Υποταγή ή Αλλαγή; Το ερώτημα των Ελλήνων

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Παρατηρώντας την ελληνική κοινωνία διαπιστώνουμε ότι έχει πλήρως υποταχθεί σε μία αδιέξοδη κατάσταση και δεν αναζητά πλέον την οποιαδήποτε αλλαγή.

Πολλοί διερωτώνται για το ποιοι είναι οι λόγοι αυτής της αδράνειας.  Πιθανόν κάποιες απαντήσεις να βρίσκονται στο εξαιρετικό βιβλίο του Eric Hoffer  «The True Believer».Ο Eric Hoffer αναφέρει ότι για τη δημιουργία οποιουδήποτε μαζικού κινήματος αλλαγής είναι απαραίτητο να υπάρχει ενθουσιασμός και ορίζει ως σημαντικό παράγοντα αλλαγής την αφύπνιση του κόσμου.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η επισήμανσή του ότι στις μέρες μας τα μαζικά κινήματα είναι είτε επαναστατικά είτε εθνικιστικά είτε και τα δύο.

Ακόμα όμως πιο σημαντική είναι η παρακάτω επισήμανσή του, η οποία θα ξενίσει πιθανότατα μερικούς. Ο Hoffer υποστηρίζει ότι τόσο η Γαλλική όσο και η Ρωσική Επανάσταση μετατράπηκαν σε εθνικιστικά κινήματα κάτι που αποδεικνύει ότι στη σύγχρονη εποχή ο εθνικισμός αποτελεί μία διαρκή πηγή ενθουσιασμού και ότι η εθνικιστική θέρμη πρέπει να αξιοποιηθεί προκειμένου οι δραστικές αλλαγές που ξεκίνησαν από  επαναστατικό ενθουσιασμό να πραγματοποιηθούν και να ολοκληρωθούν.

Ο Hoffer συνεχίζει να μας εκπλήσσει αναφέροντας ότι η αποτυχία αλλαγής της οικονομίας από το Εργατικό Κόμμα στη Βρετανία οφείλονταν στο γεγονός ότι δεν υπήρχε το αίσθημα της ελπίδας και της έξαρσης και φυσικά ούτε του επαναστατικού ενθουσιασμού και ότι πιθανόν μία ήπια μορφή σωβινισμού να βοηθούσε. Ισχυρίζεται ότι ο εκμοντερνισμός της Ιαπωνίας, της Τουρκίας (με τον κεμαλισμό) κτλ. οφείλονταν στον εθνικισμό.

Ο Hoffer θεωρεί ότι η δυσαρέσκεια από μόνη της δεν μπορεί να είναι φορέας αλλαγής. Σε αντίθεση με αυτό που πιστεύουν πολλοί δηλαδή ότι η εξαθλίωση και η αβεβαιότητα στη ζωή του ανθρώπου που συνδέεται με αυτή μπορεί να αποτελέσουν παράγοντα αλλαγής, ο Hoffer υποστηρίζει ότι όταν τα άτομα αισθάνονται ότι η ζωή τους είναι αβέβαιη τείνουν να προσκολλώνται σε αυτό που τους είναι οικείο και δημιουργώντας μία σταθερή ρουτίνα έχουν την ψευδαίσθηση ότι δαμάζουν το απρόβλεπτο γιατί φοβούνται την αλλαγή.  Ακόμα και οι εξαθλιωμένοι εμφανίζουν συντηρητισμό ο οποίος μπορεί να είναι τόσο μεγάλος όσο αυτός των προνομιούχων και με το συντηρητισμό και των δύο να συνεχίζεται η κοινωνική τάξη όπως έχει διαμορφωθεί και έτσι να μην επιτυγχάνεται καμία αλλαγή.

Αυτοί που επιζητούν τη μεγάλη αλλαγή πιστεύουν τυφλά σε κάτι είτε αυτό είναι μία ιδεολογία (οι μπολσεβίκοι πίστευαν στον μαρξισμό) είτε σε έναν αλάνθαστο ηγέτη και μία νέα τεχνική (οι Ναζί που πίστευαν στον Χίτλερ και στις νέες τεχνικές του blitzkrieg και της προπαγάνδας).

Εκείνοι, κατά τον Hoffer, που θα μεταμορφώσουν ένα έθνος δεν μπορούν να το κάνουν καλλιεργώντας τη δυσαρέσκεια ή επιδεικνύοντας τη λογική των επιθυμητών αλλαγών ή εξαναγκάζοντας τους ανθρώπους σε ένα νέο τρόπο ζωής (άραγε μήπως  αυτοί οι τρεις λόγοι είναι αυτοί που ακολουθούνται από  κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενους στην Ελλάδα του σήμερα;). Αντίθετα αυτό που πρέπει να κάνουν είναι να δημιουργήσουν στον κόσμο ελπίδα, οποιουδήποτε τύπου ελπίδα αρκεί να είναι ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.

Το σύνδρομο του Μεσσία

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Η οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα έχει δημιουργήσει σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού την προσδοκία για τον ερχομό ενός ηγέτη/ηγέτιδος με μεσσιανικά χαρακτηριστικά, δηλαδή με άλλα λόγια προσδοκά τον σωτήρα Μεσσία. Από την άλλη, πλήθος επώνυμων και λιγότερο επώνυμων προσπαθεί να διαδραματίσει αυτό τον ρόλο, υποσχόμενο λύσεις για το πρόβλημα της οικονομικής κρίσης, και όχι μόνο, της χώρας. Μία τέτοια κατάσταση μπορεί να αποβεί εκρηκτική. Οι λόγοι εξηγούνται παρακάτω.

Σύμφωνα με την ψυχολογία, το υπερδιογκωμένο Εγώ και η υπερβολική πίστη για τις ικανότητες τους χωρίς όμως να η πίστη αυτή να συνοδεύεται και από τα αντίστοιχα εχέγγυα (σπουδές, εξειδικευμένη επαγγελματική εμπειρία κτλ.) μπορεί να οδηγήσει κάποιους στο να πιστέψουν  ότι μπορούν να είναι οι εθνοσωτήρες. Πάντα σύμφωνα με τις αντίστοιχες ψυχολογικές θεωρίες, οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να είναι επικίνδυνοι γιατί έτσι αποκρύπτουν την έλλειψη αυτοπεποίθησης, τον υποβόσκοντα αυταρχισμό τους και μία συμπεριφορά που μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε παραβατική. Δεν είναι τυχαίο που ο Χίτλερ θεωρείται ότι υπέφερε από αυτό το σύνδρομο αλλά και πολλοί τρομοκράτες.

Οι Μεσσίες – Σωτήρες προέρχονται συνήθως από οικογένειες στις οποίες οι γονείς τους παίνευαν συχνά  χωρίς όμως αυτό να ανταποκρίνεται σε πραγματικές πράξεις. Σε πολλές περιπτώσεις οι γονείς ήταν χειριστικοί και έτσι ο υποτιθέμενος Μεσσίας – Σωτήρας να έμαθε την τέχνη της χειραγώγησης από τους ίδιους τους γονείς.

Τα ενδιαφέροντα αυτά συμπεράσματα των ψυχολόγων μας οδηγούν όλους εμάς, που δεν είμαστε ψυχολόγοι, να σκεφθούμε σε ποιο βαθμό η ελληνική κοινωνία δημιουργεί κακομαθημένα παιδιά και πως οι γονείς μπορεί να είναι χειριστικοί με τη χρήση έμμεσων και πλάγιων συμπεριφορών (για να μην πληγωθεί το παιδί) και ως εκ τούτου, αυτό να αποτελεί και τον λόγο του πλήθους των εθνοσωτήρων που βλέπουμε στις μέρες μας.

Ενδιαφέρον είναι να δει κάποιος και το τι επιζητά ο κόσμος από τους σωτήρες –Μεσσίες. Η αντίστοιχη ψυχολογική θεωρία υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι που αναζητούν τον Σωτήρα αισθάνονται αδύναμοι, ένοχοι (μην ξεχνάμε τη συλλογική ενοχή του «μαζί τα φάγαμε» ), αβοήθητοι, ντροπιασμένοι (οι παρίες της Ευρώπης), αναξιοπρεπείς ( τεμπέληδες, διεφθαρμένοι) καταπιεσμένοι και απομονωμένοι. Δεν πιστεύουν στις ικανότητές τους, δεν έχουν αυτοεκτίμηση και δεν διακρίνονται από λογική σκέψη διαφορετικά δεν θα πίστευαν τον οποιοδήποτε τους υπόσχονταν σωτηρία. Αρκετοί δε άνθρωποι φθάνουν στο σημείο τυφλής πίστης στον Σωτήρα που μπορεί να φτάσει μέχρι τον φανατισμό. Οι άνθρωποι αυτοί αναζητούν να πιστέψουν σε κάποιον, να πιστέψουν σε κάποιον ήρωα χωρίς όμως να έχουν διασαφηνίσει τι είναι γι’αυτούς ένας ήρωας και ποια ακριβώς είναι τα χαρακτηριστικά του. Ως συνέπεια λοιπόν της αδυναμίας τους και όλων των χαρακτηριστικών που αναφέρθηκαν προηγουμένως προσκολλώνται στην οποιαδήποτε δυνατή προσωπικότητα εμφανίζεται μπροστά τους, η οποία κάλλιστα μπορεί να τους χειραγωγήσει (εάν αυτή πάσχει από το σύνδρομο του Μεσσία) λέγοντάς τους αυτά που αυτοί θέλουν να ακούσουν και η οποία μπορεί να αναλάβει την ευθύνη της σωτηρίας τους.

Είναι προφανές λοιπόν ότι αυτή η σύνθεση από ψευδομεσσίες και οπαδούς μπορεί να οδηγήσει σε ένα εκρηκτικό μίγμα και να προκαλέσει φανατισμό και στη συνέχεια τον απόλυτο ολοκληρωτισμό.

Η λύση σε τέτοιες περιπτώσεις που εμπλέκει έναν ολόκληρο λαό δεν είναι εύκολη. Σίγουρα χρειάζεται ανάκτηση της αξιοπρέπειας η οποία μπορεί να προέλθει μέσα από την ιστορική γνώση και την ευρύτερη παιδεία που συστηματικά καταρρακώνεται σε αυτή τη χώρα. Η πρόταση λοιπόν είναι (γιατί έχει γίνει της μόδας να ζητάμε να μας δίνουν προτάσεις για τα αυτονόητα και μάλιστα υπό μορφή ρετσέτας για να μην απασχολούμε ιδιαίτερα τον εγκέφαλό μας)  η αναζήτηση της πραγματικής γνώσης μέσω της παιδείας. Κλείνουμε την τηλεόραση, διαβάζουμε/μελετάμε την ιστορία μας, συζητάμε και βρισκόμαστε με φίλους όπου ανταλλάσσουμε απόψεις. Εάν δεν το κάνουμε θα συνεχίσουμε να είμαστε έρμαιο των καταστάσεων και θύματα σωτήρων πάσης φύσεως.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

http://www.gnostic.org/articles_teachers/christ_complex.htm

https://nobullying.com/god-complex/

https://drhurd.com/2014/09/30/48820/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/95508

https://www.psychologytoday.com/blog/evil-deeds/201409/the-psychology-terrorists-pt-3-the-messiah-syndrome

Νίκος Καρατσόρης - Η Τράπεζα της Ελλάδας είναι ένας θεσμός ρεντίκολο

Προσκεκλημένος της Φωτεινής Μαστρογιάννη στην εκπομπή Take the money & run ήταν ο κος Νίκος Καρατσόρης, σύμβουλος, ειδικός στο νομισματικό σύστημα.

Ο κος Καρατσόρης αναφέρθηκε αρχικά στη Deutsche Bank και θεωρεί ότι είναι απίθανη η κατάρρευσή της. Ο λόγος είναι ότι αυτοί που συνεργάζονται με τη Deutsche Bank είναι οι μεγαλύτερες συστημικές τράπεζες του κόσμου και η κατάρρευσή της ισοδυναμεί ουσιαστικά με την κατάρρευση του συστήματος.Το ερώτημα όμως που τίθεται, σύμφωνα με τον κο Καρατσόρη, είναι εάν είναι επιθυμητή η διάσωση των τραπεζών με χρήματα των φορολογουμένων.

Τα 40-50 τρις Ευρώ παραγώγων της DB, τα οποία είναι 20 φορές το ΑΕΠ της Γερμανίας, ανήκουν στο σύνολο των 500 τρις που είναι τα παράγωγα σε παγκόσμια κλίμακα. Οι υποκείμενες αξίες των παραγώγων είναι περίπου στα 25 τρις παγκοσμίως και ο πιστωτικός κίνδυνος ανέρχεται στα 2,5 τρις παγκοσμίως.Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στους τραπεζικούς ισολογισμούς τους οποίους ούτε και οι πιο εξειδικευμένοι μπορούν να κατανοήσουν.

Η DB έχει έναν ισολογισμό 1,8 τρις Ευρώ που αντιστοιχεί στο 60% του ΑΕΠ της Γερμανίας, όμως τα μεγέθη με βάση τα οποία υπολογίζεται η κεφαλαιακή επάρκεια κτλ. είναι 400 δις και πάνω σε αυτό το νούμερο υπολογίζεται εάν η τράπεζα έχει πρόβλημα ή όχι.

Το 1^ο Μνημόνιο της Ελλάδας αφορούσε τη διάσωση των γαλλικών τραπεζών και όχι των γερμανικών. Η DB στον ισολογισμό της του 2011 δημοσιεύει έκθεση στον ελληνικό κίνδυνο ύψους 1,6 δις. Το 1^ο Μνημόνιο αφορούσε την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος σε όλη την ΕΕ αλλά και του ίδιου του Ευρώ.

Υπάρχουν δρόμοι ανάπτυξης που περνούν και από τον ιδιωτικό και από τον δημόσιο τομέα. Η Γερμανία έχει δημόσιες αναπτυξιακές τράπεζες και πάνω από 1000 συνεταιριστικές τράπεζες. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν έχει τέτοιες τράπεζες. Στη Γερμανία υπάρχει συνεταιριστική τράπεζα όπου τα Ίδια Κεφάλαια ανέρχονται μόνο σε 300 χιλιάδες Ευρώ. Αντίστοιχα, στην Ελλάδα για να στηθεί μία συνεταιριστική τράπεζα σε επίπεδο νομού τα Ίδια Κεφάλαια πρέπει να είναι 6 εκατομμύρια Ευρώ, σε επίπεδο περιφέρειας 10 εκατομμύρια Ευρώ και σε πανελλαδικό επίπεδο 18 εκατομμύρια Ευρώ.

Στην Ελλάδα, ο Κωστόπουλος το 2000 είχε πει ότι χωράνε 2,5 τράπεζες. Το 2006 σε μία συζήτηση στη Βουλή στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, ο τότε διοικητής της ΤτΕ Γκαργκάνας με αφορμή ένα νομοσχέδιο που αφορούσε το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο των τραπεζών ανέφερε ότι οι μεγάλες τράπεζες θα είναι προετοιμασμένες είπε όμως ότι δεν ήξερε εάν θα ίσχυε το ίδιο για τις μικρές.

Από το 2010 και μετά, με την υπογραφή του Μνημονίου, με νόμο το 2011 καταργήθηκαν οι διατάξεις που αναφέρονταν στο συγκεντρωτισμό των τραπεζών. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι το δεύτερο πιο συγκεντρωμένο τραπεζικό σύστημα στην Ευρώπη ενώ υπάρχουν κανονισμοί στην ΕΕ όπου όταν υπάρχει συγκεντρωτισμός από ένα βαθμό και πάνω θα πρέπει να υπάρχει παρέμβαση για να ανακοπεί η συγκέντρωση. Η Ελλάδα έχει ξεπεράσει κατά πολύ αυτό το βαθμό.

Ο υποτιθέμενος σκοπός ήταν η διατήρηση της ευστάθειας του τραπεζικού συστήματος με αντικειμενικό σκοπό τη χρηματοδότηση της οικονομίας. Όλα αυτά έχουν διαψευσθεί. Πριν από 2 μήνες ο Στουρνάρας μας είπε ότι μέχρι το 2018 οι τράπεζες δεν θα μπορέσουν να βοηθήσουν την οικονομία. Τότε γιατί συγκεντρώθηκε ο τραπεζικός κλάδος;

Είναι αδύνατον να υπάρξουν αναπτυξιακές διέξοδοι χωρίς την ύπαρξη ενός ισχυρού τραπεζικού συστήματος.

Το τραπεζικό σύστημα μοχλεύει τα κεφάλαιά του, υπάρχει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο των τραπεζών που είναι το μόνο που βάζει φρένο στην επέκταση των πιστώσεων.

Τα μετρητά στα ταμεία των τραπεζών από τη μέρα που μπήκαμε στο Ευρώ μέχρι σήμερα είναι στο 1,16% κατά μέσο όρο δηλαδή για κάθε 100 Ευρώ οι τράπεζες έχουν καθημερινά στα ταμεία τους το 1,16%.

Στην κορυφή των αιτιών της δημιουργίας της κρίση είναι ο τρόπος με τον οποίο δημιουργείται το χρήμα.Ο τραπεζικός κλάδος δημιουργεί πάνω από το 90-95% του χρήματος παγκοσμίως. Το νόμισμα είναι ιδιωτικό. Παλαιότερα οι καταθέσεις μετατρέπονταν σε χρυσό, σήμερα μετατρέπονται σε χαρτονόμισμα. Αυτή τη στιγμή οι τράπεζες μοχλεύουν ισολογισμούς και κατευθύνουν τα χρήματα σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα και όχι στην πραγματική οικονομία.

Μετά την κατάρρευση του κανόνα του χρυσού, το 1987 στον πρώτο κανόνα κεφαλαιακής επάρκειας ορίζονταν ότι για κάθε 100 Ευρώ δανείων, η τράπεζα θα έπρεπε να έχει 8 Ευρώ κεφάλαια. Αυτό το διάστημα σημειώνεται και ένα μεγάλο χρηματιστηριακό κραχ. Το 1996 γίνεται μία μικρή αναθεώρηση των κανόνων της κεφαλαιακής επάρκειας και εισάγεται η έννοια του κινδύνου της αγοράς. «Όλως τυχαίως» το ίδιο διάστημα ξεσπούν η ρωσική και η ασιατική κρίση.

Το 1999 ξεκινά η συζήτηση για την αναθεώρηση της Βασιλείας Ι. Το 2002, το Ecofin ζητά επισήμως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκπονήσει μία μελέτη για τις μακροοικονομικές επιπτώσεις από το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο. Το 2004 εκδόθηκε η οδηγία για τη Βασιλεία ΙΙ. Η Price Waterhouse Coopers, που ανέλαβε την εκπόνηση της μελέτης, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι προτιμότερο να πάμε σε μία ύφεση παρά σε μία καταστροφή αργότερα.

Το νέο πλαίσιο θα οδηγούσε το τραπεζικό σύστημα σε απομόχλευση δηλαδή σε μείωση των ισολογισμών. Τα 510 δις Ευρώ σωρευτικούς ισολογισμούς που είχαν οι ελληνικές τράπεζες το 2009 τώρα ανέρχονται σε 390 δις.Το 2006 ψηφίστηκε το πλαίσιο της Βασιλείας ΙΙ και από το ελληνικό κοινοβούλιο ενώ στις ΗΠΑ δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Η κρίση ξεκίνησε το 2007 στις ΗΠΑ και το 2010 έρχεται μία νέα αναθεώρηση, η Βασιλεία ΙΙΙ, η οποία έχει ορίζοντα εφαρμογής την 1/1/2019. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει περίπτωση να βγούμε από την κρίση πριν από το 2019. Έρχεται η νέα αναθεώρηση των κανόνων το 2010 όπου εκεί πλέον έχει τεκμηριωθεί ότι η εφαρμογή ακόμα πιο αυστηρών κανόνων, οι οποίοι είναι δικαίως πιο αυστηροί, λειτούργησε προκυκλικά δηλαδή ήρθε να εντείνει την κρίση, τόσο το βάθος της όσο και τη διάρκειά της.

Η αιτία της κρίσης παγκόσμια είναι το ρυθμιστικό πλαίσιο των τραπεζών το οποίο από τη μία πλευρά έρχεται να συγκρατήσει τις φούσκες βάζοντας κανόνες και από την άλλη δεν υπάρχει κανένας άλλος περιορισμός στις τράπεζες στο να δημιουργήσουν χρήμα πλην των κανόνων κεφαλαιακής επάρκειας.

Σε αυτό όμως το νομισματικό σύστημα, η απομόχλευση των τραπεζικών ισολογισμών δημιουργεί ύφεση. Το πρόβλημα της Ελλάδας όπως και άλλων χωρών είναι η πίεση των κόκκινων δανείων. Οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να βρουν μία διαχειριστική λύση έτσι ώστε να αφαιρέσουν το βάρος των κόκκινων δανείων από τους τραπεζικούς ισολογισμούς.

Εάν δεν αυξηθεί το χρέος, δεν πρόκειται να υπάρξει ανάπτυξη. Αλλά για να αυξηθεί το χρέος θα πρέπει να υπάρχουν αξιόπιστοι δανειολήπτες. Αξιόπιστοι δανειολήπτες σε μία χώρα με 120 δισεκατομμύρια Ευρώ κόκκινα δάνεια δεν μπορεί να υπάρχουν. Είναι η εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών που ενέτεινε την κρίση.

Στην ΕΕ γνώριζαν ότι η πορεία προς μία νομισματική ένωση δεν θα μπορούσε να επιβιώσει χωρίς την ύπαρξη αντικυκλικών μηχανισμών. Έχουν αφαιρέσει από τα κράτη τη συναλλαγματική πολιτική, τη νομισματική πολιτική, τη δυνατότητα διαμόρφωσης των επιτοκίων και μάλιστα σε ασύμμετρες συνθήκες και όλα αυτά χωρίς την ύπαρξη δημοσιονομικής πολιτικής. Κάτι τέτοιο δεν έχει ξαναγίνει πουθενά.

Οι αναπτυξιακές τράπεζες, που είναι μία λύση, εξαιρούνται από τους κανόνες της κεφαλαιακής επάρκειας και από την εποπτεία του επόπτη. Έχουν τη δυνατότητα να μοχλεύσουν τους ισολογισμούς τους χωρίς δανειοδότηση και να διοχετεύσουν πόρους στην πραγματική οικονομία εντός ΕΕ  και με θεσμική κατοχύρωση.

Στην Ελλάδα υπάρχει η δυνατότητα κεφαλαιοποίησης μίας αναπτυξιακής τράπεζας αλλά η δυνατότητα αυτή απεμπολήθηκε. Με την πρώτη αξιολόγηση του πρώτου προγράμματος πήγαν στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, το έσπασαν στα δύο, υποχρέωσαν το εμπορικό κομμάτι να συμμορφωθεί με τους κανόνες της κεφαλαιακής επάρκειας ενώ έχει εξαίρεση και τα αποθεματικά του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων τα πήραν για να τα βάλουν στην αύξηση κεφαλαίου της ΑΤΕ. Έβαλαν 600 εκατομμύρια στην ΑΤΕ και την πήρε η Πειραιώς με 95 εκατομμύρια και στη συνέχεια διασπάστηκε. Αυτά είναι εγκλήματα!

Η ΤτΕ είναι θεσμός ρεντίκολο. Δεν έχει προστατεύσει καθόλου τα συμφέροντα της χώρας. Έφτασε το ελληνικό κράτος να εγγυηθεί 233 δισεκατομμύρια Ευρώ στις ελληνικές τράπεζες για να μπορούν να αντλούν ρευστότητα μέσω της ΕΚΤ και σήμερα λέμε ότι το ελληνικό κράτος δεν έχει φερεγγυότητα!!!

Ο Προβόπουλος το 2012 μας έλεγε, με το τότε σχέδιο συγχώνευσης της ΕΤΕ – Eurobank ότι θα καταλήξουμε σε τρεις τράπεζες και ότι το τραπεζικό σύστημα θα είναι πολύ ισχυρό και θα βοηθήσει την οικονομία. Ένα χρόνο μετά μας έλεγε να μην περιμένουμε τίποτα μέχρι το 2018. Μα πώς να περιμένουμε όταν με την ύφεση βυθίζεις τον κόσμο στην ανεργία, μειώνεις τα εισοδήματα, εκτοξεύεις τα κόκκινα δάνεια, δημιουργείς πρόβλημα στους τραπεζικούς ισολογισμούς και λες σήμερα ότι θα λύσεις το πρόβλημα των κόκκινων δανείων;

Το εάν ανέβουν ή μειωθούν οι φόροι είναι θέμα ιδεολογίας το ίδιο ισχύει με τους μισθούς και συντάξεις. Δεν είναι αδιάφορο αλλά είναι υποδεέστερο της επίλυσης του προβλήματος των κόκκινων δανείων, είναι υποδεέστερο της δημιουργίας του υπερταμείου και της διασφάλισης ενός αντικυκλικού μηχανισμού.

Στο 70% των προγραμμάτων του ΔΝΤ υπάρχουν τρεις μεταβλητές: αύξηση των φόρων, ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και απελευθέρωση αγορών προϊόντων, υπηρεσιών και κεφαλαίου. Όπου έχουν εφαρμοσθεί τα προγράμματα αυτά υπήρξε και μία παράμετρος που ήταν η υποτίμηση του νομίσματος. Εμείς τα κάναμε όλα αυτά, νόμισμα δεν έχουμε να υποτιμήσουμε και ζητάμε σε ένα τραπεζικό σύστημα το οποίο έχει 120 δισεκατομμύρια Ευρώ κόκκινα δάνεια, με καταθέσεις σήμερα 120 δισεκατομμύρια σε ένα ΑΕΠ που δεν ανέρχεται ούτε σε 180 δις να βρούμε αναπτυξιακή λύση.

Τον παραγωγικό ιστό της χώρας κατέστρεψε η υποκατάσταση της παραγωγής από τις εισαγωγές. Ποιος διοχέτευσε κεφάλαια στην κατανάλωση; Ακόμα και τα ΕΣΠΑ, πακέτα Ντελόρ και Σαντέρ που διοχετεύτηκαν; Το σωρευτικό έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο από το 1994 μέχρι το 2008 ανέρχονταν στα 250 δις. Πού τα βρήκαμε αυτά τα λεφτά;

Υπάρχουν ριζοσπαστικές λύσεις για το ελληνικό πρόβλημα με άμεσα αποτελέσματα. Έχουμε πλουτοπαραγωγικούς πόρους που πρέπει να μετασχηματίσουμε σε παραγωγικό κεφάλαιο. Αυτό που μας λείπει είναι το χαρτονόμισμα.Το πρόγραμμα που ακολουθείται δεν πρόκειται να μας βγάλει από την κρίση γιατί έχει μόνο μέτρα υφεσιακού χαρακτήρα.

Κλείνοντας ο κος Καρατσόρης ανέφερε ότι υπάρχουν ριζοσπαστικές λύσεις οι οποίες όμως απαιτούν μία πιο πατριωτική προσέγγιση ακόμα και εάν αυτό οδηγήσει σε κάποιου είδους ρήξη με την ΕΕ. Θα πρέπει όπως πρώτα να διεκδικήσουμε την αξιοπρέπειά μας ακόμα και εάν αυτό θα σημάνει υποβάθμιση του επιπέδου μας.

Την εκπομπή μπορείτε να παρακολουθήσετε στον παρακάτω σύνδεσμο:

Φωτεινή Μαστρογιάννη & Νίκος Καρατσόρης Take the money & run 9/10/2016

Κοινωνικά Μέσα και Ψυχολογικές Επιχειρήσεις

 Φωτεινή Μαστρογιάννη

Η εξάπλωση του διαδικτύου και των κοινωνικών μέσων δεν θα μπορούσε να αφήσει αδιάφορους όσους ασχολούνται με τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης και τις ψυχολογικές επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με την Gallaghan (2015), πολλές μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι άνθρωποι είναι ιδιαίτερα εύπιστοι στα μηνύματα που τους προβάλλουν τα μέσα ειδικότερα εάν έχουν αυταρχικό τόνο κάτι που συμπίπτει με αυτό που υποστήριξε ο Λε Μπον σχετικά με την υπακοή των μαζών στον αυταρχικό ηγέτη και δεν είναι τυχαίο που πολλοί ηγέτες και ηγέτιδες στις μέρες μας εμφανίζονται με αυταρχικό προσωπείο που στις μάζες ερμηνεύεται ως ένδειξη δυναμισμού και «τσαμπουκά».

Τα κοινωνικά μέσα συχνά έχουν χρησιμοποιηθεί ως πεδίο πολλών ψυχολογικών επιχειρήσεων. Οι ψυχολογικές επιχειρήσεις είναι μία στρατιωτική δραστηριότητα που έχει ως στόχο τον επηρεασμό συγκεκριμένου μέρους του κοινού. 

Στα κοινωνικά μέσα αυτό επιτυγχάνεται με τη διοχέτευση μεγάλου όγκου πληροφόρησης που προκαλεί σύγχυση χρησιμοποιώντας τεχνικές προσέλκυσης του κοινού όπως είναι οι προκλητικοί τίτλοι και εικόνες.

Η διοχέτευση φημών αποτελεί βασικό εργαλείο των ψυχολογικών επιχειρήσεων. Οι φήμες αυτές μπορούν να εξαπολύουν μίσος σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού π.χ. στην περίπτωσή μας οι δημόσιοι υπάλληλοι (αποκαλούνται τεμπέληδες και αμόρφωτοι), οι αντιδρούντες στο μεταναστευτικό θέμα (αποκαλούνται ρατσιστές και φασίστες) κτλ.

Οι φήμες αυτές μπορεί να εξαπολύουν φόβο εκμεταλλευόμενες την τάση του ανθρώπου να πιστεύει το χειρότερο (π.χ. συνεχής διασπορά ειδήσεων για μειώσεις μισθών και συντάξεων, μηνυμάτων φτώχειας, επικείμενου πολέμου κτλ). Μπορεί όμως να είναι και φήμες ελπίδας που εκμεταλλεύονται την επιθυμία του ανθρώπου για μία ευνοϊκή αλλαγή των γεγονότων (π.χ. προτάσεις όπως η «ελπίδα έρχεται» κτλ.).

Τα κοινωνικά μέσα αποτελούν πεδίο δόξης λαμπρό για την ανάπτυξη ψυχολογικών επιχειρήσεων. Ο λόγος είναι ότι ο κάθε ατομικός λογαριασμός π.χ. στο Facebook περιλαμβάνει ένα δίκτυο «φίλων» ή ανθρώπων που σκέπτονται με παρόμοιο τρόπο. 

Είναι γνωστό ότι η πληροφορία που προέρχεται από ένα άτομο που γνωρίζουμε έχει μεγαλύτερη αξιοπιστία από μία πληροφορία που προέρχεται από ένα μαζικό μέσο. Επειδή όμως δεν παύει να είναι ένας ηλεκτρονικός λογαριασμός κάλλιστα κάποιος μπορεί να κρυφθεί πίσω από ένα ψεύτικο πρόσωπο. Πολλές φορές τα ψεύτικα αυτά προφίλ χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία πολλών «like», δημιουργία πολλών ακολούθων (ψεύτικη δημοφιλία) και συλλογή πληροφοριών. Σύμφωνα με στοιχεία στο Facebook υπάρχουν άνω των 83 εκατομμυρίων ψεύτικων προφίλ ενώ στο Twitter ανέρχονται σε περίπου 20 εκατομμύρια.

Πολλά από αυτά τα ψεύτικα προφίλ εμπλέκονται στο astroturfing όπου δημιουργούν ένα υποτιθέμενο λαϊκό κίνημα κρύβοντας όμως τον χορηγό του «κινήματος» όπως είδαμε πρόσφατα στη χώρα μας με τα δημοσιεύματα για τις υποτιθέμενες αντιρατσιστικές εκστρατείες στην Ελλάδα στον κυβερνοχώρο που είχαν χορηγό τον Τζωρτζ Σόρος. 

Οι κινήσεις αυτών των ψεύτικων προφίλ συμπεριλαμβάνουν ηλεκτρονικά σχόλια, αναρτήσεις σε μπλογκς κτλ. με στόχο τη δημιουργία σύγχυσης και χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Πιο συγκεκριμένα, τα ψεύτικα αυτά προφίλ ή τρολς χρησιμοποιούν εμπρηστική γλώσσα  βλ. «απατεώνες», «συνωμοσιολόγοι», «ρατσιστές», «φασίστες» και δημιουργούν ψεύτικες ιστορίες που απομυθοποιούν ακόμα και την ιστορία ενός λαού. Ακολουθούν την γκεμπελική τακτική της «λάσπης» εναντίον συγκεκριμένων ατόμων ή ομάδων αντί της χρήσης γεγονότων και ασκούν κριτική σε αυτόν που κάνει κριτική στα κακώς κείμενα και στους ενόχους αντί να ασκούν κριτική στον ίδιο τον ένοχο.

Πώς όμως μπορεί κάποιος να προστατευθεί από όλα αυτά; Αφενός όταν γνωρίζει ένα αληθινό γεγονός να το προβάλλει σε αντιπαράθεση με τα ψεύτικα γεγονότα χωρίς όμως να υποκύψει στην πρόκληση της αντιπροπαγάνδας η οποία μπορεί να οδηγήσει σε πόλεμο πληροφόρησης και κατά συνέπεια σε περαιτέρω σύγχυση. Η χρήση του χιούμορ και της ειρωνείας σε πολλές περιπτώσεις είναι σωτήρια. Σε  περίπτωση που υποπέσει στην αντίληψη κάποιου η ύπαρξη ενός τρολ, τότε πρέπει να το διαγράψει αμέσως από τον κύκλο ηλεκτρονικών γνωριμιών του.

Τέλος, κάτι που πιθανόν να φανεί κλισέ αλλά είναι η πραγματικότητα, είναι η παιδεία. Η παιδεία  που αναπτύσσει την κριτική σκέψη του ατόμου και θα το προστατεύσει σε μεγάλο βαθμό από την χειραγώγηση.

  

  

 Ενδεικτική βιβλιογραφία

 Elina Lange-Ionatamishvili and Sanda Svetoka (2015). Strategic Communications and Social Media in the Russia Ukraine Conflict.NATO Strategic Communications Centre of Excellence.

https://arxiv.org/pdf/1503.03752v2.pdf

http://fortune.com/2016/05/20/chinese-social-manipulation/

http://politicalbots.org/?p=295

http://theantimedia.org/heather-callaghan-4-ways-spot-big-pharmas-astroturfing-media-manipulation/

Δημόσιο Λογιστικό

ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΚΑΙ ΗΓΕΣΙΑ

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Οικονομολόγος, καθηγήτρια ΜΒΑ

Σε πολλές συζητήσεις που γίνονται για το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδας, ο μέσος Έλληνας διαπιστώνει την ανυπαρξία κάποιου ηγέτη. Συνήθως, υπονοεί ότι ο ηγέτης αυτός πρέπει να είναι άνδρας χωρίς όμως να αποκλείει, πιο δύσκολα μεν, την ύπαρξη γυναίκας ηγέτη. 

Οι Ελληνίδες ήδη, με βάση τα στοιχεία της απογραφής, αποτελούν το 51% του πληθυσμού έναντι 49% των ανδρών.Είναι γεγονός ότι οι Ελληνίδες μπήκαν σχετικά αργά στην παραγωγή, δηλαδή μετά τη Μεταπολίτευση. Το 2009 το ποσοστό της γυναικείας απασχόλησης ανέρχονταν στο 48,7%.

Εάν και αργά, σύμφωνα με έρευνα της Grant Thornton, οι Ελληνίδες κατάφεραν να κατέχουν ευρωπαϊκό ρεκόρ (27%) στην ανάληψη διοικητικών θέσεων, με 82% των επιχειρήσεων να έχουν γυναίκες στο διοικητικό συμβούλιο έναντι 68% που είναι στον υπόλοιπο κόσμο. Ωστόσο, η Ελληνίδα κατόρθωσε με πολύ μεγαλύτερο κόπο σε σχέση με τις υπόλοιπες Ευρωπαίες να επιβληθεί στις θέσεις αυτές.

Οι Ελληνίδες έχουν να αντιπαλέψουν ισχυρά στερεότυπα και προκαταλήψεις. Σύμφωνα με έρευνα της ICAP ένα 20% των εταιρειών που αναζητούν ανώτερα στελέχη θέτουν ως προϋπόθεση οι υποψήφιοι να είναι άνδρες ενώ το 30% τελικά θα επιλέξουν τον άνδρα υποψήφιο.

Πέραν αυτού, από τις γυναίκες που κατέχουν ηγετικές θέσεις είτε στην πολιτική είτε στο επιχειρείν μας λείπει η ποιοτική ανάλυση. Δηλαδή η ανάλυση του πόσες από αυτές ανελίχθηκαν λόγω της θέσης του πατέρα και του συζύγου και πόσες όχι. Η ποιοτική αυτή ανάλυση θα αναδείξει την ύπαρξη πιθανής συσχέτισης μεταξύ των στερεοτύπων όσον αφορά το φύλο και την κοινωνική/ταξική θέση της Ελληνίδας ηγέτιδας. 

Είναι γεγονός ότι τα εμπόδια που αντιμετωπίζει η Ελληνίδα στην επαγγελματική της εξέλιξη σχετίζονται με τα ήδη υπάρχοντα κοινωνικά στερεότυπα. Ακόμα στην Ελλάδα υπάρχουν περιοχές που ως παιδί καλείται το αγόρι και όχι το κορίτσι.Στα εφηβικά χρόνια, η Ελληνίδα αντιμετωπίζει μεγαλύτερους περιορισμούς σε σχέση με τα αγόρια όσον αφορά τις βραδινές εξόδους και τη σύναψη ερωτικών σχέσεων οι οποίες για το αγόρι θεωρούνται τρόπαιο ενώ για το κορίτσι ντροπή. Τα κορίτσια επίσης ωθούνται σε επαγγέλματα μισθωτής εργασίας και μειωμένου κύρους σε σχέση με τα αγόρια. Όσον αφορά το ακαδημαϊκό περιβάλλον, οι γυναίκες θεωρούνται ότι έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να αποτύχουν στις σπουδές τους, παρά τα μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας τους στις εισαγωγικές εξετάσεις, σε σχέση με τους άντρες. Η «απειλή» αυτή είναι τόσο έντονη που αρκετές γυναίκες διστάζουν να προχωρήσουν στις σπουδές τους ή να μπουν σε χώρους όπως είναι η πολιτική.

Όσες δε κατορθώνουν να μπουν σε επαγγέλματα υψηλού κύρους και προβολής τότε έχουν να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο της γυάλινης οροφής. Σύμφωνα με το φαινόμενο αυτό, οι υφιστάμενες προκαταλήψεις εναντίον των γυναικών, εμποδίζουν την περαιτέρω ιεραρχική τους εξέλιξη.Ενδιαφέρον θα ήταν επίσης να υπήρχαν, σχετικά με την τελευταία κατηγορία γυναικών, στοιχεία που να αφορούν το στυλ ηγεσίας των Ελληνίδων.

Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ του στυλ ηγεσίας ανδρών και γυναικών. Σε γενικές γραμμές, οι γυναίκες είναι περισσότερο συμμετοχικές, ηθικές, συμπονετικές, ενδιαφέρονται για το παγκόσμιο και το κοινό καλό. Τείνουν να δημιουργούν καλύτερες σχέσεις, παρακινούν με θετικό τρόπο το προσωπικό και συνδυάζουν καλύτερα στην ηγεσία τα ανδρικά με τα γυναικεία χαρακτηριστικά.

Ωστόσο, σύμφωνα με μελέτες, όταν και τα δύο φύλα βρίσκονται στην κορυφή της ιεραρχίας τείνουν να συμπεριφέρονται με τον ίδιο στερεοτυπικό τρόπο. Έτσι δεν είναι απορίας άξιον, ότι σύμφωνα με την υπάρχουσα περιρρέουσα αντίληψη η οποία καλό όμως θα ήταν να στοιχειοθετηθεί με στοιχεία ερευνών, οι Ελληνίδες σε θέση εξουσίας ενσωματώνουν αντρικό στυλ ηγεσίας ήτοι γίνονται αυταρχικές, σκληρές, άκρως ανταγωνιστικές ειδικότερα με τις άλλες γυναίκες, αγενείς, τιμωρητικές, εκδικητικές και φυγόπονες χωρίς διάθεση εξέλιξης των ικανοτήτων τους και του γνωστικού τους πεδίου. 

Όπως είπαμε αυτό αφενός πρέπει να στοιχειοθετηθεί, αφετέρου να αναλυθεί με την ήδη υπάρχουσα εθνική (ελληνική) κουλτούρα που είναι όπως έχει αναφερθεί σε προγενέστερο άρθρο πατριαρχική και ως εκ τούτου αυταρχική. 

Συνεπώς, θα μπορούσε κάποιος να εξάγει το συμπέρασμα ότι η υιοθέτηση αυταρχικών συμπεριφορών από την πλευρά των Ελληνίδων γίνεται προκειμένου να καταστεί  αποτελεσματικότερη η συνταύτισή τους με την ελληνική πατριαρχική κουλτούρα και ως εκ τούτου να γίνουν πιο αποδεκτές από το κοινωνικό περιβάλλον. Παραβλέπουν όμως το γεγονός ότι μια τέτοιου τύπου συμπεριφορά είναι περισσότερο αποδεκτή σε έναν άντρα παρά σε μία γυναίκα (Vroom 2005) και ότι ο αυταρχισμός δεν συνεπάγεται αυτόματα και αποτελεσματικότητα, τις περισσότερες φορές φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα.

Σύμφωνα με στοιχεία έρευνας του Kotter (1986) – εάν και έχουν μεσολαβήσει αρκετές μεταγενέστερες έρευνες που επιβεβαιώνουν τα ευρήματά του – σε δεκαπέντε κορυφαίους μάνατζερ από εννέα μεγάλες εταιρείες, ο αποτελεσματικός ηγέτης θα πρέπει να έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: να είναι φιλόδοξος και προσανατολισμένος στο επίτευγμα, να έχει άνεση στην άσκηση εξουσίας και να είναι συναισθηματικά σταθερός, αισιόδοξος, με νοημοσύνη άνω του μέσου όρου, να έχει μετρίως ισχυρή αναλυτική σκέψη, ισχυρή διαίσθηση, να είναι ευπαρουσίαστος και καλός στην ανάπτυξη σχέσεων με τους ανθρώπους. Πέραν αυτών, να μπορεί να σχετίζεται με ένα ευρύ φάσμα ειδικών, να είναι πολύ καλός γνώστης της επιχείρησης και να διαθέτει ισχυρές εργασιακές σχέσεις και δίκτυα.

Ως εκ τούτου, τόσο οι Ελληνίδες όσο και οι Έλληνες που ασκούν ή θέλουν να ασκήσουν εξουσία, καλό είναι να  διαθέτουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά, προκειμένου να είναι αποτελεσματικοί και να παράξουν έργο  που τόσο χρειάζεται η πατρίδα μας.

Βιβλιογραφία

Kotter, J. 2001. ΗΓΕΤΗΣ ΣΤΙΣ ΑΛΛΑΓΕΣ. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική ΑΕ.

Vroom, V. (2005, Ιούνιος 30). Ηγεσία και αποτελεσματική συμμετοχή της ομάδας.

Μαστρογιάννη, Φ. 2016. Ο Ελληνας ηγέτης. Διαθέσιμο στον Παγκόσμιο Ιστό: <http://mastroyanni.blogspot.gr/2016/03/blog-post_23.html>

http://www.tovima.gr/vimagazino/views/article/?aid=568486

http://www.newsbomb.gr/oikonomia/ergasia/story/564416/pagkosmia-hmera-tis-gynaikas-oi-perissoteres-dieythyntries-einai-ellinides

http://www.ekdd.gr/ekdda/files/ergasies_esdd/15/2/751.pdf

http://scholarsarchive.jwu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1034&context=mba_student