Φωτεινή
Μαστρογιάννη
Οικονομολόγος, καθηγήτρια ΜΒΑ
Η γενιά του
Πολυτεχνείου είναι η γενιά που στις μέρες μας έχει δεχτεί
κριτική, σε μεγάλο βαθμό αρνητική. Ποια είναι όμως αυτή η γενιά; Τι ξέρουμε
γι’αυτή;
Διάφορα
επιστημονικά πεδία μελετούν τα χαρακτηριστικά της κάθε γενιάς και ιδίως το
πεδίο του κοινωνικού μάρκετινγκ. Η γενιά του Πολυτεχνείου ανήκει στη γενιά που
παγκόσμια ονομάζονται baby boomers.
Έχει δύο υποκατηγορίες – αυτούς που γεννήθηκαν το 1946-1954 και αυτούς που
γεννήθηκαν από το 1955-1965. Η δική μας γενιά του Πολυτεχνείου ανήκει στην
πρώτη υποκατηγορία των baby boomers
δηλαδή σε αυτούς που γεννήθηκαν το 1946-1954.
Η γενιά των baby boomers είναι η πολυπληθέστερη
στον κόσμο και έχει επίσης το μεγαλύτερο αριθμό διαζυγίων. Ήταν αυτοί που ήταν
ριζοσπάστες τη δεκαετία του 1970 αλλά τη δεκαετία του 1980 έγιναν γιάπις.
Διδάχθηκαν από τους γονείς τους ότι υπάρχει το αμερικανικό όνειρο δηλαδή ότι ο
κάθε ένας μπορεί να γίνει πλούσιος και έτσι έγιναν υλιστές, φιλόδοξοι και
άπληστοι. Είναι μία γενιά ανταγωνιστική, εργατική, πιο μορφωμένη από τις
προηγούμενες γενιές, μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα, επαναστάτες
αλλά είναι ταυτόχρονα καταναλωτές, υλιστές και εγωϊστές. Στην αρχή αμφισβήτησαν
την εξουσία αλλά στη συνέχεια ταυτίστηκαν με αυτή.
Θεωρούν ότι τα
παιδιά τους είναι «εξαιρετικά» ωστόσο παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες γυναίκες αυτής της
γενιάς έμεναν στο σπίτι και δεν εργάζονταν, ο αριθμός διαζυγίων ήταν μεγάλος γιατί δεν μπορούσαν να βρουν την ισορροπία μεταξύ
των πολλών ωρών εργασίας και της προσωπικής ζωής.
Δεν τους αρέσει να τους
ασκούν κριτική και δεν τους αρέσει να αναγνωρίζουν τη δουλειά των άλλων
(πιθανόν γιατί είναι πολύ ανταγωνιστικοί), θέλουν να είναι το επίκεντρο της
προσοχής και θεωρούν τη δουλειά τους και τον εαυτό τους ως πολύ σημαντικούς.
Ιδιαίτερα καταναλωτική γενιά του τύπου «αγόρασε τώρα, πλήρωσε αργότερα».
Επαγγελματικά πιστεύουν ότι πρέπει κάποιος να εξελίσσεται με βάση τα χρόνια
προϋπηρεσίας του και όχι με βάση τις δεξιότητες και τη γνώση του. Λόγω του ότι
αρκετοί από τη γενιά των baby boomers
δεν έχουν αποταμιεύσει χρήματα παρά τις ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες που
επικράτησαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο σε παγκόσμια κλίμακα, φοβούνται ότι με
τη συνταξιοδότηση δεν θα έχουν λόγο ύπαρξης και γι’αυτό θέλουν να συνεχίσουν να
εργάζονται.
Είναι μία γενιά
αρκετά αντιφατική, ευτυχώς όμως, η επόμενη γενιά εάν και μικρότερη αριθμητικά
δηλαδή η γενιά Χ (έτος γέννησης 1966 –1976) παρουσιάζει πιο υγιή
χαρακτηριστικά. Είναι η πρώτη γενιά που δεν μπόρεσε, λόγω του οικονομικού
συστήματος, να είναι σε καλύτερη οικονομικά θέση από τους γονείς της. Ωστόσο
είναι ιδιαίτερα μορφωμένη και πιστεύει στη διαρκή μόρφωση με στόχο τον
εμπλουτισμό των δεξιοτήτων της και όχι την απόκτηση χρήματος. Πιστεύουν στην
ισορροπία μεταξύ ζωής και επαγγέλματος και η αναγνώριση που επιδιώκουν για τη
δουλειά τους δεν είναι το χρήμα αλλά ο περισσότερος χρόνος τον οποίο μπορούν να
δαπανήσουν για τα ενδιαφέροντά τους ή για την οικογένειά τους για την οποία
ανησυχούν λόγω της απέχθειάς τους για τα διαζύγια. Δεν θέλουν να μεγαλώνουν τα
παιδιά τους χωρίς τον ένα γονέα και στο να μην υπάρχει οικονομικός
προγραμματισμός.
Με τους baby boomers
τους χωρίζει χάσμα και αυτός είναι πιθανόν άλλος ένας από τους λόγους που η
ελληνική γενιά Χ αντιπαθεί τόσο τη γενιά του Πολυτεχνείου. Η γενιά Χ είναι στη βάση της
αντικομφορμίστρια, αμφισβητεί τους θεσμούς και δεν έχει ταυτιστεί με την
εξουσία όπως έκαναν οι baby boomers,
το αντίθετο απεχθάνεται την εξουσία και αγνοεί την ηγεσία. Είναι φύσει
δημοκράτες και τους αρέσει να εργάζονται σε ένα περιβάλλον που να
αντιπροσωπεύει αυτές τις αξίες δηλαδή την ανεξαρτησία, τις υψηλές δεξιότητες,
ένα περιβάλλον όπου μπορούν να εργάζονται έξυπνα, παράγοντας περισσότερο και
δαπανώντας λιγότερες ώρες εργασίας. Θέλουν να αμείβονται για τις ώρες που
εργάζονται και όχι λιγότερο. Θεωρούν ότι οι γνώσεις που αποκτούν τους δίνουν τα
εχέγγυα για τη μετακίνηση σε ένα καλύτερο και πιο προσοδοφόρο επαγγελματικό
περιβάλλον. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι αποτελούν την πιο μορφωμένη γενιά, με
τους περισσότερους απόφοιτους πανεπιστημίου.
Τους αρέσουν τα
ενδιαφέροντα εργασιακά καθήκοντα και εάν κάποιος δεν τους τα παρέχει τότε
μετακινούνται σε άλλο εργασιακό περιβάλλον. Σε αντίθεση με τη γενιά των baby boomers είναι συντηρητικοί
καταναλωτές αλλά και γνώστες της τεχνολογίας. Είναι ανυπόμονοι, ωστόσο, και δεν
είναι καλοί στην επικοινωνία. Δεν είναι αισιόδοξοι και έχουν ένα διαρκές
αίσθημα θυμού. Ασχολούνται με τη φιλανθρωπία, είναι υπέρμαχοι της κοινωνικής
επιχειρηματικότητας και θέλουν να συνταξιοδοτηθούν γρήγορα με τα χρήματα που
έχουν εξοικονομήσει προκειμένου να αποκτήσουν καινούριες εμπειρίες.
Η γενιά Υ που
είναι αυτοί που γεννήθηκαν από το 1977-1994 αποτελούν τη γενιά που είναι τόσο
πολυπληθής σχεδόν όσο και οι baby boomers.
Είναι η γενιά που γεννήθηκε με χωρισμένους γονείς, αυτός πιθανόν να είναι και ο
λόγος που, παρά την ανεξαρτησία τους, δίνουν έμφαση στα παιδιά, στην οικογένεια
και στην πατρίδα. Έμαθαν από μικροί να δουλεύουν με πρόγραμμα, είναι
κοινωνικοί, τεχνολογικά εξαιρετικά ευφυείς, πολύ ανταγωνιστικοί, τους αρέσει να
είναι το επίκεντρο της προσοχής αλλά ταυτόχρονα τους αρέσει η πνευματικότητα
και να περνάνε καλά. Παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες με τους baby boomers όπως είναι η στάση
του «εγώ θέλω να είμαι πρώτος» αλλά και στην πολιτική αντίληψη. Θεωρούν τους baby boomers ως «ωραίους τύπους»
και είναι τόσο καταναλωτές όσο αυτοί. Σε αντίθεση με τους προηγούμενους
πιστεύουν ότι η εκπαίδευση είναι ένα εξωφρενικό έξοδο. Ικανοί εργαζόμενοι αλλά
τους αρέσει να τηρούν το ωράριο και θεωρούν την εργασία ως κάτι που
παρεμβάλλεται μεταξύ των σαββατοκύριακων. Όπως και η γενιά Χ επιζητούν την
ισορροπία μεταξύ της δουλειάς και της προσωπικής ζωής και τους αρέσει να
βελτιώνουν τις δεξιότητές τους. Θέλουν επίσης να αμείβονται καλά για το
παραγόμενο έργο τους. Τους αρέσει η ομαδική εργασία, είναι καινοτόμοι και
θέλουν να δουλεύουν με φίλους. Είναι ευγενικοί σε αντίθεση με τη γενιά Χ που
είναι απότομοι και ευθείς.
Η τελευταία
γενιά για την οποία όμως δεν γνωρίζουμε πολλά είναι η γενιά Ζ δηλαδή αυτοί που
γεννήθηκαν από το 1995-2012. Οι γονείς
τους ανήκουν στη γενιά Χ Γι’αυτούς γνωρίζουμε περισσότερα για το περιβάλλον στο
οποίο μεγαλώνουν το οποίο είναι ιδιαίτερα μεταβλητό και ποικίλο, κατ’επέκταση η
γενιά αναμένεται να μην είναι έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά. Το περιβάλλον που μεγαλώνει
διακρίνεται από την εξέλιξη της τεχνολογίας αλλά και την εξέλιξη της
εκπαίδευσης και έτσι έχουν εξατομικευμένη εκπαίδευση. Αναμένεται να είναι
πιο τεχνολογικά ευφυείς σε σχέση με τη γενιά Υ και γενικότερα πιο ώριμοι σε
σχέση με τη γενιά Υ, επιθυμούν να αλλάξουν τον κόσμο (το 60% από αυτούς θέλουν
να αλλάξουν τον κόσμο σε σχέση με το 39% της γενιάς Υ). Δεν είναι κυνικοί σαν
τους γονείς τους τη γενιά Χ, τους αρέσει ο εθελοντισμός και εκτιμούν την
εκπαίδευση. Τυπικός εκπρόσωπος της γενιάς αυτής είναι η πακιστανή Μαλάλα
Γιουσαφζάι που αγωνίζεται για την εκπαίδευση των κοριτσιών, επιβίωσε μετά από απόπειρα δολοφονίας από τους
Ταλιμπάν και είναι η νεότερη κάτοχος του βραβείου Νόμπελ (2014 – Νόμπελ
Ειρήνης).
Αυτή ήταν μία
σύντομη παρουσίαση των διαφορετικών γενεών, ανεξάρτητα όμως από τα επί μέρους
χαρακτηριστικά τους, είναι καιρός η γενιά των baby boomers ή στα καθ’ημάς γενιά
του Πολυτεχνείου να αποχωρήσει από το προσκήνιο και να αφήσει τις επόμενες
γενιές να δημιουργήσουν ένα κόσμο όπως αυτές τον επιθυμούν. Ήδη στη χώρα μας, η
γενιά Χ έχει αρχίσει να συμμετέχει ενεργά στη διακυβέρνηση της χώρας αλλά δεν
θα μπορούσαμε να πούμε ότι η διακυβέρνηση έχει αναληφθεί εξ ολοκλήρου από τη γενιά αυτή παρά
από μεμονωμένες περιπτώσεις. Χρειάζεται να δούμε μεγαλύτερη συμμετοχή από τη
γενιά Χ αλλά και από τη γενιά Υ. Είμαστε λοιπόν σε
αναμονή…
