ. Πλέον οι νέοι δικηγόροι είναι είτε άνεργοι είτε εργάζονται με εξευτελιστικούς μισθούς σε μεγαλύτερα γραφεία ελπίζοντας κάποια στιγμή να βελτιωθεί η οικονομική τους κατάσταση.

  
Ηρθε μετά η εποχή των χρηματιστών. Επάγγελμα που συνοδευόταν από την αίγλη του χρήματος και ότι αυτό συνεπάγεται. Η πτώση όμως του ελληνικού χρηματιστηρίου οδήγησε στο κλείσιμο πολλών χρηματιστηριακών και τη μείωση του αριθμού των χρηματιστών.


Η κρίση έδωσε για λίγο καιρό αίγλη στους οικονομολόγους. Θεωρήθηκαν ως οι σοφοί που θα δώσουν λύση στην κρίση. Αρκετά γρήγορα διαπιστώθηκε ότι δεν μπορούν να δώσουν στην κρίση και ότι η πληθώρα των οικονομικών σχολών σκέψης  μπέρδευε το κοινό που τους παρακολουθούσε , το οποίο δεν έβλεπε καμία βελτίωση της κατάστασης του αλλά αντίθετα έβλεπε επιδείνωση.

Οι πανεπιστημιακοί από την άλλη, γνώρισαν και αυτοί κάποια δόξα αλλά όχι δόξα διαρκείας. Η πληθώρα των πανεπιστημιακών σχολών και συνεπώς και καθηγητών, οι χαμηλοί μισθοί ειδικά γι’αυτούς που δεν μπορούν να επιδοτηθούν από ευρωπαϊκά προγράμματα λόγω αντικειμένου, η απομάκρυνσή τους από την πραγματική ζωή αλλά και η αποστασιοποιημένη στάση τους στην κρίση, μείωσε κατά πολύ την αίγλη που είχε το επάγγελμά τους.
Τι μας έμεινε σήμερα; Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι αίγλη μπορούν να έχουν αυτοί που ασχολούνται με την πληροφορική εάν και αρκετοί είναι εύποροι μάλλον είναι βαρετοί τύποι (βλ. Μπιλ Γκέητς).


Φωτεινή Μαστρογιάννη


Μας έμειναν λοιπόν, οι τηλεπερσόνες, οι τηλεοπτικοί σεφ, τα μοντέλα και οι διάφοροι τραγουδιστές εύπεπτων ασμάτων και οι αγωνιζόμενοι σε διάφορα ριάλιτυ που εξευτελιζόμενοι προσπαθούν να κερδίσουν κάποια χρήματα.  Όπως όμως κάθε ψεύτικο και ανούσιο έτσι και αυτοί θα ξεφτίσουν γιατί φαίνεται ότι έρχεται κάτι καινούριο και πιο ουσιαστικό και έτσι από την εποχή της ανοησίας να μεταβούμε στην εποχή της αλήθειας.



Το κείμενο γράφτηκε για τη στήλη «Πλάτωνας όχι Πρόζακ» του περιοδικού Writers Gang.

Δευτέρα 1 Αυγούστου 2016

To Ευρώ, ένας μηχανισμός νομισματικού στραγγαλισμού


Bernard Connolly*

Μετάφραση από τα Αγγλικά: Φωτεινή Μαστρογιάννη

Σε προηγούμενο άρθρο μου ισχυρίστηκα ότι η «Ελληνική κρίση» δεν αφορά, κατ’ουσίαν, μόνο την Ελλάδα αλλά ότι η κρίση αποτελεί σύμπτωμα ενός μεγαλύτερου προβλήματος που είναι το ίδιο το Ευρώ.
Εάν δεν ήταν το Ευρώ δεν θα χρειάζονταν μαζικές διασώσεις χωρών ούτε η Ευρωζώνη θα διένυε τον έβδομο χρόνο ύφεσης αλλά και η ανεργία θα ήταν πολύ χαμηλότερη εάν είχαμε καθεστώς ελεύθερα κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών** σε όλη την Ευρώπη αντί αυτού που καλείται  Μηχανισμός Νομισματικού Στραγγαλισμού (Monetary Strangulation MechanismMSM).


Δεν μπορεί να πει κάποιος πως θα ήταν ο κόσμος εάν είχαμε καθεστώς ελεύθερα κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών αντί του MSM. Ωστόσο, ευτυχώς, δεν μπήκαν όλες οι χώρες στο Ευρώ και οι οικονομικές επιδόσεις αυτών των χωρών μπορούν να μας δώσουν μία ένδειξη για το πώς θα ήταν τα πράγματα εάν δεν είχε δημιουργηθεί το Ευρώ.
Ας κοιτάξουμε το ρυθμό ανάπτυξης των χωρών της ζώνης του Ευρώ και αυτών που δεν έχουν Ευρώ αλλά κυμαινόμενες (ή σχεδόν) κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες.
Το δείγμα μου αποτελείται από χώρες του Ευρώ και χώρες με σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες έναντι του Ευρώ (Βουλγαρία και Δανία) καθώς και χώρες στην ΕΕ με κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες – Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία και Ρουμανία.  Συμπεριέλαβα και την Ελβετία αλλά και τη Νορβηγία και την Ισλανδία (όλες χώρες με κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες). Τέλος, συμπεριέλαβα και τη γείτονα χώρα της Ελλάδας την Τουρκία η οποία έχει επίσης κυμαινόμενες ισοτιμίες.
Μερικές χώρες είναι πολιτικά δυσλειτουργικές και παλεύουν με τη διαφθορά (για παράδειγμα η Ρουμανία ή η Τουρκία) ενώ άλλες θεωρούνται σχετικά ικανές οικονομίες με εύρυθμες εργασιακές και προϊοντικές αγορές,ισχυρό εξωτερικό ισοζύγιο και καλά δημοσιονομικά όπως είναι η Δανία, η Φινλανδία και η Ολλανδία.
Γενικά μπορούμε να διακρίνουμε δύο ομάδες χωρών – τις χώρες του ευρώ και τις χώρες που είναι προσδεδεμένες  με το Ευρώ (οι «κόκκινες χώρες») και οι χώρες με περισσότερο ή λιγότερο κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες (οι «πράσινες» οικονομίες).
Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει το ρυθμό μεγέθυνσης αυτών των δύο ομάδων των Ευρωπαϊκών οικονομιών από το 2007 (εάν έτος πριν την έναρξη της κρίσης) μέχρι το 2015.



Η διαφορά είναι εντυπωσιακή – μεταξύ των 21 χωρών του Ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των δύο που είναι προσδεδεμένων με το Ευρώ), σχεδόν οι μισές (10) έχουν χαμηλότερο ΑΕΠ σε σχέση με το 2007 ενώ οι χώρες που έχουν κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες έχουν υψηλότερο ΑΕΠ σε σχέση με το 2007. Ακόμα και η Ισλανδία, που οι τράπεζές της κατέρρευσαν το 2008 και η πάντα πολιτικά δυσλειτουργική και με υψηλό χρέος Ουγγαρία (και οι δύο με κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες) έχουν ξεπεράσει την πλειοψηφία των χωρών του Ευρώ (και των προσδεδεμένων με το Ευρώ).
Οι δύο αυτές χώρες (Ισλανδία και Ουγγαρία)– οι πιο αργά αναπτυσσόμενες χώρες με κυμαινόμενες ισοτιμίες – ξεπέρασαν την Ολλανδία, τη Δανία και τη Φινλανδία – χώρες που πάντα θεωρούνταν παράδειγμα χωρών προσανατολισμένων στις μεταρρυθμίσεις με υπέρ – συνετή πολιτική, ισχυρό εξωτερικό ισοζύγιο και υγιή δημοσιονομική κατάσταση.
Εάν παρατηρήσουμε τον απλή διάμεσο των βαθμών ανάπτυξης του πραγματικού ΑΕΠ από το 2007 μέχρι το 2015, οι χώρες με κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες ξεπέρασαν τις χώρες του Ευρώ (7,9% έναντι 1,5%).
Ακόμα και εάν αφαιρέσουμε τις τρεις γρηγορότερα αναπτυσσόμενες χώρες με κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες (Τουρκία, Ρουμανία και Πολωνία), οι χώρες με κυμαινόμενες ισοτιμίες εξακολουθούν μαζικά να έχουν υψηλότερες επιδόσεις σε σχέση με τις χώρες του Ευρώ (6,5% έναντι 1,5%).
Η κρίση θα είχε ξεπεραστεί εδώ και καιρό εάν δεν είχε δημιουργηθεί το Ευρώ.
Κατά την άποψή μου δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι δεν είναι τυχαίες οι μεγάλες οικονομικές επιδόσεις των χωρών κυμαινόμενων ισοτιμιών σε σχέση με τις χώρες του Ευρώ. Το Ευρώ είναι ένας μηχανισμός νομισματικού στραγγαλισμού και εάν δεν είχαμε το Ευρώ η κρίση στην Ευρώπη θα είχε ξεπερασθεί προ καιρού

Μπορούμε να συζητήσουμε γιατί το Ευρώ υπήρξε μία τέτοια φονική μηχανή της ανάπτυξης και θα το αναπτύξω αναλυτικότερα σε μελλοντικά μου άρθρα, ωστόσο δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κρίση που μαστίζει την Ευρώπη σήμερα προκλήθηκε από το ίδιο το Ευρώ και όχι από την κακοδιαχείριση των ατομικών οικονομιών.

ΥΓ. Δεν ισχυρίζομαι ότι οι δομικοί παράγοντες δεν είναι σημαντικοί και ούτε ισχυρίζομαι ότι οι χώρες με κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες έχουν πολύ καλές νομισματικές πολιτικές. Το μόνο που ισχυρίζομαι είναι ότι ο κύριος παράγοντας για τις χαμηλές επιδόσεις των χωρών του Ευρώ είναι το ίδιο το Ευρώ.
Κάποιος θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι το Γερμανικό Μάρκο «D-mark» κυμαίνεται ελεύθερα και ότι αυτός είναι ο λόγος για την υπεραπόδοση της Γερμανίας σε σχέση με τις άλλες χώρες του Ευρώ. 
Με το σύντομο αυτό άρθρο προσπάθησα να αποδείξω ότι το Ευρώ δεν δίνει τη δυνατότητα ονομαστικών προσαρμογών στις μεμονωμένες χώρες του Ευρώ και ως εκ τούτου τα ασύμμετρα σοκ θα έχουν αρνητικά αποτελέσματα. Δεν προβάλλω επιχειρήματα για τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης των επιμέρους χωρών της ευρωζώνης και δεν υποστηρίζω ότι η ζώνη του ευρώ θα είναι για πάντα καταδικασμένη σε χαμηλή ανάπτυξη. Η εστίαση μου είναι στο πώς η ζώνη του ευρώ έχει αντιμετωπίσει το σοκ του 2008 και τα επακόλουθα αποτελέσματα. Ωστόσο, μερικοί με έχουν ρωτήσει πως θα ήταν το γράφημά μου εάν πηγαίναμε  πίσω στο 2000. Ο Tim Lee όμως το έπραξε για λογαριασμό μου - και θα δείτε ότι η διαφορά στα  συνολικά αποτελέσματα δεν είναι μεγάλη. Δες εδώ.
Ενημέρωση ΙΙ: Το ευρώ δεν είναι μόνο ένας μηχανισμός νομισματικού στραγγαλισμού, αλλά και ένας  Μηχανισμός Δημοσιονομικού Στραγγαλισμού.


* Ο Bernard Connolly είναι Βρετανός οικονομολόγος. Μετά την έκδοση του βιβλίου του The Rotten Heart of Europe: The Dirty War for Europe's Money, απολύθηκε από την Κομισιόν λόγω της αρνητικής κριτικής που άσκησε στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (Σημ. Μτφ)


** «Το σύστηµα των ελεύθερα κυµαινόµενων ισοτιµιών διακρίνεται σε δύο βασικές µορφές. Στη «γνήσια» µορφή του, το ύψος της ισοτιµίας διαµορφώνεται αποκλειστικά από τις οικονοµικές µονάδες και τις αυτόνοµες αποφάσεις τους, χωρίς δηλαδή τις εξισωτικές παρεµβάσεις της κεντρικής τράπεζας στην αγορά συναλλάγµατος. Αντίθετα, στη «µη γνήσια» µορφή του συστήµατος, το ύψος της ισοτιµίας διαµορφώνεται τόσο µε βάση τις αυτόνοµες αποφάσεις των µικροοικονοµικών µονάδων όσο και των διορθωτικών παρεµβάσεων της κεντρικής τράπεζας στην αγορά συναλλάγµατος.» (Παν.Πειραιά).

Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2015

Οικονομική Ανάπτυξη – αλήθεια και ψέματα

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Οι ελληνικές κυβερνήσεις επικαλούνται συνεχώς την ανάπτυξη ως αποτέλεσμα της θυσίας (οικονομικής και όχι μόνο) που υφίσταται ο Ελληνικός λαός.
Δεν αποσαφηνίζουν όμως σε τι ακριβώς συνίσταται η ανάπτυξη την οποία επικαλούνται. Αναφέρονται σε προσέλκυση ξένων επενδύσεων υπονοώντας τις επενδύσεις στην πραγματική οικονομία και όχι στην χρηματιστηριακή. Φυσικά δεν γίνεται καμία αναφορά στη δημιουργία νέων επιχειρήσεων από Ελληνες επιχειρηματίες.



Ως εκ τούτου, η επίκληση στην ανάπτυξη μπορεί να θεωρηθεί ότι άπτεται περισσότερο της επικοινωνίας και όχι της οικονομίας κι αυτό γιατί δεν βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση δημιουργεί προβλήματα στην επιχειρηματικότητα σε παγκόσμια κλίμακα γιατί οι επιχειρήσεις δεν βρίσκουν εύκολα χρηματοδότηση τόσο για έρευνα και ανάπτυξη όσο και για απόκτηση κεφαλαίων κίνησης, οι πελάτες καθυστερούν την αποπληρωμή των οφειλών τους και γενικότερα υπάρχει αύξηση τόσο των χρεοκοπιών όσο και της αφερεγγυότητας. Στο Βέλγιο, σε σχετικές έρευνες, το 43% των επιχειρήσεων δήλωσαν ότι δυσκολεύονται να εισπράξουν τις απαιτήσεις τους ενώ στην Ολλανδία το 50% των επιχειρήσεων δήλωσαν ότι οι πελάτες τους ζητούσαν μεγαλύτερες περιόδους αποπληρωμής. 
red wooden framed glass broken windowΗ οικονομική ανάπτυξη σε μία χώρα δεν πραγματοποιείται αυθόρμητα, όπως υπονοείται από τις Ελληνικές κυβερνήσεις αλλά βασίζεται στους ανθρώπινους πόρους που διαθέτει μία χώρα και ειδικά στην επιχειρηματικότητα. Ο τύπος, ωστόσο, της επιχειρηματικής δραστηριότητας επηρεάζεται από τις περιστάσεις που επικρατούν σε μία οικονομία οι οποίες είναι αυτές που επηρεάζουν τόσο τις επιχειρηματικές ευκαιρίες αλλά και τον τύπο της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Οι περιστάσεις αυτές είναι το επίπεδο της οικονομικής ανάπτυξης, οι μακροοικονομικές συνθήκες και η σταθερότητα αυτών, το διαθέσιμο εισόδημα αλλά και το επίπεδο ανεργίας. Σε περιβάλλον κρίσης, παρατηρείται χαμηλός βαθμός καινοτομίας και επιχειρηματικότητας χαμηλής αξίας   – γι’αυτό και τα άπειρα καφέ  που βλέπουμε στη χώρα μας.  Είναι γεγονός ότι στις δύσκολες οικονομικές συνθήκες παρατηρούμε αύξηση των νέων επιχειρήσεων, με τα χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν, αλλά η αύξηση αυτή ακολουθείται από πολλές χρεοκοπίες και περαιτέρω πτώση της χρηματοδότησης (εάν υφίσταται) που με τη σειρά τους προκαλούν μείωση της έναρξης νέων επιχειρήσεων
Για τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων το επίπεδο εισοδήματος είναι καθοριστικός παράγοντας γιατί όταν είναι υψηλό συνεπάγεται διαθεσιμότητα πόρων που με τη σειρά τους διευκολύνουν τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων κάτι που έχει υποστηριχθεί από διάφορες μελέτες όπως είναι αυτή των Tan, Begley & Schock (2005).  Όσο πιο υψηλό είναι το διαχρονικό επίπεδο εισοδήματος τόσο υψηλότερος είναι ο βαθμός δημιουργίας νέων επιχειρήσεων. Τα μνημονιακά όμως μέτρα που εφαρμόζονται έχουν μειώσει και μειώνουν δραστικά το επίπεδο εισοδήματος και προβλέπεται να το μειώσουν ακόμα περισσότερο.
Πέραν αυτού η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος οδηγεί σε μείωση της αγοραστικής ζήτησης που με τη σειρά της προκαλεί μείωση των πωλήσεων και κατ’επέκταση σε χρεοκοπία και όχι σε ανάπτυξη των επιχειρήσεων. 
Πώς όμως ευελπιστούμε ότι θα  δημιουργηθεί ανάπτυξη όταν δεν ευνοείται η αύξηση του εισοδήματος; Η μήπως προσδοκούμε στη δημιουργία ρευστότητας που δεν είναι εφικτή; Το σοκ ρευστότητας που έχει δημιουργηθεί εξαιτίας της κρίσης αποθαρρύνει τις επιχειρήσεις να επενδύσουν ειδικότερα μακροπρόθεσμα. Αυτό όσον αφορά τους Ελληνες επιχειρηματίες γιατί οι εκτός συνόρων δεν έχουν προβλήματα ρευστότητας, άρα η επιχειρηματικότητα διαρκώς θα αφελληνίζεται. Συνεπώς, η οικονομική κρίση εμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη και επιβάλλει υψηλή μεταβλητότητα. 
Η κρίση επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο στην εύρεση επενδυτικού κεφαλαίου αλλά και στην ίδια τη σύνθεση των επενδύσεων. Οι πιστωτικοί περιορισμοί που τίθενται δημιουργούν το «φαινόμενο κατανομής των περιουσιακών στοιχείων» όπου σύμφωνα με αυτό οι επιχειρήσεις που διαθέτουν κάποια εναπομείνασα ρευστότητα αντί να επενδύσουν σε άυλα περιουσιακά στοιχεία όπως είναι οι πατέντες κτλ. στρέφονται σε επενδύσεις από τις οποίες προσδοκούν υψηλές αποδόσεις. 
Φωτεινή Μαστρογιάννη
Το ερώτημα παραμένει. Πώς θεωρούμε ότι μπορεί να γίνει ανάπτυξη μέσα σε αυτές τις δυσμενείς συνθήκες, ποια είναι τα σχέδιά για την ανάπτυξη του επιχειρείν ειδικά των Ελληνικών επιχειρήσεων και ποια είναι η εθνική στρατηγική για την επιχειρηματικότητα; Πολύ φοβάμαι ότι το ερώτημα αυτό θα μείνει αναπάντητο.


Βιβλιογραφικές Αναφορές

Aghion, P., Angeletos, G.-M., Banerjee, A., & Manova, K. (2010). Volatility and
growth: Credit constraints and the composition of investment. Journal of Monetary
Economics, 57(3), 246–265.
Fernández, A. I., González, F., & Suárez, N. (2013). The real effect of banking
crises: Finance or asset allocation effects? Some international evidence. Journal of
Banking & Finance, 37(7), 2419–2433.

Tan, W.L., Begley, T.M., & Schock, H. (2005). Politico-economic factors associated with interest in starting a business: a multi-country study. Entrepreneurship: Theory and Practice.