Η Eποχή της Aνοησίας – H Bουλή των Φαυλοτήτων

 Φωτεινή Μαστρογιάννη

Το 2018 τελείωσε και το 2019 προοιωνίζεται συνταρακτικό και με μεγάλες αλλαγές ιδιαίτερα στο πολιτικό σύστημα σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεν γνωρίζω κατά πόσο οι αλλαγές αυτές θα είναι καλύτερες για την πλειοψηφία των ανθρώπων ή όχι. Το πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε παρακμή πάρα πολλά χρόνια τώρα. Ο Χέρμπερτ Ρηντ ήδη από το 1940 έγραψε κάτι που το βρίσκω απόλυτα επίκαιρο. «Η σημερινή Βουλή των Κοινοτήτων μας έχει πέσει κάτω και από μετριότητα, σε ένα απόλυτο μηδέν χυδαιότητας και ανικανότητας. Βουλή των Φαυλοτήτων θα έπρεπε να λέγεται. Το λέω αυτό θυμούμενος όλα όσα έλεγε ο Μπέιτζχοτ προς υπεράσπιση της βλακείας στα υψηλά αξιώματα. Όμως ο νεότερος πολιτικός δεν είναι βλάκας: είναι μια τερατώδης μορφή που μοιάζει να το έχει σκάσει από κάποιο τσίρκο, και αναδίδει την απαίσια αύρα του κλόουν».

Το γεγονός ότι η ομοιότητα των παραπάνω με τη σημερινή κατάσταση δεν αφήνει πολλά περιθώρια για αισιόδοξες σκέψεις αλλαγής προς το καλύτερο. Γιατί όμως; Αρκετοί ρίχνουν τα βάρη στους πολίτες για τη διαμόρφωση αυτής της κατάστασης, πολίτες που έχουν μετεξελιχθεί σε άβουλα όντα, απαθή, χωρίς κριτική σκέψη, αμαθή και φθονερά. Ο Ρηντ το αποδίδει στην πολιτική της ισοπέδωσης των ανθρώπων που προβάλλεται ως ισότητα από τη δημοκρατική θεωρία και πρακτική εάν και κατά την άποψή μου πρόκειται περί ψευδοδημοκρατίας. Παραθέτει δε, εύστοχα, τη ρήση του Νίτσε (Πέρα από το καλό και το κακό) που δυστυχώς και αυτή είναι άκρως επίκαιρη. «Η υψηλή πνευματική ανεξαρτησία, η θέληση να στέκεσαι μόνος σου, η μεγάλη διάνοια θεωρούνται επικίνδυνες – καθετί που ανεβάζει το άτομο πάνω από την αγέλη και προκαλεί φόβο στον πλησίον του ονομάζεται στο εξής κακό , η έντιμη , μετριοπαθής, υπάκουη, εξομοιωτική διάθεση, το μετρημένο και μέτριο στους πόθους, αποκτούν ηθικό όνομα και υπόληψη».

Ήδη, προφητικά σχεδόν, ο Ρηντ είχε προβλέψει τη καταδυνάστευση της πολιτικής ορθότητας και της απολυταρχικής εξομοίωσης των πάντων. «Η φυσική ποικιλομορφία των αναγκών, των προτερημάτων, των ικανοτήτων, αγνοήθηκε, και οι άνθρωποι στριμώχτηκαν σε κοινά καλούπια, σε πάγιες ρουτίνες, σε τυποποιημένα πρότυπα κάθε είδους. Όχι μόνο τα σώματα, αλλά και τα μυαλά και οι ευαισθησίες των ανθρώπων στρατολογήθηκαν από το κράτος, και όλα στο όνομα της δημοκρατικής δικαιοσύνης».

Ο άνθρωπος λοιπόν δεν είναι ελεύθερος αλλά άκρως καταπιεσμένος. Όπως γράφει ο Ρηντ «ελευθερία είναι η θέληση να είσαι υπεύθυνος για τον εαυτό σου». Οι μαζικές κινητοποιήσεις στη Γαλλία με τα κίτρινα γιλέκα αποδεικνύουν ότι μεγάλα τμήματα του πληθυσμού επιθυμούν πραγματικά να είναι υπεύθυνα για τον εαυτό τους. Στην Ελλάδα υπήρξαν όντως πολλά κινήματα ειρηνικής αντίστασης αλλά όχι πολιτικής ανυπακοής. Υπάρχει έντονη κριτική, σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο, στη «Βουλή των Φαυλοτήτων» η οποία διαρκώς προκαλεί το κοινό αίσθημα με συνεχείς υποτιμητικές δηλώσεις εναντίον του λαού που έχουν ξεπεράσει τα όρια του γελοίου (εκτός από την Ελλάδα, υποτιμητικές δηλώσεις εναντίον του λαού διαβάζουμε ότι γίνονται και στη Γαλλία από τον Μακρόν και πιθανολογώ ότι το νέο αυτό στυλ «υπεροπτικής» πολιτικής θα εφαρμόζεται και αλλού), κριτική όμως που δεν μετουσιώνεται σε ουσιαστικές κινήσεις για πολιτική και κοινωνική αλλαγή. 

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Η έλλειψη κινήσεων για ουσιαστική αλλαγή, όσον αφορά την Ελλάδα, μπορεί να οφείλεται στη διαρκή καταπίεση των ανθρώπων ως αποτέλεσμα των εξαρτήσεων της χώρας από τις ξένες δυνάμεις, μπορεί να οφείλεται στην προαναφερθείσα αλλοτρίωση που έχει επιβάλλει η πολιτική της ισοπέδωσης, στην εκτεταμένη κομματοκρατία που λειτουργεί ως τρόπος ελέγχου της σκέψης και των ανεξάρτητων πολιτικών δράσεων ή, για να κλείσω με μία νότα αισιοδοξίας, μπορεί να οφείλεται στο ότι η αλλαγή αυτή εκκολάπτεται και απλά περιμένει τον κατάλληλο χρόνο. Ας ευχηθούμε, το 2019 να είναι ο χρόνος που η Ελλάδα και η ανθρωπότητα στο σύνολό της, θα απαλλαχθούν από τις εξαρτήσεις και την ισοπεδωτική «λογική» και θα αναδυθεί ένας καινούριος καλύτερος κόσμος.

Herbert Read – Αλυσίδες ελευθερίας. Σκέψεις για τη φιλοσοφία του αναρχισμού. Εκδ.Ηριδανός.

Το κείμενο γράφτηκε για τη στήλη «Πλάτωνας όχι Πρόζακ» του ηλεκτρονικού περιοδικού Writer's Gang.