Μετανάστευση και Brexit

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Οικονομολόγος, Καθηγήτρια ΜΒΑ

Jean Monnet  (ο πατέρας της ΕΕ) : «τα έθνη της Ευρώπης πρέπει να κατευθυνθούν προς το υπερκράτος χωρίς να καταλάβουν οι άνθρωποι τι συμβαίνει.  Αυτό μπορεί να επιτευχθεί σε διαδοχικά στάδια, το κάθε ένα από αυτά συγκαλυμμένο και να φαίνεται ότι έχει οικονομικό σκοπό, αλλά τα οποία τελικά και αμετάκλητα θα οδηγήσουν στη δημιουργία ομοσπονδίας».

Με την παραπάνω άκρως αμφισβητούμενη, όσον αφορά την πίστη της στη δημοκρατία, φράση του πατέρα της ΕΕ θα συζητήσουμε για έναν από τους παράγοντες που επηρέασαν το Brexit.

Στην ανάλυση των αιτιών που προκάλεσαν το Brexit ακούστηκαν πλήθος φωνών με ιδιαίτερα έντονη συναισθηματική χροιά.

Σύμφωνα με διεθνή δημοσιεύματα, οι κύριοι ψηφοφόροι του Brexit ήταν άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας που προβληματίζονταν ιδιαίτερα για τον παράγοντα μετανάστευση στη χώρα τους.

Ο παράγοντας αυτός στηλιτεύθηκε ιδιαίτερα από μέρος του τύπου ο οποίος και αυθαίρετα  (ή μήπως εσκεμμένα;) χαρακτήρισε τους ψηφοφόρους αυτούς ως ρατσιστές, ακροδεξιούς κτλ. παραγνωρίζοντας τις αιτίες αλλά και τις συνέπειες της μετανάστευσης. H δε οποιαδήποτε ψύχραιμη συζήτηση για τη μετανάστευση στη χώρα μας αγγίζει τα όρια του ταμπού.

Σύμφωνα με διάφορες έρευνες, η μετανάστευση μπορεί να αλλάξει τη δημογραφική εικόνα μίας χώρας ειδικότερα εάν δεν γίνεται για οικονομικούς λόγους όπου σε αυτή την περίπτωση παρατηρούμε την είσοδο στην χώρα κυρίως ανδρών νεαρής ηλικίας. Πέραν όμως των κοινωνικών και πολιτισμικών λόγων έχουμε και τους οικονομικούς χωρίς όμως να υποτιμάται η σπουδαιότητα των προηγουμένων.

Από τη μετανάστευση, ειδικότερα εάν πρόκειται για ανειδίκευτο προσωπικό, ωφελούνται ιδιαίτερα οι βιομηχανίες γιατί οι μισθοί είναι χαμηλοί και συμπιέζουν προς τα κάτω και τους μισθούς των κατοίκων. 

Σύμφωνα με τον Mandel (2003) «η διαρκής οικονομική ανάπτυξη ευνοεί την μαζική και διεθνή μετανάστευση οποία επιτρέπει την αναπαραγωγή μιας εφεδρικής στρατιάς εργατικού δυναμικού, παρά την αυξημένη και έντονη συσσώρευση του κεφαλαίου». 

Τι γίνεται όμως σε περιόδους οικονομικής ύφεσης και κρίσης όπως αυτή που διανύουμε; Οι μισθοί συμπιέζονται προς τα κάτω και λόγω της υπερπροσφοράς εργασίας όπως είναι αυτή που προκύπτει από το μεταναστευτικό ρεύμα αλλά και από τον παράγοντα της παγκοσμιοποίησης και των ανοιχτών αγορών κατ’επέκταση. Η δραστηριοποίηση των πολυεθνικών τόσο στις αναπτυσσόμενες αλλά και στις αναπτυγμένες χώρες οδηγεί σε μαρασμό τις μικρομεσαίες αλλά και τις αγροτικές επιχειρήσεις. Όσοι από τους ανθρώπους αυτούς είναι «τυχεροί» γίνονται μισθωτοί στις μεγάλες επιχειρήσεις ενώ οι υπόλοιποι μετατρέπονται σε ένα μετακινούμενο και αναλώσιμο εργατικό δυναμικό (Ναξάκης 2001).

Γενικότερα θεωρείται ότι η μετανάστευση έχει θετική επίδραση στην οικονομία λόγω της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ που αυξάνεται είτε επειδή έχει αυξηθεί η παραγωγή είτε επειδή έχει σημειωθεί αύξηση των τιμών ή έχουν αυξηθεί και τα δύο. Πιο σημαντικό όμως είναι να μετράται το πραγματικό ΑΕΠ το οποίο αυξάνεται μόνο όταν αυξάνεται η ποσότητα παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών.

Για να αυξηθεί αυτό, οι ακόλουθοι παράγοντες είναι σημαντικοί που είναι οι ακόλουθοι: ο βαθμός των επενδύσεων σε σχέση με το ΑΕΠ, η αλλαγή σε μία πιο αποτελεσματική και ποιοτικότερη εκπαίδευση και η μετανάστευση. 

Ως εκ τούτου, εάν εξετασθεί ο παράγοντας μετανάστευση, για να επηρεάσει το πραγματικό ΑΕΠ θα πρέπει να οι μετανάστες να αποτελούνται  από εξειδικευμένο (συνδυασμός ποιοτικής εκπαίδευσης και μετανάστευσης) και όχι ανειδίκευτο προσωπικό. 

Με άλλα λόγια, η Γερμανία που απορροφά Ελληνες επιστήμονες  γνωρίζει ότι αυτό θα επιδράσει θετικά στο ΑΕΠ της ενώ η απορρόφηση ανειδίκευτου προσωπικού από την Ελλάδα και άλλες χώρες όχι μόνο δεν θα οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ αλλά θα επιβαρύνει περαιτέρω τις δημόσιες δαπάνες (ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, εκπαίδευση κτλ.). Η Κίνα και η Σιγκαπούρη δεν επιτρέπουν την είσοδο αθρόων ροών μεταναστών γιατί γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο θα είναι επιβαρυντικό για τον πλούτο της χώρας.

Αυτοί όμως που επίσης βλάπτονται από την είσοδο ανειδίκευτων μεταναστών  είναι κυρίως οι ανειδίκευτοι ντόπιοι εργαζόμενοι οι οποίοι βλέπουν τους μισθούς τους να συμπιέζονται ενώ αντίθετα οι βιομηχανίες επωφελούνται από το φθηνό μεταναστευτικό προσωπικό. Κατ’αυτό τον τρόπο συντελείται μία αναδιανομή του εισοδήματος από τους ανειδίκευτους φτωχούς ντόπιους εργαζόμενους προς τις επιχειρήσεις και τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα.

Δεν θα πρέπει λοιπόν να εκπλήσσει η αντίδραση του Βρετανικού λαού στο μεταναστευτικό ζήτημα της χώρας του ούτε η αντίδραση των λοιπών ευρωπαίων εργαζόμενων και η λύση σίγουρα δεν είναι η απαξίωση  των εργαζομένων αλλά η προσπάθεια για αλλαγή του οικονομικού μοντέλου της ΕΕ που να συνυπολογίζει τις επιπτώσεις των πολιτικών της  στη φτώχεια, στην ανεργία και στην κοινωνική ευημερία των λαών.

.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Βακαλόπουλος, Κ. (2005). Η σχέση μεταξύ της οικονομικής ανάπτυξης και μετανάστευσης. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

Mandel E. (2003) Τα μακρά κύματα της καπιταλιστικής εξέλιξης, εκδόσεις Εργατική Πάλη, Αθήνα.

Ναξάκης Χ. (2001). Το οικονομικό θαύμα οφείλεται (και) στους μετανάστες. Στο:  Ναξάκης Χ.–Χλέτσος Μ. (επιμ), Μετανάστες και μετανάστευση. Οικονομικές, Πολιτικές και Κοινωνικές Πτυχές (σσ. 179-193).Αθήνα: Πατάκης.

Μετανάστευση και Brexit

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Οικονομολόγος, Καθηγήτρια ΜΒΑ

Jean Monnet  (ο πατέρας της ΕΕ) : «τα έθνη της Ευρώπης πρέπει να κατευθυνθούν προς το υπερκράτος χωρίς να καταλάβουν οι άνθρωποι τι συμβαίνει.  Αυτό μπορεί να επιτευχθεί σε διαδοχικά στάδια, το κάθε ένα από αυτά συγκαλυμμένο και να φαίνεται ότι έχει οικονομικό σκοπό, αλλά τα οποία τελικά και αμετάκλητα θα οδηγήσουν στη δημιουργία ομοσπονδίας».

Με την παραπάνω άκρως αμφισβητούμενη, όσον αφορά την πίστη της στη δημοκρατία, φράση του πατέρα της ΕΕ θα συζητήσουμε για έναν από τους παράγοντες που επηρέασαν το Brexit.

Στην ανάλυση των αιτιών που προκάλεσαν το Brexit ακούστηκαν πλήθος φωνών με ιδιαίτερα έντονη συναισθηματική χροιά.

Σύμφωνα με διεθνή δημοσιεύματα, οι κύριοι ψηφοφόροι του Brexit ήταν άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας που προβληματίζονταν ιδιαίτερα για τον παράγοντα μετανάστευση στη χώρα τους.

Ο παράγοντας αυτός στηλιτεύθηκε ιδιαίτερα από μέρος του τύπου ο οποίος και αυθαίρετα  (ή μήπως εσκεμμένα;) χαρακτήρισε τους ψηφοφόρους αυτούς ως ρατσιστές, ακροδεξιούς κτλ. παραγνωρίζοντας τις αιτίες αλλά και τις συνέπειες της μετανάστευσης. H δε οποιαδήποτε ψύχραιμη συζήτηση για τη μετανάστευση στη χώρα μας αγγίζει τα όρια του ταμπού.

Σύμφωνα με διάφορες έρευνες, η μετανάστευση μπορεί να αλλάξει τη δημογραφική εικόνα μίας χώρας ειδικότερα εάν δεν γίνεται για οικονομικούς λόγους όπου σε αυτή την περίπτωση παρατηρούμε την είσοδο στην χώρα κυρίως ανδρών νεαρής ηλικίας. Πέραν όμως των κοινωνικών και πολιτισμικών λόγων έχουμε και τους οικονομικούς χωρίς όμως να υποτιμάται η σπουδαιότητα των προηγουμένων.

Από τη μετανάστευση, ειδικότερα εάν πρόκειται για ανειδίκευτο προσωπικό, ωφελούνται ιδιαίτερα οι βιομηχανίες γιατί οι μισθοί είναι χαμηλοί και συμπιέζουν προς τα κάτω και τους μισθούς των κατοίκων. 

Σύμφωνα με τον Mandel (2003) «η διαρκής οικονομική ανάπτυξη ευνοεί την μαζική και διεθνή μετανάστευση οποία επιτρέπει την αναπαραγωγή μιας εφεδρικής στρατιάς εργατικού δυναμικού, παρά την αυξημένη και έντονη συσσώρευση του κεφαλαίου». 

Τι γίνεται όμως σε περιόδους οικονομικής ύφεσης και κρίσης όπως αυτή που διανύουμε; Οι μισθοί συμπιέζονται προς τα κάτω και λόγω της υπερπροσφοράς εργασίας όπως είναι αυτή που προκύπτει από το μεταναστευτικό ρεύμα αλλά και από τον παράγοντα της παγκοσμιοποίησης και των ανοιχτών αγορών κατ’επέκταση. Η δραστηριοποίηση των πολυεθνικών τόσο στις αναπτυσσόμενες αλλά και στις αναπτυγμένες χώρες οδηγεί σε μαρασμό τις μικρομεσαίες αλλά και τις αγροτικές επιχειρήσεις. Όσοι από τους ανθρώπους αυτούς είναι «τυχεροί» γίνονται μισθωτοί στις μεγάλες επιχειρήσεις ενώ οι υπόλοιποι μετατρέπονται σε ένα μετακινούμενο και αναλώσιμο εργατικό δυναμικό (Ναξάκης 2001).

Γενικότερα θεωρείται ότι η μετανάστευση έχει θετική επίδραση στην οικονομία λόγω της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ που αυξάνεται είτε επειδή έχει αυξηθεί η παραγωγή είτε επειδή έχει σημειωθεί αύξηση των τιμών ή έχουν αυξηθεί και τα δύο. Πιο σημαντικό όμως είναι να μετράται το πραγματικό ΑΕΠ το οποίο αυξάνεται μόνο όταν αυξάνεται η ποσότητα παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών.

Για να αυξηθεί αυτό, οι ακόλουθοι παράγοντες είναι σημαντικοί που είναι ο βαθμός των επενδύσεων σε σχέση με το ΑΕΠ, αλλαγή σε μία πιο αποτελεσματική και ποιοτικότερη εκπαίδευση και η μετανάστευση. 

Ως εκ τούτου, εάν εξετασθεί ο παράγοντας μετανάστευση, για να επηρεάσει το πραγματικό ΑΕΠ θα πρέπει να οι μετανάστες να αποτελούνται  από εξειδικευμένο (συνδυασμός ποιοτικής εκπαίδευσης και μετανάστευσης) και όχι ανειδίκευτο προσωπικό. 

Με άλλα λόγια, η Γερμανία που απορροφά Ελληνες επιστήμονες  γνωρίζει ότι αυτό θα επιδράσει θετικά στο ΑΕΠ της ενώ η απορρόφηση ανειδίκευτου προσωπικού από την Ελλάδα και άλλες χώρες όχι μόνο δεν θα οδηγήσει σε αύξηση του ΑΕΠ αλλά θα επιβαρύνει περαιτέρω τις δημόσιες δαπάνες (ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, εκπαίδευση κτλ.). Η Κίνα και η Σιγκαπούρη δεν επιτρέπουν την είσοδο αθρόων ροών μεταναστών γιατί γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο θα είναι επιβαρυντικό για τον πλούτο της χώρας.

Αυτοί όμως που επίσης βλάπτονται από την είσοδο ανειδίκευτων μεταναστών  είναι κυρίως οι ανειδίκευτοι ντόπιοι εργαζόμενοι οι οποίοι βλέπουν τους μισθούς τους να συμπιέζονται ενώ αντίθετα οι βιομηχανίες επωφελούνται από το φθηνό μεταναστευτικό προσωπικό. Κατ’αυτό τον τρόπο συντελείται μία αναδιανομή του εισοδήματος από τους ανειδίκευτους φτωχούς ντόπιους εργαζόμενους προς τις επιχειρήσεις και τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα.

Δεν θα πρέπει λοιπόν να εκπλήσσει η αντίδραση του Βρετανικού λαού στο μεταναστευτικό ζήτημα της χώρας του ούτε η αντίδραση των λοιπών ευρωπαίων εργαζόμενων και η λύση σίγουρα δεν είναι η απαξίωση  των εργαζομένων αλλά η προσπάθεια για αλλαγή του οικονομικού μοντέλου της ΕΕ που να συνυπολογίζει τις επιπτώσεις των πολιτικών της  στη φτώχεια, στην ανεργία και στην κοινωνική ευημερία των λαών.

.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Βακαλόπουλος, Κ. (2005). Η σχέση μεταξύ της οικονομικής ανάπτυξης και μετανάστευσης. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

Mandel E. (2003) Τα μακρά κύματα της καπιταλιστικής εξέλιξης, εκδόσεις Εργατική Πάλη, Αθήνα.

Ναξάκης Χ. (2001). Το οικονομικό θαύμα οφείλεται (και) στους μετανάστες. Στο:  Ναξάκης Χ.–Χλέτσος Μ. (επιμ), Μετανάστες και μετανάστευση. Οικονομικές, Πολιτικές και Κοινωνικές Πτυχές (σσ. 179-193).Αθήνα: Πατάκης.

Φωτεινή Μαστρογιάννη & Χρήστος Γεωργίου Take the money & run 18/6/2016

Τάκης Φωτόπουλος - Υπέρ του Brexit τα θύματα της παγκοσμιοποίησης

Ο πολιτικός φιλόσοφος Τάκης Φωτόπουλος ήταν προσκεκλημένος της Φωτεινής Μαστρογιάννη στη διαδικτυακή εκπομπή Take the money & run στις 18/6/2016.

Σύμφωνα με τον κο Φωτόπουλο το Brexit είναι κρίσιμο και αυτό φαίνεται από τον πανικό της κυρίαρχης ελίτ  όπως εκδηλώθηκε π.χ. από τις δηλώσεις του Τούσκ σχετικά με τον κίνδυνο που διατρέχει ο Δυτικός πολιτισμός. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί ο ρόλος του Τουσκ ως πρώην πρωθυπουργού της Πολωνίας που συμμετείχε άμεσα στην οργάνωση του πραξικοπήματος της Ουκρανίας και είναι μέλος της Υπερεθνικής Ελίτ.

Ο Σόιμπλε, από την άλλη, δηλώνει ότι το Brexit θα λειτουργήσει ως ντόμινο δηλαδή οι λαοί θα αρχίσουν να ζητάνε δημοψηφίσματα ενώ κάποιοι από τους λαούς είναι ήδη έτοιμοι για κάτι τέτοιο όπως είναι π.χ. η Αυστρία που για μερικές χιλιάδες αμφισβητούμενους ψήφους έχασε ο αντιπαγκοσμιοποιητής υποψήφιος ενώ το 90% των ψήφων του προέρχονταν από την εργατική χειρωνακτική τάξη.

Ο κος Φωτόπουλος αναρωτιέται οι «αριστεροί» ποια κοινωνική τάξη υποστηρίζουν; Η εργατική τάξη στην Αυστρία υποστηρίζει τον αντιπαγκοσμιοποιητή υποψήφιο, η εργατική τάξη στη Βρετανία μετακομίζει μαζικά από το Εργατικό κόμμα στο UKIP, η εργατική τάξη μετακομίζει μαζικά στη Λεπέν και έχει μείνει η ψευτοαριστερά σε όλες αυτές τις χώρες να είναι ο κύριος υποστηρικτής της ΕΕ και της παγκοσμιοποίησης  εκφράζοντας αυτούς που βολεύονται από την παγκοσμιοποίηση.

Φοβούνται το Brexit γιατί έτσι διαλύεται το «μαγαζί» της ΕΕ και αυτό αποτελεί τρομερό κτύπημα για την Υπερεθνική Ελίτ γιατί η ιδέα της ΕΕ ήταν να ενωθούν όλοι οι λαοί της Ευρώπης σε μια οικονομική και πολιτική ένωση, η οποία θα μπορούσε να περάσει όλη τη γραμμή της παγκοσμιοποίησης όπως εξελίχθηκε μετά τη συνθήκη του Μάαστριχτ γιατί αρχικά ήταν άλλη.Μετά το Μάαστριχτ, η ΕΕ έγινε ο εκφραστής της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης στην Ευρώπη. Η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση αποτελεί δομική αλλαγή του συστήματος.

Η παγκοσμιοποίηση έγινε γιατί ανοίχτηκαν οι αγορές, άτυπα στην αρχή, εξαιτίας των πολυεθνικών. Η ταχεία εξάπλωση των πολυεθνικών στο τέλος της δεκαετίας 1970-1980 επέβαλλε να γίνουν οι θεσμικές αλλαγές που πέρασαν πρώτα από τη συνθήκη του Μάαστριχτ και μετά της Λισσαβόνας. Οι αλλαγές αυτές συνοψίζονται στο άνοιγμα των τεσσάρων αγορών: κεφαλαίου, εργασίας, αγαθών και υπηρεσιών.

Η ΕΕ αποτελεί ένα απαραίτητο βήμα για να προχωρήσει η ολοκλήρωση της παγκοσμιοποίησης. Η ολοκλήρωση θα γίνει, εάν καταψηφισθεί το Brexit, προχωρώντας στις διαπραγματεύσεις για τη διατλαντική συνθήκη οπότε θα δούμε ακόμα μεγαλύτερη χειροτέρευση της νομοθεσίας της ΕΕ. Θα γίνει μία ενιαία  αγορά ΕΕ- Αμερικής και θα πραγματοποιηθούν οι χειρότερες νεοφιλελεύθερες ρυθμίσεις όσον αφορά τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα. Έχει ήδη γίνει η συμφωνία που ενώνει τις χώρες του Ειρηνικού με τις χώρες της Βόρειας Αμερικής. Αυτά όλα θα ενοποιηθούν σε μια παγκοσμιοποιημένη  οικονομία.

Εάν όμως το Brexit περάσει τότε όλο αυτό το σχέδιο θα πάει κατά διαόλου γι’αυτό είναι κρίσιμο και για την Ελλάδα που είναι ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που δεν έχει αναπτυχθεί κίνημα κατά της ΕΕ και αυτό αποτελεί τρομακτική και εγκληματική ευθύνη της Αριστεράς που παίζει τον ρόλο του νεροκουβαλητή της ΕΕ. Ο ΣΥΡΙΖΑ με την εγκληματική του συμπεριφορά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο ξεπουλά όλο τον κοινωνικό πλούτο για εκατό χρόνια κάτι που δεν μπορεί να ανατραπεί σε αντίθεση με όλα τα άλλα μέτρα. Βγαίνουν θρασύτατα τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ και λένε ότι δεν μας πείραξε η Τουρκοκρατία και θα μας πειράξουν εκατό χρόνια; Αυτό και μόνο αποδεικνύει τι εγκληματίες είναι αυτοί οι άνθρωποι που εσκεμμένα «ξεχνάνε» ότι η Τουρκοκρατία δεν έγινε με την θέλησή μας ενώ την παραχώρηση του ελληνικού κοινωνικού πλούτου την έκαναν οικειοθελώς. Δεν έχουν ίχνος πολιτικής εντιμότητας, έπρεπε να έχουν παραιτηθεί. Είναι τέτοιοι αλητήριοι που εφαρμόζουν πιστά τα μέτρα και μόνο γι’αυτό θα έπρεπε να πάνε σε Ειδικό Δικαστήριο.

Το Brexit είναι κρίσιμο για την Ελλάδα γιατί έτσι μόνο μπορεί να κουνηθεί ο ελληνικός λαός, να καταλάβει τι γίνεται στην Ευρώπη και να φτιάξει λαϊκά μέτωπα για να απελευθερωθεί η χώρα από τον ζυγό γιατί ουσιαστικά είμαστε υπό κατοχή. Μία κατοχή που εξοντώνει τον ελληνικό λαό και ξεπουλά τον κοινωνικό πλούτο.

Ο κος Φωτόπουλος δήλωσε ότι είναι ανοησίες τα όσα δηλώνονται σχετικά με το ότι είναι φασίστες όσοι είναι κατά της ΕΕ και οι ανοησίες αυτές αποτελούν μέρος μίας συνειδητής διαστρέβλωσης που συγχέει τον παλαιό εθνικισμό με τον νέο.

Το παλαιοεθνικιστικό κίνημα ήταν αταξικό, όλοι ήταν ενωμένοι και μιλούσαν για την εθνική τους ανεξαρτησία. Αντίθετα, το νεοεθνικιστικό κίνημα είναι έμμεσα ταξικό. Όταν βγαίνει η Λεπέν και μιλά για εθνικοποιήσεις, όταν μιλά ο Φάρατζ για αναστήλωση του κοινωνικού κράτους, όταν βγαίνουν οι Πολωνοί εθνικιστές και κάνουνε σχέδια σχετικά με το πώς θα αναστηλωθεί το κοινωνικό κράτος, τότε για ποια εθνικιστική δεξιά μιλάμε και για ποια αριστερά; Η αριστερά δεν θέτει τέτοια ζητήματα, τα αιτήματα που θέτει η Λεπέν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν τα έθετε ούτε προεκλογικά. Ποιος είναι αριστερός, η Λεπέν ή ο Τσίπρας; Τουλάχιστον ο Σαρκοζί ομολόγησε ότι η άκρα αριστερά είναι η Λεπέν.

Τα νεοεθνικιστικά κινήματα με την παντελή χρεωκοπία της Αριστεράς και αφορά όλη την αριστερά όχι μόνο τις αστειότητες τύπου ΣΥΡΙΖΑ και Podemos, είναι οι μόνοι εκφραστές των θυμάτων της παγκοσμιοποίησης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Podemos είναι τα τελευταία απολειφάδια της παγκοσμιοποιητικής αριστεράς. Αυτοί προέρχονται από το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμε το οποίο δημιουργήθηκε για να διασπάσει το αντισυστημικό κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης. Το κίνημα αυτό ήταν κατά δεν υποστήριζε τη δημιουργία ενός διαφορετικού κόσμου εντός της παγκοσμιοποίησης. Αυτά άρχισαν να τα συζητάνε στο Πόρτο Αλέγκρε. Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Podemos εκφράζουν τη δημιουργία ενός διαφορετικού κόσμου εντός και όχι κατά της παγκοσμιοποίησης. Ωστόσο αυτό που εκφράζουν είναι πλέον φθίνον σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη, με άλλα λόγια δεν υπάρχει τέτοιο κίνημα της Αριστεράς που να έχει τέτοιο αντίκτυπο. Πάμε δηλαδή πίσω από τις εξελίξεις και όχι μπροστά όπως υποστηρίζουν οι Φίλης και Τσίπρας.

Στην Ελλάδα είχαμε μία επιπλέον ατυχία που είναι αυτή της μη ύπαρξης ενός νεοεθνικιστικού κινήματος το οποίο θα μπορούσε να εκφράζει τις τάσεις κατά της παγκοσμιοποίησης.  Την Χρυσή Αυγή μπόρεσαν να την καθηλώσουν και για έναν επιπλέον λόγο που είναι η ηγεσία της που περιλαμβάνει άτομα που ανοικτά είχαν δηλώσει ότι θαυμάζουν τους γερμανοτσολιάδες.

Η Ελλάδα αλλά και η Ισπανία για αντίστοιχους λόγους, επειδή είχαν περάσει και αυτοί από δικτατορία, κατέληξαν στους ψευτοαριστερούς τύπου Τσίπρα και Ιγκλέσιας.

Στην αντισυστημική αριστερά έχουμε στην Αγγλία το Socialist Workers Party το οποίο είχε παίξει άθλιο ρόλο και συμπλέει με την παγκοσμιοποίηση. Το SWP υποστηρίζει όλους τους εγκληματίες στη Συρία και αποτελεί όργανο της Υπερεθνικής Ελίτ. Οι ίδιες αδυναμίες παρατηρούνται και στην υπόλοιπη αντισυστημική αριστερά. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ λέει ρήξη και αποδέσμευση από την ΕΕ. Οι άλλοι λαοί μιλάνε για έξοδο από την ΕΕ και όχι για ρήξη και αποδέσμευση. Κάτι τέτοιο είτε αποτελεί συνειδητή παραπλάνηση είτε κάποιος δεν ξέρει τι λέει.

Το ΚΚΕ ήταν το μόνο συνεπές κόμμα κατά της ΕΕ αλλά λέει να ρίξουμε τον καπιταλισμό κτλ. Με άλλα λόγια να περιμένουμε να αυξήσει το ποσοστό του σε πενήντα χρόνια όταν θα έχουν πεθάνει οι μισοί Έλληνες. Είναι αστείο να υποστηρίζεται ότι θα επιτευχθεί κοινωνική απελευθέρωση πριν από την εθνική. Πρώτα αποκτάται η οικονομική και η εθνική κυριαρχία και μετά αποφασίζει δημοκρατικά ο λαός τι είδους διακυβέρνηση θα έχει.

Το ΜΕΚΕΑ (Λαϊκό Μέτωπο για την Κοινωνική και Εθνική Απελευθέρωση) επιδιώκει την ένωση του λαού, ανεξάρτητα από τις ιδεολογικές διαφορές όλων αυτών που βλέπουν ότι το πρόβλημα είναι η εθνική και η οικονομική μας ανεξαρτησία έχοντας πρόγραμμα για οικονομική αυτοδυναμία χωρίς απομονωτισμό αλλά με συνεργασία με τους άλλους λαούς.

Εάν η Ελλάδα φύγει από το Ευρώ και όχι από την ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζει την συνθήκη του Μάαστριχτ που μιλά για ελαστικότητα στην αγορά εργασίας, για συνέχιση εισαγωγών π.χ. αγροτικών προϊόντων κτλ. Πώς όμως η Ελλάδα θα ορθοποδήσει χωρίς παραγωγική δομή;

Ο κος Φωτόπουλος δήλωσε ότι αυτοί που δεν τοποθετούνται ξεκάθαρα κατά της ΕΕ ξέρουν ότι εάν το κάνουν θα κοπούν από όλα τα ΜΜΕ. Ο μηχανισμός είναι ως εξής: όλα τα κανάλια λαμβάνουν επιχορηγήσεις από την ΕΕ υπό τον όρο ότι δεν θα φιλοξενήσουν ποτέ άτομα των οποίων οι ιδέες στρέφονται κατά της ΕΕ. Αυτό είναι γνωστό και το γνωρίζουν όλοι.

Αναφερόμενος στο Brexit δήλωσε ότι αυτό αποτελεί αναγκαία αλλά όχι επαρκή συνθήκη. Είναι θέμα του Βρετανικού λαού εάν θα προχωρήσει παραπέρα μετά από αυτά ή θα εφαρμόσει πολιτικές τύπου Μπόρις Τζόνσον οι οποίες υποστηρίζουν το άνοιγμα των αγορών χωρίς όμως δέσμευση από την ΕΕ.

Με το Brexit η ΕΕ θα γίνει στενότερη περιλαμβάνοντας αυτούς που είναι πιστοί στη γραμμή της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και τους άλλους όπως είναι η Ελλάδα θα τους βάλουν σε μία 2^η ή 3^η ζώνη. Αυτοί που θα μείνουν θα προχωρήσουν σε πλήρη πολιτική και οικονομική ενοποίηση όπου η Ελλάδα θα καταστεί πλήρως μία επαρχία.

Στην Ελλάδα, με την πλύση εγκεφάλου, έχουν δημιουργήσει σύγχυση στον κόσμο. Κάποιοι λένε ότι φταίει η διαφθορά, σάμπως η διαφθορά να γεννήθηκε τώρα ή ότι η διαφθορά δεν υπάρχει στις άλλες χώρες, Η άποψη αυτή είναι αστεία. Άλλοι υποστηρίζουν ότι δεν έχουμε καλούς ηγέτες. Ωστόσο, δεν είναι πάντα οι ηγέτες που καθορίζουν την ιστορία αλλά η ιστορία γεννά τους ηγέτες, τους δημιουργούν οι συνθήκες. Σήμερα δεν υπάρχουν οι συνθήκες γιατί δεν υπάρχει εθνική κυριαρχία. Παλιά οι ηγέτες μπορούσαν κάτι να αποφασίσουν μέσα σε στενά, βέβαια, πλαίσια. Σήμερα ο κάθε Τσίπρας που αναλαμβάνει την εξουσία ξέρει πολύ καλά τι πρέπει να κάνει γιατί εάν δεν το κάνει θα τον πετάξουν. Δεν θα αλλάξει τίποτα εάν φύγει ο Τσίπρας και έρθει ο Μητσοτάκης.

Η σύγχυση αυτή του λαού οδηγεί σε μοιρολατρεία ενώ υπάρχουν λύσεις όπως είναι η αυτοοργάνωση σε συνελεύσεις σε κάθε συνοικία. Εάν δεν δώσουμε λύσεις τότε θα μείνουμε παθητικοί αποδέκτες των συνεπειών των αλλαγών.

Την εκπομπή μπορείτε να παρακολουθήσετε στον παρακάτω σύνδεσμο:

Take the money & run 18/6/2016 Φωτεινή Μαστρογιάννη & Τάκης Φωτόπουλος

Μιχάλης Κάχρης – «Η ΕΕ είναι φυλακή για την Ελλάδα»

Στην εκπομπή Take the money & run της Φωτεινής Μαστρογιάννη, προσκεκλημένος ήταν ο κος Μιχάλης Κάχρης, οικονομολόγος – νομικός, πρώην στέλεχος της ΕΕ.

Ο κος Κάχρης είπε ότι τον 19^ο αι. διαμορφώθηκε μία θεωρία, η «θεωρία της στρατηγικής πολιτικής» την οποία ανέπτυξε ο γερμανός Ρέιτσελ. Η θεωρία αυτή αναφέρονταν στον ζωτικό χώρο δηλαδή όταν ένα κράτος ασφυκτιά στα σύνορά του τότε το κράτος αυτό πρέπει να επεκταθεί.

Είναι μία καθαρά νεοαποικιακή θεωρία που συνδυάζει και την επεκτατική πολιτική. Στη θεωρία αυτή στηρίχθηκαν οι εθνικοσοσιαλιστές.

Όταν έγινε η ένωση των Γερμανιών, ήθελαν το μοντέλο της ομοσπονδίας της Γερμανίας να το μεταφυτεύσουν στην Ευρώπη με κέντρο την Γερμανία. Όταν λέμε Γερμανία εννοούμε το γερμανικό κεφάλαιο. Το κεφάλαιο αυτό ήθελε ένα κέντρο για να επεκταθεί και προς Βορρά και προς Νότο αισθανόμενο ότι περικυκλώνεται από άλλους λαούς.

Η θεωρία του ζωτικού χώρου ήταν αγγλοσαξονική ιδέα, μέσω της αποικιοκρατικής πολιτικής της Αγγλίας. Η θεωρία αυτή εφαρμόζεται και στις ημέρες μας ενώ ενισχύθηκε από την ύπαρξη της ομοσπονδιακής δημοκρατίας της Γερμανίας. Η Γερμανία ήθελε να επεκτείνει τα σύνορα, όχι μέσω της στρατιωτικής επιβολής που ήθελε ο Χίτλερ και απέτυχε αλλά μέσω της οικονομικής.

Το γερμανικό κεφάλαιο αποτελείται κυρίως από τις φαρμακοβιομηχανίες, μην ξεχνάμε ότι επικεφαλής στο Αουσβιτς ήταν ο Φάρμπεν. Το οπλικό στήριγμα του Χίτλερ το έδωσε το γερμανικό κεφάλαιο συνεπικουρούμενου από το αμερικανικό. Με την ήττα στο Στάλινγκραντ σταμάτησε η επιβολή της στρατιωτικής επιβολής. Η οικονομική επιβολή συνεχίστηκε από την εποχή Αντενάουερ και μετά.

Το 1944 έγινε μία μυστική συνδιάσκεψη στο Στρασβούργο σε ένα σπίτι που ονομάζονταν το «κόκκινο σπίτι». Η συνδιάσκεψη αυτή αφορούσε τη μεταπολεμική Γερμανία και όσοι συμμετείχαν ήταν ναζιστές, ένας από αυτούς, δε, ήταν ο ιδρυτής της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας.

Η θεωρία του ζωτικού χώρου έχει αναπτυχθεί με ομόκεντρους κύκλους Βορρά – Νότου. Ο Νότος, υποστήριζε η θεωρία, θα λειτουργεί επικουρικά προς το Βορρά από οικονομικής σκοπιάς δηλαδή ότι πλούτο έχει ο Νότος πρέπει να απορροφάται από τον Βορρά. Η θεωρία υποστήριζε ότι το κράτος είναι σαν μία οικογένεια. Κάθε μέλος της οικογένειας που δεν πειθαρχεί προς την οικογένεια, αποβάλλεται.

Η ΕΕ είναι δημιούργημα της γερμανικής πολιτικής και κυρίως της ναζιστικής πολιτικής. Η Γερμανία την συνεχίζει γι’αυτό και η σημερινή δημοσιονομική πολιτική και το ενιαίο νόμισμα.

Η Ελλάδα είναι υπό κατοχή, το χρέος δεν είναι οικονομικό θέμα αλλά πολιτικό. Στην Γερμανία υπήρχε και υπάρχει ενεργειακό πρόβλημα. Η Γερμανία δεν έχει πετρέλαιο παρά μόνο λιγνίτη και άνθρακες. Η Ελλάδα, αντίθετα, έχει τεράστιο ορυκτό πλούτο ο οποίος έχει υποθηκευθεί προς τους δανειστές.

Η σημερινή εποχή είναι ίδια με αυτήν του 1940. Τότε στην Ελλάδα υπήρχαν γερμανοί επίτροποι όπως και σήμερα. Το γερμανικό κεφάλαιο έχει επενδύσει πολλά στην Ελλάδα γι’αυτό και φοβάται τη χρεωκοπία της. Δεν θέλουν να φύγει από την ΕΕ και το Ευρώ γιατί γερμανικές εταιρείες έχουν επενδύσει στην χώρα 17 δισεκατομμύρια Ευρώ.

Λόγω των πετρελαίων θα υπάρξουν ανακατατάξεις στον γεωπολιτικό χώρο της Ελλάδας.

Την Ελλάδα την ελέγχουν δημοσιονομικά, νομισματικά και ελεγκτικά. Στο ECU η συμμετοχή της Ελλάδας ήταν στο 0,10 ενώ της Γερμανίας στο 0,30. Μια χώρα αυτής της οικονομικής δυνατότητας δεν μπορεί να μπει σε μία τέτοια ένωση, μια ένωση δημιουργία του κεφαλαίου και όχι των εργαζομένων.

Πολλοί λένε ότι η κρίση στην Ελλάδα είναι εσκεμμένη, υπό την έννοια ότι επειδή δεν έχουμε πολιτική ένωση στην Ευρώπη γι’αυτό και έχουμε κρίση. Μία πολιτική ένωση υπό την ηγεσία της Γερμανίας. Τι είδους ομοσπονδία όμως θα είναι αυτή όταν η δική σου χώρα δεν θα έχει τη δική της οικονομική κυριαρχία;

Πλέον ακόμα και οι πιο συντηρητικές δυνάμεις είναι εναντίον του Ευρώ.

Η Ελλάδα έχει προσαρτηθεί πλήρως στη γερμανική πολιτική, δεν είναι πλέον αποικία. Δεν υπάρχει κράτος, δεν υπάρχει Σύνταγμα. Το χειρότερο είναι ότι οι κυβερνώντες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το χρέος μέσω δανεισμού.

Η Γερμανία θέλει τον έλεγχο του Αιγαίου και του ορυκτού πλούτου. Οι Γερμανοί στην Ελλάδα βρίσκουν επίσης φτηνό και καταρτισμένο εργατικό δυναμικό. Διαλύουν την χώρα, τον λαό, όλα θα πάνε στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Διαλύεται ο κοινωνικός ιστός της Ελλάδας για να μπορέσει να επενδύσει το γερμανικό κεφάλαιο.

Δυστυχώς σε καμία χώρα σήμερα δεν υπάρχει αυτός που θα μπορούσε να αντισταθεί. Η Ελλάδα παραδόθηκε άνευ όρων από το Καστελόριζο σε αντίθεση με την Κατοχή όπου είχε πολεμήσει.

Το ΔΝΤ δεν θα φύγει από την χώρα. Το ΔΝΤ μαζεύει χρήματα από παντού και κάπου πρέπει να επενδύσει. Οι κρίσεις πολλές φορές είναι σκόπιμες, δημιουργούνται κρίσεις για να υπάρχουν οφέλη, για να μπορεί το κεφάλαιο να πάρει ότι είναι καλύτερο από έναν λαό.

Η πλήρης ανεξαρτητοποίηση της ΓΓΔΕ καταλύει το κράτος, είναι ο Δούρειος Ίππος για την καταλήστευση των δημοσίων εσόδων από τους Γερμανούς.

Ο λαός που ενδιαφέρεται για την τύχη της χώρας του και έχει υποφέρει τα πάνδεινα μέσω των διαρκών κατοχών γιατί πρέπει να ξαναϋποφέρει; Το χρέος μπορεί να λυθεί άμεσα άλλωστε για ποιο χρέος μιλάμε; Όλες οι συμβάσεις  υπογράφτηκαν με το αγγλοσαξονικό δίκαιο γιατί το δίκαιο αυτό δεν δέχεται την έκφραση επαχθές χρέος. Πού είναι τα γερμανικά δάνεια; Όταν το λέμε αυτό στους Γερμανούς μας λένε ότι το έχουν εξοφλήσει γιατί πήγαν Έλληνες εργάτες στη Γερμανία και τους πληρώσανε. Πώς δεχόμαστε όλα αυτά εξωφρενικά πράγματα όταν η Γερμανία δεν χρωστά σε κανένα άλλο κράτος εκτός από την Ελλάδα;

Το χειρότερο που έχει σχέση με τα εθνικά θέματα δεν έχει ξεκινήσει ακόμα. Όλες οι κυβερνήσεις μέχρι σήμερα έχουν δώσει γη και ύδωρ στους ξένους και το ελληνικό κεφάλαιο είναι αυτό που κυρίως επωφελείται. Το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα, όπου βρει κερδοφόρα πηγή θα πάει να εγκατασταθεί.

Οι διαπραγματεύσεις για το χρέος ήταν για την μακρόχρονη διάρκειά του. Αυτό είναι το πρόβλημά μας; Πρέπει να γίνει λογιστικός έλεγχος για να δούμε ποιο μέρος αυτού είναι νόμιμο και ποιο παράνομο.

Σε ποιο Σύνταγμα υπάρχει κόφτης; Με ένα προεδρικό διάταγμα που μόνο η χούντα θα έκανε, θα κόβουν. Έχει τεράστια ευθύνη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας που είναι και συνταγματολόγος. Έχει υποχρέωση να υπερασπισθεί το Σύνταγμα. Πώς τα δεχόμαστε αυτά εμείς, ένας λαός με τεράστιο πολιτισμικό υπόβαθρο;

Η λύση είναι μία: πρέπει να αποκατασταθεί η τάξη- η οικονομική και νομισματική τάξη. Πρέπει να φύγουμε από το Ευρώ και την ΕΕ, να έχουμε εθνικό νόμισμα.

Γιατί η ΕΕ μας επιβάλλει με τις πολιτικές λιτότητας συντήρηση της ύφεσης; Σε καμία βιβλιογραφία στον κόσμο δεν υποστηρίζεται κάτι τέτοιο. Η Γερμανία, όμως, μετά τον πόλεμο ακολούθησε επεκτατική πολιτική.  Θέλουν την φτωχοποίηση του ελληνικού λαού. Το βιοτικό επίπεδο του λαού δεν πρόκειται να επανέρθει σε προγενέστερα επίπεδα.

Η ζημιά που έχει γίνει από τον ΣΥΡΙΖΑ  είναι ζημιά όχι μόνο της ελληνικής αλλά και της ευρωπαϊκής αριστεράς.

Ο ελληνικός λαός πρέπει να αρχίσει να προβληματίζεται. Εκπομπές σαν το Take the money & run θέτουν έναν προβληματισμό. Πρέπει όμως να γίνει και δημόσια συζήτηση και πολιτική απεργία απελευθέρωσης από τον ζυγό της ΕΕ.

Την εκπομπή μπορείτε να παρακολουθήσετε στον παρακάτω σύνδεσμo:

Νεόπτωχοι – η πτώση της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Οικονομολόγος, Καθηγήτρια ΜΒΑ

Σε συνέχεια των άρθρων μου για την φτώχεια στην Ελλάδα και τη διαχρονική της εξέλιξη, θα αναφερθώ στο φαινόμενο των νεόπτωχων και την πτώση της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα.

Γενικότερα, ο κοινωνιολογικός ορισμός της μεσαίας τάξης εμπερικλείει όλα τα μη χειρωνακτικά επαγγέλματα όπως είναι οι υπάλληλοι , οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι μικροί επιχειρηματίες. Ωστόσο, την αίσθηση του ανήκειν στη μεσαία τάξη την έχουν πολύ μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού από αυτά που ήδη ανήκουν σε αυτή.

Στη  μεσαία τάξη στην Ελλάδα, σήμερα, ανήκουν αυτοί που έχουν εισόδημα 629 ως 2.096 ευρώ μεικτά μηνιαίως  (Καψύλης 2016). Με βάση τα στοιχεία του ILO το 69% των ελληνικών νοικοκυριών κατατάσσεται στη μεσαία τάξη (Καψύλης, 2016).

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η μεσαία τάξη στην Ελλάδα δεν αποτέλεσε  ποτέ  συνέχεια της αστικής τάξης του παρελθόντος και ότι χωρίζονταν σε δύο διακριτά κομμάτια (Lawyalty 2014)  το κατώτερο και το ανώτερο. Το κατώτερο εργάζονταν στον ιδιωτικό τομέα, είχε εισόδημα μέχρι 15.000 Ευρώ, ένα σπίτι στην πόλη και το πολύ ένα εξοχικό στο χωριό, οι καταθέσεις ανέρχονταν σε μερικές δεκάδες χιλιάδες, συντηρούσε ένα πολυτελή τρόπο ζωής και ταξίδια με δανεισμό και είχε ένα αυτοκίνητο.

Το ανώτερο κομμάτι της ελληνικής μεσαίας τάξης χαρακτηρίζονταν από την εργασία ή τη συνεργασία με το δημόσιο, την πρόσβαση σε θέσεις εργασίας εκεί, την οικογενειακή παράδοση με το δημόσιο, τις υψηλές καταθέσεις (άνω των 200.000 Ευρώ), την κατοχή τουλάχιστον δύο αστικών κατοικιών και αντίστοιχων εξοχικών, τη συντήρηση ενός πολυτελούς τρόπου ζωής χωρίς δανεισμό και την κατοχή δύο αυτοκινήτων. Σίγουρα, οι παραπάνω διαχωρισμοί χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης.

Η κρίση έπληξε όμως ένα σημαντικό τμήμα της μεσαίας τάξης και κάποια από τα μέλη της έγιναν νεόπτωχοι. Οι νεόπτωχοι ανήκουν εκπαιδευτικά και οικογενειακά στη μεσαία τάξη αλλά το εισόδημά τους είτε είναι πολύ χαμηλό είτε είναι άνεργοι. Το διαφορετικό υπόβαθρο τους κάνει να βιώνουν τη φτώχεια με διαφορετικό τρόπο εάν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένες μελέτες στο συγκεκριμένο θέμα.

Η εξάντληση της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα έχει πολλά κοινά σημεία με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Με την εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών από τη δεκαετία του 2000, άρχισε να αυξάνεται ο βαθμός ανεργίας κάτι που χειροτέρεψε από το 2010 και μετά με την εφαρμογή των μνημονίων στην Ελλάδα. Η ύφεση και η ανεργία εξαθλίωσαν με βίαιο τρόπο ένα μεγάλο τμήμα της μεσαίας τάξης. Αυτοί που επλήγησαν περισσότερο ήταν οι μισθωτοί στη συνέχεια οι νέοι στην αγορά εργασίας, τα άτομα χαμηλών προσόντων και οι συνταξιούχοι. Όλοι παρατήρησαν σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητά τους. Τα οικογενειακά έξοδα περικόπτονται και οι άνθρωποι πλέον αναζητούν προϊόντα που βρίσκονται σε προσφορές. Η κατανάλωση στα τρόφιμα περιορίστηκε στα βασικά και άρχισαν οι καθυστερήσεις στην αποπληρωμή των φόρων.

Η φτώχεια οδηγεί σε βίαιη αλλαγή της καθημερινότητας και του κοινωνικού περιβάλλοντος -  «δεν είναι η Ελλάδα που ξέραμε». Κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος για οριστική φτώχεια και επικρατεί ο φόβος ότι το μέλλον θα είναι χειρότερο τόσο για τους ίδιους όσο και για τα παιδιά τους.

Η οργάνωση των κοινωνικών παντοπωλείων κτλ. δεν κατάργησε την έννοια του χρήματος και η ανταλλαγή προϊόντων χωρίς την παρέμβαση χρήματος δεν υπήρξε εκτεταμένη. Η χάρη που μπορεί να ζητήσει κάποιος από κάποιον άλλο συνδέεται πλέον περισσότερο με την παροχή δανεικών αντί της παροχής συστάσεων.

Η αλλαγή στην Ελλάδα υπήρξε  γρήγορη και ακόμα οι άνθρωποι δεν έχουν συνέρθει από το σοκ και δεν έχουν αναπτύξει στρατηγικές επιβίωσης που θα τους συγκρατήσουν από τη βίαιη αυτή κοινωνική κάθοδο.

Στην Ελλάδα δεν έχουν δημιουργηθεί φαβέλλες (προς το παρόν), η φτώχεια είναι διασκορπισμένη σε όλες τις περιοχές. Οι μαζικοί πλειστηριασμοί δεν έχουν ξεκινήσει αλλά αυτοί που διατηρούν ακόμα την κατοικία τους δεν προχωρούν σε ανακαινίσεις ή βελτιώσεις.

Το μεγάλο ποσοστό ανεργίας  (24,4% τον Ιανουάριο 2016, ανεργία που ξεπέρασε και εκείνη της Αργεντινής την περίοδο της κρίσης που ήταν 21,5%) δημιούργησε πολλαπλές επιπτώσεις π.χ. μικρά στεγνοκαθαριστήρια, καταστήματα ένδυσης και υπόδησης σταμάτησαν τη λειτουργία τους.

Η κατάργηση πολλών παροχών από το κράτος και η σταδιακή αύξηση των υπηρεσιών υγείας επιδείνωσαν την κατάσταση των ανθρώπων  που βρέθηκαν στην ανεργία. Τα κρατικά νοσοκομεία έχουν πλέον μεγάλες ελλείψεις σε φάρμακα και επιδέσμους, τα σχολεία έχουν έλλειψη δασκάλων και η εγκληματικότητα αυξάνεται διαρκώς.

Το ελληνικό κράτος δεν έχει εφαρμόσει πολιτικές για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της φτώχειας που έχει πλήξει ιδιαίτερα τα μεγάλα αστικά κέντρα. Η δομική ανεργία αναμένεται να παραμείνει και η  κατάσταση θα γίνει ακόμα πιο δύσκολη για τα τμήματα του πληθυσμού που δεν έχουν ιδιαίτερες δεξιότητες γιατί οι χαμηλών δεξιοτήτων θέσεις εργασίας θα καλυφθούν από την καλύτερα εκπαιδευμένη μεσαία  τάξη. 

Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο αφενός να γίνουν οι απαραίτητες έρευνες για τη μελέτη του φαινομένου αφετέρου να ληφθούν οι απαραίτητες ενέργειες για την αντιμετώπισή του εάν και η πολιτική συνέχισης των μνημονίων δεν προοιωνίζει κάτι θετικό για το μέλλον.

  

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Καψύλης, Α. 2016, Η ευρωπαϊκή μεσαία τάξη φθίνει. Διαθέσιμο από τον Παγκόσμιο Ιστό: <http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=782074>, Πρόσβαση [7 Μαΐου 2016]

Lawyalty 2014, Η ανύπαρκτη μεσαία τάξη και άλλοι πολιτικοί μύθοι. Διαθέσιμο από τον Παγκόσμιο Ιστό: https://lawyalty.wordpress.com/2014/01/20/h-%CE%B1%CE%BD%CF%8D%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BA%CF%84%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%AC%CE%BE%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84/ Πρόσβαση [6 Μαΐου 2016]