Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΗΓΕΤΗΣ

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Οικονομολόγος, Καθηγήτρια ΜΒΑ

Σε πολλές συζητήσεις ακούμε την έκφραση που θεωρείται πλέον κλισέ: «Χρειαζόμαστε έναν ηγέτη να μας σώσει».

Το θέμα της ηγεσίας αποτελεί αντικείμενο των οικονομικών σπουδών (μάνατζμεντ) και πιθανόν πολλοί να αντλήσουν κάποια απάντηση από τα παρακάτω στο γιατί δεν έχουμε ηγέτη ή μάλλον τι είδους  ηγέτη θα ήθελαν  οι Έλληνες.

Υπάρχουν παλαιότερες θεωρίες σύμφωνα με τις οποίες  ο ηγέτης γεννιέται ενώ οι πιο σύγχρονες υποστηρίζουν ότι η ηγεσία μπορεί να διδαχθεί. Σίγουρα όμως η κουλτούρα μίας χώρας επηρεάζει τη διαμόρφωση του ηγέτη και τα χαρακτηριστικά του.

Ο κοινωνικός ψυχολόγος Hofstede (1980) σε μία έρευνα που έκανε σε σαράντα χώρες διαπίστωσε ότι οι χώρες διαφοροποιούνται με βάση τον τρόπο που αντιμετωπίζουν την αβεβαιότητα, την ανισότητα, τη σχέση του ατόμου με την ομάδα και το εάν το άτομο έχει γεννηθεί ως άνδρας ή γυναίκα. Οι τρόποι αυτοί διαμόρφωσαν τις πρώτες τέσσερις διαστάσεις της εθνικής κουλτούρας του Hofstede που είναι: η απόσταση δύναμης, η αποφυγή της αβεβαιότητας, ο ατομικισμός και η ανδροπρέπεια.

Η Ελλάδα στην έρευνα που έκανε ο Hofstede είχε υψηλό βαθμό (60) στην απόσταση δύναμης. Οι κοινωνίες που έχουν υψηλή απόσταση δύναμης έχουν ως χαρακτηριστικό τη λήψη αποφάσεων από μία κεντρική εξουσία, το στυλ διοίκησης είναι αυταρχικό και πατερναλιστικό (ζητούν έναν «πατέρα» θα λέγαμε σε απλά ελληνικά), έχουν πολλά ιεραρχικά επίπεδα, είναι κοινωνίες που δημιουργούν πολλούς προϊσταμένους και διευθυντές (δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι στην Ελλάδα όλοι θέλουν να γίνουν διευθυντές και πρόεδροι και ότι μέσω αυτής δεν θέλουν να εργάζονται ούτε να αναλαμβάνουν ευθύνες). 

Επίσης οι κοινωνίες τέτοιου τύπου δέχονται ότι η εξουσία πρέπει να έχει ειδικά προνόμια (γι’αυτό και τα εξωφρενικά προνόμια των βουλευτών κτλ. τα οποία μόνο πρόσφατα με την οικονομική κρίση άρχισαν να συζητούνται από το ευρύ κοινό) και ότι η ανισότητα είναι κάτι που θεωρείται αναμενόμενο όπως και οι διαφορές ισχύος.

Η Ελλάδα σημείωσε το μεγαλύτερο βαθμό (112)  στις 40 χώρες που ερευνήθηκαν στην αποφυγή αβεβαιότητας. Αυτό σημαίνει ότι είναι μία κοινωνία συντηρητική που αποφεύγει το ρίσκο, γραφειοκρατική όπου οι προαγωγές είναι με βάση την ηλικία ή τα χρόνια προϋπηρεσίας. Οι κοινωνίες αυτές δεν ανέχονται τις αποκλίσεις από το συνηθισμένο, είναι συναινετικές δηλαδή επιδιώκουν τη μέση οδό και τη συναίνεση, ο σεβασμός προς την εξουσία είναι απαραίτητος και αρέσκονται στο προβλέψιμο, ως εκ τούτου η ανάγκη σχεδιασμού είναι απαραίτητη.

Η Ελλάδα είναι μία κοινωνία που δεν είναι ατομικιστική αλλά συλλογική. Τα μέλη των κοινωνιών αυτών συμπεριφέρονται σύμφωνα με τους κοινωνικούς κανόνες προκειμένου να υπάρχει κοινωνική αρμονία μεταξύ των μελών της ομάδας. Όσο και εάν αυτό φαίνεται παράξενο, τα μέλη των κοινωνιών αυτών σκέπτονται τις επιπτώσεις των πράξεών τους για το κοινωνικό σύνολο, μοιράζονται τους πόρους και θυσιάζουν το προσωπικό ενδιαφέρον για το συλλογικό. Αυτά είναι χαρακτηριστικά που θα βοηθήσουν τους Ελληνες, κατά τη γνώμη μου, να βγουν από την κρίση στο βαθμό που ο ατομικισμός των τελευταίων χρόνων δεν τους έχει διαβρώσει ολοσχερώς.

Δίνουν επίσης αξία και ιδιαίτερη σημασία στους στενούς κύκλους όπως είναι η οικογένεια και οι φίλοι, αυτοί δε οι κύκλοι επηρεάζουν τη ζωή του ατόμου σε μεγάλο βαθμό σπρώχνοντας το άτομο στη συμμόρφωση παρά στη διεκδίκηση οποιουδήποτε ατομικού δικαιώματος.

Οι στενοί αυτοί κύκλοι/ομάδες ενδιαφέρονται για την ευημερία των μελών τους και είναι αδιάφοροι ή και εχθρικοί για τα μέλη που δεν ανήκουν σε αυτό τον κύκλο. Εντός του κύκλου ή της ομάδας δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην αρμονία και στην ιεραρχία και υπάρχουν κανόνες στην ομάδα που ρυθμίζουν τη συμπεριφορά των μελών. 

Η Ελλάδα ανήκει επίσης στις ανδροπρεπείς κοινωνίες. Στις κοινωνίες αυτές οι ρόλοι είναι διακριτοί, οι άνδρες πρέπει να είναι σκληροί, με αυτοπεποίθηση και να εστιάζουν στην υλική επιτυχία. Οι κοινωνίες αυτές δεν δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην καλοσύνη αλλά δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην αξία της δεξιοτεχνίας είτε αυτή αφορά την εργασία, τους ανθρώπους κτλ. Οι γυναίκες επιθυμούν να έχουν ένα σύζυγο που να είναι υγιής, ευκατάστατος και με κατανόηση ενώ σε μία σχέση επιθυμούν ένα σύντροφο που να έχει προσωπικότητα, να είναι έξυπνος, στοργικός και να έχει χιούμορ.

Έχουν περάσει αρκετά χρόνια από την έρευνα του Hofstede και σίγουρα κάποια πράγματα έχουν αλλάξει, πολλά όμως από τα παραπάνω βασικά  χαρακτηριστικά έχουν παραμείνει τα ίδια. 

Εάν λοιπόν θελήσουμε να δημιουργήσουμε με βάση τα παραπάνω το προφίλ του Έλληνα ηγέτη (άνδρας γιατί ως αρσενική κοινωνία αποδέχεται ευκολότερα την αντρική μορφή για την ηγεσία αντί της γυναικείας), αυτού που θα ήταν αποδεκτός από την Ελληνική κοινωνία τότε θα λέγαμε ότι οι Έλληνες επιθυμούν ένα «πατέρα» που να είναι απόμακρος και να δείχνει με τον τρόπο ζωής του ότι είναι ηγέτης (δηλαδή να περιβάλλεται από σύμβολα εξουσίας). Θα πρέπει να είναι «νοικοκύρης» με την έννοια ότι θα πρέπει να σχεδιάζει προσεκτικά τις ενέργειές του, να επιβάλλεται στους συνεργάτες του και να επιδιώκει την επίτευξη αποτελεσμάτων. Τον θέλουμε σκληρό αλλά με κατανόηση σίγουρα όχι ιδιαίτερα καλό (άλλωστε ο χαρακτηρισμός κάποιου ως καλού σημαίνει σε πολλές περιπτώσεις, στην κοινωνία μας, ότι κάποιος είναι χαζός). Θα πρέπει όμως να έχει κοινωνικές δεξιότητες, εξυπνάδα, άνεση, πλούτο (άλλος ένας από τους λόγους επικράτησης των πλούσιων γόνων στην ελληνική πολιτική σκηνή), χιούμορ χωρίς αυτό να τον κάνει να είναι το  «φιλαράκι».

Προς αναζήτηση λοιπόν του Έλληνα ηγέτη και προσοχή στις απομιμήσεις.

Βιβλιογραφία 

Hofstede, G. (1984) Culture’s Consequences: International Differences in Work-related Values, Thousand Oaks, CA: Sage.

Hofstede, G. (1993) ‘Cultural constraints in management theories’, The Academy of Management Executive 7(1): 81–94.

Hofstede, G. (1997) Cultures and Organizations: Software of the Mind, London: McGraw- Hill.

Hofstede, G. (n.d.) Values Survey Module 1994: Manual, University of Limburg: Institute for Research on Intercultural Cooperation

Ανδρέας Μουντζουρούλιας - ΠΡΩΤΑ Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑ Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ

Στην εκπομπή Take the money & run στις 20/3/2016 προσκεκλημένος της Φωτεινής Μαστρογιάννη ήταν ο κος Ανδρέας Μουντζουρούλιας – πολιτικός επιστήμονας και δημοσιογράφος.

Σύμφωνα με τον κο Μουντζουρούλια τα κακώς κείμενα στην πατρίδα μας είναι το πολιτικό σύστημα, η λαθρομετανάστευση και η έλλειψη παιδείας.

Όλες οι πατριωτικές ιστοσελίδες δίνουν μεγάλη μάχη και όλοι βάζουν ένα λιθαράκι σε μία χώρα που έχει χάσει τις αισθήσεις της.

Το πρόβλημα της παιδείας ξεκινά από το σχολείο όπου δεν διδάσκεται η εθνική παιδεία και η αγάπη προς την πατρίδα. Στο Πανεπιστήμιο, οι φοιτητικές παρατάξεις αλωνίζουν, δεν αναπτύσσουν πολιτική συνείδηση παρά μόνο προσφέρουν ταξίδια και ωραίες κοπέλες. Οι καθηγητές στο Πανεπιστήμιο δεν έχουν εθνική συνείδηση, προάγουν «προοδευτικές ιδέες». Το αποτέλεσμα είναι ότι πολλοί πτυχιούχοι δεν είναι σε θέση να γράψουν ούτε ένα άρθρο.

Ο κος Μουντζουρούλιας αναφέρθηκε στο Μακεδονικό λέγοντας χαρακτηριστικά ότι η Μακεδονία είναι μία και είναι Ελληνική. Αυτοί που βρίσκονται στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, τη λέξη Μακεδονία, ως χαρακτηρισμό για τα Σκόπια, δεν την αναφέρουν μόνο στις δημόσιες συζητήσεις τους αλλά γιατί το πιστεύουν. Το όνομα της Μακεδονίας πρέπει να είναι για όλους τους Έλληνες κόκκινη γραμμή, η οποία όμως δεν είναι για τον κο Καμμένο γι’αυτό και δεν παραιτείται. Όλα θυσιάζονται για την υπουργική θέση. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η νεολαία του πάντα αποκαλούσαν τα Σκόπια ως Μακεδονία. Για ποιο λόγο; Δεν γνωρίζουν ότι με τα εθνικά θέματα δεν παίζουμε και ότι πρώτα είναι το έθνος και μετά η ιδεολογία; Ευθύνη για το θέμα όμως φέρουν και οι υπόλοιπες κυβερνήσεις αλλά κανείς πριν δεν θα τολμούσε δημόσια να πει τα Σκόπια Μακεδονία, όχι για κανένα άλλο λόγο αλλά προς άγρα ψήφων. Είναι υποκριτικό οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ  να υβρίζουν τον κο Μουζάλα, που ορθώς το κάνουν, όταν οι ίδιοι έκαναν τα ίδια ακριβώς. Στα διεθνή φόρα οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν είχαν συγκεκριμένη θέση και έτσι όλες οι χώρες, πλην Κύπρου, αποκαλούν τα Σκόπια ως Μακεδονία.

Η διαγραφή Κρανιδιώτη από τον Μητσοτάκη είναι ανεξήγητη ειδικά όταν είχε ως δεξί του χέρι τον βουλευτή Κερκύρας Γεωργιάδη που είχε πει ότι το θέμα με τα Σκόπια είναι μπουρδολογίες και ότι δεν τον ενδιέφερε εάν τα Σκόπια τα λένε Μακεδονία ή κάτι άλλο.

Αναφερόμενος στο θέμα της λαθρομετανάστευσης, ο κος Μουντζουρούλιας ανέφερε ότι αποτελεί για την Ελλάδα μία βραδυφλεγή βόμβα. Είναι λαθρομετανάστευση όταν κάποιοι περνάνε παράνομα τα σύνορά μας. Επειδή πολλοί ταυτίζουν το πρόβλημα αυτό με την περίοδο που μετανάστευαν οι Έλληνες, θα πρέπει να τονισθεί ότι οι Έλληνες παντού όπου πήγαιναν είχαν τα αντίστοιχα νόμιμα έγγραφα.

Βέβαια αυτή τη στιγμή υπάρχουν συνθήκες πολέμου αλλά πώς μπορεί κάποιος να εξηγήσει ότι οι επονομαζόμενοι πρόσφυγες κυκλοφορούν με ακριβά ρούχα και κινητά; Για ποιο λόγο ήρθαν στην Ελλάδα; Φυσικά ο ISIS κάνει εγκλήματα πολέμου αλλά πρέπει κάποιος να καθίσει πίσω και να υπερασπιστεί τη χώρα του. Τα γυναικόπαιδα βεβαίως να έρθουν και να τα βοηθήσουμε αλλά πολλοί από αυτούς που έρχονται στην πατρίδα μας μπορεί να είναι και ισλαμιστές. Στο χτύπημα που έγινε στο Παρίσι είχαν περάσει από τη χώρα μας και δεν γνωρίζουμε κατά πόσο ελέγχονται από τις αρμόδιες αρχές. Δεν γνωρίζουμε, επίσης, κατά πόσο στο μέλλον τα άτομα αυτά θα ενεργήσουν εις βάρος της Ελλάδας και των κατοίκων της.

Το μεταναστευτικό είναι ασύμμετρη απειλή για την πατρίδα μας. Η Τουρκία σκόπιμα τους στέλνει σε εμάς. Μην ξεχνάμε τη ρήση του Οζάλ «δεν χρειάζεται να κάνουμε πόλεμο με την Ελλάδα αρκεί να τους γεμίσουμε μετανάστες».

Στο θέμα αυτό ιδιαίτερα ανησυχητικός είναι ο ρόλος των ΜΚΟ. Η One Nation υποδέχονταν τους λαθρομετανάστες με βάρκες στα εθνικά μας ύδατα. Πώς επιτρέπουμε, εάν θέλουμε να λεγόμαστε σοβαρό κράτος, μια ΜΚΟ να υποδέχεται λαθρομετανάστες με βάρκες στα χωρικά μας ύδατα; Στο σημείο αυτό, ο κος Μουντζουρούλιας ανέφερε ένα γεγονός που σχετίζεται άμεσα με τη συγκεκριμένη ΜΚΟ. Πριν δύο μήνες, ρώσικα βομβαρδιστικά είχαν χτυπήσει ένα κομβόι στα σύνορα Συρίας – Τουρκίας το οποίο ήταν της One Nation δηλαδή υπό το μανδύα της ανθρωπιστικής βοήθειας μετέφεραν οπλισμό στους τζιχαντιστές. Είναι επιτακτική ανάγκη να ελεγχθούν οι ΜΚΟ αλλά και όλοι όσοι κρύβονται πίσω τους.

Στην Ελλάδα είχαμε ήδη 500.000 μουσουλμάνους στην Ελλάδα και στα επόμενα χρόνια η χώρα ισλαμοποιηθεί πλήρως. Οι μουσουλμάνοι δεν ενσωματώνονται στις δυτικές κοινωνίες. Στη Γερμανία, τα Χριστούγεννα, πάρα πολλοί ισλαμιστές είχαν σεξουαλικά παρενοχλήσει γυναίκες. Τα ΜΜΕ στη Γερμανία αλλά και παγκοσμίως προσπάθησαν να κρύψουν το ζήτημα.

Βλέπουμε κηρύγματα μίσους. Ένας ιμάμης που βρίσκεται στη Δανία, έδινε οδηγίες στους μουσουλμάνου να μην ενσωματωθούν στη Δανέζικη κοινωνία, να «μπασταρδέψουν» την κοινωνία και έτσι να χαθεί η εθνική συνείδηση των Δανών. Στη Γαλλία υπάρχουν χιλιάδες τζαμιά χωρίς κανείς να γνωρίζει εάν σε αυτά υπάρχουν κηρύγματα μίσους από ισλαμιστές. Εμείς είμαστε έτοιμοι για κάτι τέτοιο;

Η Ευρώπη έχει νάνους ηγέτες, όπως αποδείχτηκε στην οικονομική κρίση και αποδεχτήκαμε Τούρκους παρατηρητές στα ελληνικά νησιά. Τι θα είναι αυτοί, αστυνομικοί, πράκτορες της ΜΙΤ; Δεν το ξέρει κανένας. Το παραδέχτηκε ο κος Τόσκας σε πρόσφατη συνέντευξή του. Είναι εθνική υπαναχώρηση του κου Τσίπρα που δεν έπρεπε να είχε υπογράψει κάτι τέτοιο.Ο κος Καμμένος ούτε σε αυτό το ζήτημα πήρε θέση. Άλλη μία κόκκινη γραμμή του έγινε ροζ. 

Γενικότερα, αυτός ο «προοδευτισμός» της κυβέρνησης οδηγεί τη χώρα στην καταστροφή. Σε παλαιότερα βίντεο, ο κος Τσίπρας μάλιστα καλούσε τους μετανάστες να έρθουν στη χώρα μας χωρίς φυσικά να ερωτηθεί ο ελληνικός λαός.

Οι Έλληνες είμαστε ανθρωπιστές αλλά η έννοια του ανθρωπισμού έχει αλλοιωθεί. Όταν εμείς οι Έλληνες δεν έχουμε τροφή, πώς θα ενισχύσουμε οικονομικά τους άλλους; Το καλοκαίρι που η θάλασσα θα είναι ήρεμη πόσες χιλιάδες θα έρθουν; Οι Σκοπιανοί έχουν κλείσει τα σύνορα. Τα Σκόπια μπορεί να κάνουν αλλοίωση της ιστορίας αλλά δυστυχώς μπορούν να κάνουν εξωτερική πολιτική. Σέβονται τους πολίτες τους και σέβονται την εθνική τους ανεξαρτησία, κάτι που εμείς δεν κάνουμε. Κάποιοι τα βάζουν με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, μπορεί να είναι ακραίος αλλά φροντίζει τη χώρα του. Κάποιοι έχουν ηγέτες, εμείς είμαστε «προοδευτικοί». Το μεταναστευτικό μπορεί να κρύβει σχέδιο αποδόμησης της χώρας μας.

Στην Ευρώπη συνδιαλέγονται με τον «νταβατζή» της περιοχής που είναι η Τουρκία. Η Τουρκία εξοπλίζει τους τζιχαντιστές, ο Ερντογάν φιμώνει τους πάντες και τα πάντα, ένας ημίτρελος που παραλίγο να κηρύξει πόλεμο με την Τουρκία. Μία αραβική ιστοσελίδα ανέφερε ότι ο Ερντογάν πιστεύει ότι είναι ο απεσταλμένος του Θεού στη γη. Ένα κράτος που κάνει εμπόριο με τους λαθρομετανάστες ενώ μπορεί στα παράλια να ελέγξει την προσφυγική ροή. Είναι μεγάλη μπίζνα που όλοι βγάζουν χρήματα, Τούρκοι και Έλληνες.

Εάν είχαμε σωστή εξωτερική πολιτική, θα έπρεπε να σταλούν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στα παράλια της Μικράς Ασίας και μαζί με τους Τούρκους αξιωματούχους να ελέγχουν τα παράλια και να συλλαμβάνονται οι διακινητές. Γιατί δεν το έχουν κάνει; Κάτι κρύβεται από πίσω γιατί τα λεφτά που θα πάρει τώρα η Τουρκία, δεν γνωρίζουμε ένα θα πάνε στη διαχείριση των προσφυγικών ροών ή εάν θα πάνε για την ενίσχυση της τουρκικής οικονομίας.

Η Ελλάδα θα πρέπει να πάψει να είναι ο παρίας της Ευρώπης, μιας Ευρώπης που όμως είναι πλέον γερμανική. Η Ευρώπη πρέπει να είναι η Ευρώπη των εθνών και όχι μία Ευρώπη δύο ταχυτήτων. Δεν είναι τυχαίο το κίνημα του ευρωσκεπτικισμού που υπάρχει και υποστηρίζει ότι πρέπει να μπει τέλος σε αυτή την Ευρώπη που οδηγεί σε ένα τέταρτο Ράιχ. Ο κος Τσίπρας που έλεγε στην κα Μέρκελ Όχι τώρα λέει σε όλα Ναι.

Η Ευρώπη όμως θα αλλάξει γιατί υπάρχουν πολλά ευρωσκεπτικιστικά κινήματα. Οι αρχές της Ευρώπης δεν είναι ούτε η οικονομική κυριαρχία της Γερμανίας ούτε η ισλαμοποίησή της που κάποιοι επιδιώκουν για δικούς τους λόγους. Στη χώρα μας δεν γίνεται συζήτηση για τα θέματα αυτά ούτε και για τη Νέα Τάξη Πραγμάτων γιατί οι άνθρωποι φοβούνται ότι θα τους πούνε συνωμοσιολόγους.

Στην Ελλάδα πρέπει να γίνει πνευματική επανάσταση αλλά πρέπει από μόνοι μας να καταλάβουμε τι γίνεται και στη συνέχεια να δράσουμε. Έχουν αφυπνισθεί συνειδήσεις αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό. Δυστυχώς δεν υπάρχει μεγάλη αντίσταση γιατί δεν υπάρχουν αξίες.

Ο κος Μουτζουρούλιας πιστεύει ότι ακόμα και ένας Έλληνας να συνεχίσει να αντιστέκεται υπάρχει ελπίδα γιατί μπορεί να βοηθήσει την κοινωνία να πραγματοποιήσει την πνευματική επανάσταση.

Την εκπομπή μπορείτε να παρακολουθήσετε στον παρακάτω σύνδεσμο:

Την

Φωτεινή Μαστρογιάννη & Ανδρέας Μουντζουρούλιας Take the money & run 20/3...

Χειραγώγηση Γνώμης και Τηλεόραση

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Οικονομολόγος - Καθηγήτρια ΜΒΑ

Η τηλεόραση αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο μετάδοσης μηνυμάτων και ιδεών και αποτελεί ιδανικό μέσο για τη διάδοση της πολιτικής προπαγάνδας. Αρκετοί άνθρωποι θεωρούν ότι είναι αρκετά έξυπνοι και ότι  μπορούν να παρακολουθήσουν αυτό το «μαζικό όπλο καταστροφής» (αναφέρομαι πάντα στα συστημικά τηλεοπτικά μέσα) χωρίς να πέσουν θύματά του γιατί θεωρούν ότι έχουν τη δυνατότητα φιλτραρίσματος της προπαγάνδας. Δυστυχώς, αυταπατώνται.

Το κλασικό μοντέλο μετάδοσης του μηνύματος  προϋποθέτει ότι η πληροφορία μεταφέρεται μέσα από τα ΜΜΕ στους επηρεαστές της κοινής γνώμης και από αυτούς στο ευρύτερο κοινό  (Katz & Lazarsfeld, 1955). Στο σημείο αυτό θα πρέπει να υπογραμμισθεί ότι επηρεαστής της κοινής γνώμης μπορεί να είναι ένα άτομο που εμπιστευόμαστε «επώνυμο» ή λιγότερο «επώνυμο».

Τα πειράματα που έκανε ο Herbert Krugman (1971) έδειξαν ότι όταν ένα άτομο παρακολουθεί τηλεόραση, η εγκεφαλική δραστηριότητα μετατοπίζεται από το αριστερό στο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου. Το αριστερό ημισφαίριο είναι αυτό στο οποίο εδράζεται η λογική σκέψη ενώ το δεξί δέχεται άκριτα τα δεδομένα και προκαλεί αντιδράσεις που σχετίζονται με το συναίσθημα και όχι με τη λογική. Εξαιρετικά σημαντικό είναι το γεγονός ότι αυτή η μετακίνηση από το αριστερό στο δεξί ημισφαίριο προκαλεί απελευθέρωση των ενδορφινών που είναι τα φυσικά οπιούχα του ίδιου μας του οργανισμού και έτσι εξηγείται γιατί οι άνθρωποι δημιουργούν εξάρτηση με την τηλεόραση και πολύ λίγοι είναι σε θέση να σταματήσουν την παρακολούθησή της ολοσχερώς. Η τηλεόραση μέσω της παθητικής τηλεθέασης δημιουργεί την παθητική στάση και ως εκ τούτου δεν πρέπει να απορούμε γιατί οι άνθρωποι εκδηλώνουν απαθή στάση στα τεκταινόμενα, ειδικά εάν σκεφθεί κάποιος ότι παρακολουθούν τηλεόραση από την παιδική τους ηλικία.

Τα πειράματα σχετικά με την τηλεόραση στον χώρο των νευροεπιστημών συνεχίστηκαν και τα αποτελέσματά τους έτυχαν ευρείας υιοθέτησης από το επιστημονικό πεδίο του μάρκετινγκ και ιδιαίτερα εκτεταμένη χρήση στη διαφήμιση. Μία σημαντική έρευνα ήταν αυτή του Mulholand (1969) η οποία έδειξε ότι οι τηλεθεατές εισέρχονται σε μία κατάσταση έκστασης (!) όταν παρακολουθούν τηλεόραση. Το στοιχείο αυτό «εκμεταλλεύθηκαν» οι επαγγελματίες του μάρκετινγκ και δημιούργησαν διαφημίσεις που παράγουν μη συνειδητές συναισθηματικές καταστάσεις στον τηλεθεατή. Οι διαφημίσεις αυτές δεν απευθύνονται στη λογική αλλά στο συναίσθημα και σε συγκεκριμένες στάσεις ως προς το διαφημιζόμενο προϊόν και τις οποίες θα έχει εφεξής ο καταναλωτής όταν έρχεται σε επαφή με αυτό. Γι’αυτό και χρησιμοποιούνται για την προβολή προϊόντων διασημότητες ή άλλα άτομα συμπαθή στο ευρύ κοινό.

Η διάκριση μεταξύ συναισθήματος και λογικής δεν είναι εύκολη. Για παράδειγμα, όταν παρακολουθούμε μία ταινία τρόμου ενώ γνωρίζουμε ότι είναι μόνο μία ταινία άρα κάτι μη πραγματικό, η παρακολούθησή της δεν παύει να μας δημιουργεί συναισθήματα αγωνίας. Το ίδιο συμβαίνει και με τη διαφήμιση αλλά και με οποιοδήποτε μήνυμα (συμπεριλαμβανομένου του πολιτικού). Ενώ γνωρίζουμε ότι π.χ. η διαφήμιση προσπαθεί να πουλήσει ένα προϊόν ωστόσο στο μη συνειδητό επίπεδο επιδρά κάνοντάς μας να αισθανόμαστε ανεπαρκείς εάν δεν έχουμε αποκτήσει το συγκεκριμένο προϊόν. Το στοιχείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για όποιον προσπαθεί να χειραγωγήσει τους ανθρώπους  γιατί ακριβώς σκοπεύει στη μη συνειδητή επίδραση.

O Edward Bernays, ανιψιός του Φρόυντ και πατέρας των δημοσίων σχέσεων, στο ιστορικό βιβλίο  «Προπαγάνδα» που έγραψε το  1928 αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η συνειδητή και έξυπνη χειραγώγηση των συνηθειών και της γνώμης των μαζών αποτελεί σημαντικό στοιχείο της δημοκρατικής κοινωνίας. Αυτοί που χειρίζονται αυτό τον αθέατο μηχανισμό της κοινωνίας αποτελούν μία αθέατη κυβέρνηση που είναι και η πραγματική εξουσία της χώρας μας».

Φυσικά η χειραγώγηση δεν γίνεται μόνο μέσω της τηλεόρασης αλλά και των κινηματογραφικών ταινιών. Είναι γνωστή η σχέση του Πενταγώνου με το Χόλλυγουντ. Τόσο στην τηλεόραση όσο και στις ταινίες, η βία όταν γίνεται από κάποιον που αποτελεί μέρος του συστήματος (στρατιωτικός, αστυνομικός) επαινείται. Παράλληλα καλλιεργείται ο μαζικός φόβος και η δημιουργία συνεχών απειλών που μόνο ένα στρατιωτικού τύπου καθεστώς μπορεί να «κατευνάσει». Σε αυτό το καθεστώς τρόμου, ο άνθρωπος θα επιζητά το Σωτήρα – Ηγέτη που θα τον σώσει από την απειλή. Δεν είναι τυχαίες δηλώσεις πολιτικών όπως είναι αυτή του κου Σαμαρά περί απευθείας συνομιλίας του με το Θεό. Μόνο ένας Μεσσίας μπορεί να μιλά απευθείας με το Θεό!

Φυσικά, η τηλεόραση, κατ’εντολή των πολιτικών διαμορφώνει την κοινή γνώμη κατά τρόπο που εξυπηρετεί τον πολιτικό σχεδιασμό τους. Στο μεταναστευτικό πρόβλημα που βιώνει η Ελλάδα, τα μέσα δεν δίστασαν να δείξουν ψεύτικες και τεχνητές εικόνες (γέννηση μωρού μετανάστριας μέσα στις λάσπες) ή και να διαμορφώσουν συναισθήματα συμπάθειας (για παράδειγμα στην αντίδραση των Ελλήνων για την τελείως διαφορετική με αυτούς μουσουλμανική κουλτούρα των μεταναστών, τα μέσα δημιούργησαν μία  εικόνα που θύμιζε ταινίες του Αγγελόπουλου όπου μία νέα και συμπαθητική Σύρια νέα έπαιζε πιάνο στην Ειδομένη κάτω από μία πλαστική τέντα με βροχερό καιρό – το γεγονός ότι η δυτική μουσική δεν επικροτείται από το ισλάμ ήταν άνευ σημασίας για τη δημιουργία της εξόφθαλμα τεχνητής αυτής σκηνής). Φυσικά τα παραδείγματα βρίθουν και δεν περιορίζονται μόνο στο μεταναστευτικό, αναφέρθηκα σε αυτό γιατί είναι της τρέχουσας επικαιρότητας.

Εξυπακούεται ότι τα Μέσα δημιουργούν την κρατούσα άποψη και όποιος αντίκειται σε αυτή είναι καταδικαστέος, γραφικός, ρατσιστής, φασίστας. Έτσι αποδομείται πλήρως όποιος έχει αντίθετη άποψη ή δεν υποκύπτει στις παραπλανητικές τεχνικές τους.

Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι ο άνθρωπος είναι πλήρως ανίσχυρος στις τεχνικές των νευροεπιστημών. Δεν είναι όμως εύκολη και η αντίδρασή του. Πρέπει να έχει το κουράγιο να αντισταθεί στην κριτική όσων έχουν πέσει θύματα χειραγώγησης, ήδη από την παιδική τους ηλικία – πόσοι άραγε στη χώρα μας δεν αποκαλούν φασίστες όσους δεν συμφωνούν με την κρατούσα άποψη, παραβλέποντας ότι και μόνο η μη αποδοχή της διαφορετικής γνώμης είναι "φασιστική/απολυταρχική" στάση (το γεγονός ότι ουδέποτε στη χώρα μας είχε επικρατήσει ο φασισμός ως ιδεολογία είναι άνευ σημασίας για τους φωνασκούντες).

Πρέπει να καταλάβουμε ότι η πραγματικότητα είναι εκτός του matrix που μας δημιουργούν τα μέσα και ότι απαιτεί προσπάθεια, και μάλιστα σε συλλογικό επίπεδο, απεγκλωβισμού από αυτά. Είναι μακρύς ο δρόμος αλλά αξίζει τον κόπο…

   

Βιβλιογραφία 

  

Bernays, E. (1928). Propaganda. Διαθέσιμο από τον Παγκόσμιο Ιστό: http://www.whale.to/b/bernays.pdf.

Katz, E., & Lazarsfeld, P. (1955). Personal influence: The part played by people in the flow of mass communications. Glencoe, IL: Free Press.

  

Krugman, H.E. (1971).Brain wave Measures of Media Involvement, Journal of Advertising Research 11.1, pp. 3-9.

Mulholland, T. (1969). The concept of attention and the electroencephalographic alpha rhythm. In Attention in Neurophysiology, eds C. Evans and T.Mulholland. London, Butterworths, pp. 100-127.

Πόπη Σουφλή - Η πατρίδα βάλλεται από παντού

Η κα Πόπη Σουφλή – εκδότρια και δημοσιογράφος των Αττικών Νέων (www. Attikanea.gr) ήταν προσκεκλημένη της Φωτεινής Μαστρογιάννη στην εκπομπή Take the money & run (13/3/2016).Η κα Σουφλή αναφέρθηκε στο μεταναστευτικό πρόβλημα στην Ελλάδα. 

Σύμφωνα με την κα Σουφλή είναι υποχρέωση όλων των Ελλήνων να αγωνίζονται για την προσωπική τους ελευθερία και την ελευθερία της πατρίδας. Η Ελλάδα αποτελεί θύμα ενός συγκεκριμένου σχεδίου διεθνών και εγχώριων δολοφόνων και μέρος αυτού του σχεδίου είναι το λαθρομεταναστευτικό. 

Η κα Σουφλή τόνισε ότι το πρόβλημα δεν είναι ούτε μεταναστευτικό ούτε προσφυγικό αλλά λαθρομεταναστευτικό. Σύμφωνα με το νόμο όταν ένας πολίτης φεύγει από μία εμπόλεμη ζώνη και μεταβαίνει σε άλλη χώρα τότε στη χώρα αυτή είναι πρόσφυγας ενώ στη δεύτερη χώρα στην οποία μεταβαίνει είναι λαθρομετανάστης. Στην περίπτωση της Ελλάδας, η πρώτη χώρα είναι η Τουρκία άρα στην Ελλάδα όποιος έρχεται είναι λαθρομετανάστης και ως τέτοιος πρέπει να επιστρέψει πίσω στη χώρα προέλευσης. Κάτι τέτοιο είναι γνωστό στην κυβέρνηση που ηθελημένα παρανομεί και η δικαιοσύνη κωφεύει παρά την ύπαρξη συγκεκριμένων αποφάσεων από το  Συμβούλιο της Επικρατείας σχετικών με το θέμα αυτό.

Κατά την κα Σουφλή, η Ελλάδα δεν υπάρχει πλέον γιατί ο πληθυσμός της αποτελείται από 95% ελληνόφωνους οι οποίοι είναι αυτοί που έχουν διαλύσει την Ελλάδα βάζοντάς της την ταφόπλακα που λέγεται μεταναστευτικό. Η Ελλάδα δεν είναι πλέον η χώρα του φωτός αλλά της κόλασης ενώ ούτε η κόλαση του Δάντη μπορεί να αποτυπώσει αυτά που έρχονται και δεν μπορούμε να φανταστούμε. Ο Οζάλ είχε πει ότι μπορούμε να σβήσουμε την Ελλάδα αφήνοντας να μπουν ορδές μεταναστών.

Το Ισλάμ είναι καταστροφική θρησκεία η οποία όμως θα επικρατήσει στην Ελλάδα γιατί ο πληθυσμός της είναι πλήρως αλλοτριωμένος. Οι αφυπνισμένοι Έλληνες, βλέποντας την καταστροφή έπρεπε να είχαν προσπαθήσει περισσότερο.

Το μεταναστευτικό έχει συνδυασθεί μαζί με την ιθαγένεια, η οποία ψηφίστηκε παράνομα ενώ ο Βενιζέλος είχε ψηφίσει την είσοδο των μεταναστών στα σώματα ασφαλείας.  Γενικότερα, οι νόμοι που ψηφίζονται είναι ανθελληνικοί, η αριστερά στην πλειοψηφία της είναι νεοταξική ενώ το γενικότερο σύστημα είναι πολιτικό χαμαιτυπείο.

Επικρατεί σιωπή. Ο Έλληνας έμαθε να σκύβει για να έχει μία όμορφη ζωή ή/και για να κρατήσει τα κεκτημένα. Ενώ βλέπει το έγκλημα, φοβάται να μιλήσει. Ακόμα και η εκκλησία είναι οικουμενιστική, η δικαιοσύνη διαπλεκόμενη και οι ένοπλες δυνάμεις ανύπαρκτες. Η άλωση του Έλληνα έχει πραγματοποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια ενώ στην πραγματικότητα δεν ελευθερώθηκε ποτέ. Είναι θέμα χρόνου να καταργηθεί ο σταυρός από τη σημαία, τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Η προπαγάνδα που έχει γίνει εδώ και ένα χρόνο είναι πρωτάκουστη. Ο Έλληνας έχει γίνει πλέον άπατρις που το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι η επιβίωση ενώ η συμπόνια για το συνάνθρωπο είναι ανύπαρκτη. Είναι λογικό σε μία διαλυμένη κοινωνία να κυβερνά μία «συμμορία» απάτριδων.

Παλαιότερα ο π. Γ. Μεταλληνός είχε πει στην κα Σουφλή ότι ο άνθρωπος από τη φύση του δεν είναι ρατσιστής αλλά έχει μάθει να αγαπά. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στη χώρα μας  όπου ο ξένος που έρχεται δεν σέβεται τη χώρα ενώ ρατσισμός είναι να μην σέβεται ο ένας τον άλλο. Από τους ξένους που έρχονται στη χώρα λίγοι είναι αυτοί που έχουν πραγματικά ανάγκη όπως είναι οι Σύριοι. Για παράδειγμα στο Πακιστάν δεν βρίσκονται σε πόλεμο ενώ υπάρχει αθρόα είσοδος Πακιστανών και άλλων λαών που δεν βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση. Θα έπρεπε επίσης να προβληματίζει τους Έλληνες ότι μεγάλος αριθμός από τους ξένους που έρχονται δεν είναι ενδεείς αλλά αντίθετα έχουν χρήματα εάν κρίνει κάποιος από τα κινητά που έχουν και τα γενικότερα χρήματα που ξοδεύουν.

Οι υπόλοιποι ξένοι ηγέτες έχουν κλείσει τα σύνορα γιατί, σύμφωνα με δηλώσεις τους, μεγάλος αριθμός αυτών που έρχονται είναι τζιχαντιστές.

Το μεταναστευτικό αποτελεί συνέχεια του σχεδίου Καλλέργη το οποίο υπήρχε από παλιά όπου σύμφωνα με αυτό παρανοϊκά μυαλά θέλουν αλλοίωση του πληθυσμού της Ευρώπης.

Σχετικά με τη δήλωση Μουζάλα για τη μείωση της υπογεννητικότητας μέσω της εισροής μεταναστών και των μικτών γάμων που άφησε να εννοηθούν, η ρίζα του προβλήματος δεν είναι ότι οι Έλληνες άντρες έχουν πρόβλημα αλλά ότι η οικονομική ανέχεια αναγκάζει πολλούς να δουλεύουν από το πρωί μέχρι το βράδυ και να μεταθέτουν για αργότερα ή να ματαιώνουν τη δημιουργία οικογένειας.

Ο Έλληνας δεν διαμαρτύρεται γιατί δεν σέβεται τον εαυτό του γιατί από άνθρωπος έγινε κόμμα. Η οικογένεια και όλες οι αξίες δεν υπάρχουν άρα δεν έχει κάτι για το οποίο να παλέψει.

Η κα Σουφλή θεωρεί ότι είναι ιδιαιτέρως έκρυθμη η κατάσταση και ότι οι λαθρομετανάστες σε μία χώρα που είναι εξαθλιωμένη από τη φτώχεια, μόλις λάβουν την εντολή, θα επιτεθούν στο ντόπιο πληθυσμό. Πληροφορίες μιλάνε για 5 εκατομμύρια οι οποίοι θα έχουν δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τροφή, στέγαση και 400 Ευρώ μηνιαίως ενώ οι Έλληνες θα φορολογούνται ανηλεώς και θα έχουν διαρκή μείωση μισθών και συντάξεων.  

Ο ρόλος των ΜΚΟ, από την άλλη, δεν είναι σίγουρα η προσφορά βοήθειας από αγάπη στους λαθρομετανάστες αλλά έχουν άλλους σκοπούς. Σύμφωνα με πληροφορίες της στην Καβάλα, υπάρχουν τρεις Γερμανίδες οι οποίες βοηθάνε τους λαθρομετανάστες ενώ είναι γνωστό ότι ο Φούχτελ διαίρεσε, μέσω του Καποδίστρια, την Ελλάδα σε καντόνια. Αυτοί οι εισερχόμενοι «αλληλέγγυοι» ξένοι έχουν συγκεκριμένο σκοπό. Πόσες ΜΚΟ έχουν βοηθήσει τους Έλληνες άστεγους; Γιατί οι Έλληνες επώνυμοι ενδιαφέρονται μόνο για τους αλλοδαπούς και όχι για τους Έλληνες;

Δυστυχώς η πατρίδα βάλλεται από παντού. Οι Έλληνες πρέπει να ξανακτίσουν το ελληνικό ιδεώδες. Ζούμε σε μια περίοδο σκοταδισμού όπου συνειδητά πρέπει να γίνουμε μια γροθιά, να ξεχάσουμε σε ποιον πολιτικό χώρο ανήκουμε και μόνο έτσι θα γίνει η Ανάσταση.

Την εκπομπή μπορείτε να παρακολουθήσετε στον παρακάτω σύνδεσμο:

Το βιβλίο Take the money & run

Φόβος και πολιτική

                                                                                    Φωτεινή Μαστρογιάννη

                                                                        Οικονομολόγος, καθηγήτρια ΜΒΑ

Η χρήση του φόβου ως εργαλείο άσκησης πολιτικής είναι αρκετά παλιά. Τα ΜΜΕ και ιδίως η τηλεόραση έχουν χρησιμοποιηθεί, πολλάκις,  από τους πολιτικούς ως μέσο διασποράς φόβου.

Ο Edward Bernays, πατέρας των δημοσίων σχέσεων, υποστήριξε ότι οι άνθρωποι είναι παράλογοι στη φύση τους. Πολλοί σύγχρονοι ερευνητές της ανθρώπινης συμπεριφοράς ασχολούνται πλέον με την εφαρμογή της πολιτικής και αυτό το είδαμε ιδιαίτερα έντονα στην καμπάνια του Ομπάμα το 2008.  Στόχος των ερευνητών της συμπεριφοράς  είναι  να αλλάξει η συμπεριφορά των ψηφοφόρων προς το επιθυμητό για τους πολιτικούς αποτέλεσμα.

Ο φόβος έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές από τους πολιτικούς και τους επικοινωνιολόγους τους και η τηλεόραση αποτέλεσε καθοριστικό εργαλείο. Σύμφωνα με τον Barry Glassner, καθηγητή κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, υπάρχουν τρεις τεχνικές έγερσης φόβου. Αυτές είναι η επανάληψη, το μη κανονικό να μετατρέπεται σε κανονικό και ο αποπροσανατολισμός. Με τη χρήση αυτών των τεχνικών, κάποιος, με τη χρήση των ΜΜΕ, μπορεί να δημιουργήσει φόβο και άγχος στο ευρύτερο κοινό και να στρεβλώσει το δημόσιο λόγο.

Το παρατηρούμε κατά κόρον στην Ελλάδα όπου οι διάφοροι οικονομολογούντες εμφανίζονται στα ΜΜΕ, μιλώντας συνεχώς για τα νέα μέτρα και αναλύοντας λεπτομέρειες αυτών τονίζοντας συνεχώς ότι εάν δεν ληφθούν νέα μέτρα η χώρα θα χρεοκοπήσει (ενώ είναι ήδη χρεοκοπημένη) και αποπροσανατολίζοντας το κοινό από την εξέταση του πραγματικού προβλήματος που είναι η κρίση και οι ευθύνες του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος.

Η χρήση του φόβου στη χώρα μας από τα ΜΜΕ γίνεται από ένα συνδυασμό του τρόμου που προκαλεί η οικονομική κρίση (όπου το κοινό φαντάζεται τον εαυτό του σε συνθήκες φτώχειας) και από τη χρήση βίας όπως είναι η παρουσίαση εγκλημάτων κτλ.

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι όταν οι άνθρωποι φοβούνται γίνονται πιο συντηρητικοί και η ενασχόληση με τα κοινά μειώνεται άρα γίνονται πειθήνια όργανα πολιτικών που δεν επιθυμούν την ενασχόληση των πολιτών με τα κοινά μέσω δημιουργίας ομάδων. Όταν οι πολίτες φοβούνται, δεν επιθυμούν διάδραση με τους γείτονές τους και τείνουν να κλείνονται στους εαυτούς τους και να απομονώνονται κοινωνικά. Το κοινωνικό άγχος και η απομόνωση καταλήγει στην υποβάθμιση των κοινωνικών δικτύων σε επίπεδο κοινοτήτων. Θα μπορούσε επίσης να υποστηριχθεί ότι αυτοί που παρακολουθούν περισσότερο τηλεόραση είναι αυτοί που συμμετέχουν λιγότερο σε ομάδες αυτοοργάνωσης κτλ. Αυτοί που παρακολουθούν περισσότερο τηλεόραση αισθάνονται λιγότερο ασφαλείς και μένουν περισσότερες ώρες στο σπίτι τους. Αποτέλεσμα είναι ότι μένοντας περισσότερο στο σπίτι τείνουν να παρακολουθούν περισσότερες ώρες τηλεόραση και έτσι το πρόβλημα επιδεινώνεται.

Μπορούμε να φανταστούμε τι γίνεται στη χώρα μας όπου με στοιχεία του 2014 ο μέσος Έλληνας δαπανά 4 ώρες και 12 λεπτά ημερησίως (!!!) μπροστά από την τηλεοπτική οθόνη.

Έρευνες δείχνουν επίσης ότι όταν οι άνθρωποι φοβούνται γίνονται περισσότερο συντηρητικοί και άρα υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να ψηφίσουν συντηρητικούς πολιτικούς. Πλέον στις μέρες μας παράλληλα η χρήση των ΜΜΕ και των τεράστιων βάσεων δεδομένων με προσωπικά στοιχεία των πολιτών, βοηθούν στη δημιουργία ατομικών προφίλ ψηφοφόρων οι οποίοι είναι πιο δεκτικοί στις τεχνικές δημιουργίας φόβου και έτσι η στόχευση γίνεται σε αυτούς. Ειδικότερα το ηλικιωμένο κοινό είναι πιο ευάλωτο και ανασφαλές όσον αφορά τον φόβο και κατά συνέπεια πιο εύκολα χειραγωγήσιμο με τη χρήση των τεχνικών φόβου. Η  χειραγώγηση γίνεται ακόμα και με τρόπο που είναι μη αντιληπτός στο ευρύ κοινό όπως είναι η χρήση των διαφημίσεων στο Facebook.

Η παραπάνω αναφορά γίνεται για τα συστημικά ΜΜΕ και δεν αφορά τηλεοπτικές προσπάθειες των ίδιων των πολιτών με την παραγωγή δικών τους ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών σε μη συστημικά μέσα όπου δίνεται μία δημιουργική διέξοδος στο ταλέντο και στη δημιουργικότητα και αποτελεί μία διαφορετική και σε πολλές περιπτώσεις πηγή αντικειμενικής ενημέρωσης.