Επικίνδυνη Κοινωνία – Διαφθορά, Βία και Παγκοσμιοποίηση

Φωτεινή Μαστρογιάννη 

«Στην κοινωνία όπου δεν συνυπάρχουν μεγάλος πλούτος και μεγάλη φτώχεια διαμορφώνονται τα πιο υγιή ήθη, γιατί εκεί δεν ευδοκιμούν ούτε η αλαζονεία, ούτε η αδικία ούτε ο φθόνος».

Πλάτων

Η «ανάπτυξη» είναι μία λέξη της μόδας στη χώρα μας και θεωρείται ως η λύση στο οικονομικό της πρόβλημα. Τι είδους ανάπτυξη όμως έχει επιτευχθεί στις διάφορες χώρες του κόσμου;  Η «ανάπτυξη» ενίσχυσε το εισόδημα κάποιων  (λίγων) σε παγκόσμια κλίμακα ενώ αντίθετα μείωσε το εισόδημα των περισσότερων. Αυτού του τύπου «ανάπτυξη» δημιούργησε τον καταναλωτισμό, την αστικοποίηση, το μεγαλύτερο διαχωρισμό των κοινωνικών τάξεων αλλά και την αδικία, την ανισότητα,  τη βία και τη διαφθορά. 

Στην Ελλάδα αυτή η ανισότητα, η αδικία και η διαφθορά είναι μία παλιά ιστορία. Γράφει ο Κυριάκος Σιμόπουλος: «Το κυριότερο γνώρισμα της ελληνικής κοινωνίας είναι το χαμηλό αναπτυξιακό επίπεδο και οι μεγάλες ανισότητες, φυσική συνέπεια των εθνικών περιπετειών, των επεμβάσεων και της εξάρτησης.Το ελληνικό κοινωνικό τοπίο: μια μικρή ομάδα προνομιούχων που κυριαρχεί επί ενάμισι αιώνα σε ένα κόσμο μαζικής φτώχειας. Αυτή η προκλητική ανισότητα, με τη συνεπικουρία εξωγενών παραγόντων, διαιώνισε τη στασιμότητα της κοινωνίας και τις εσωτερικές βίαιες αντιπαραθέσεις».

Παράλληλα με αυτή την ανάπτυξη των λίγων, ο Ούλριχ Μπεκ (1992) ανέφερε ότι αναπτύσσεται μία «επικίνδυνη κοινωνία», μία κοινωνία που χαρακτηρίζεται από ολοένα και αυξανόμενη αβεβαιότητα και εργασιακή ανασφάλεια καθώς και από έλλειψη γνώσης για το περίπλοκο πλέον περιβάλλον της καθημερινότητας (βλ.χρήση έξυπνων κινητών, Η/Υ κοκ).

Σε μία τέτοια κοινωνία αναπτύσσεται η διαφθορά που οφείλεται στην κακού τύπου «ανάπτυξη» με την αυξημένη ανισότητα και κοινωνική αδικία, στη βία που δημιουργεί η καταπιεστική καθημερινότητα του ατόμου αλλά και στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση και στη Νέα Τάξη Πραγμάτων.

Η βία αναπτύσσεται ιδιαίτερα σε κοινωνίες που δέχονται γρήγορες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές (όπως η Ελληνική γι’αυτό και η αύξηση της εγκληματικότητας). Τα τρομοκρατικά χτυπήματα στις διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είναι δείγμα αυτής της βίας  αλλά βία είναι και η διαρκής αστυνόμευση της κοινωνίας ως αντίδραση για τα χτυπήματα αυτά (και όχι μόνο). Βία είναι και ο κατευθυνόμενος κοινωνικός αυτοματισμός όπου οι κοινωνικές ομάδες έρχονται σε αντιπαράθεση. Δεν υπάρχει αλληλεγγύη και η βία υπερισχύει της ηθικής και της αίσθησης της κοινότητας («ο καθένας για την πάρτη του»). 

Η βία γίνεται χρόνια όταν το κράτος είναι αδύναμο (το παρατηρούμε όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης στην Ελλάδα όπου ο οπορτουνισμός και ο ατομικισμός αλλά και το μίσος και ο φθόνος για τους άλλους αυξάνεται διαρκώς) αλλά και όταν το κράτος είναι πολύ δυνατό αλλά έχει προκληθεί αντίθεση εντός του (βλ. την εσωτερική κατάσταση των ΗΠΑ με τις διαμαρτυρίες εναντίον του Τραμπ και πιθανολογώ και της Γερμανίας εντός σύντομου χρονικού διαστήματος).

Σε τέτοιες συνθήκες, η διαφθορά αποτελεί μέρος του συστήματος όπως το έχουμε βιώσει πολύ καλά στην Ελλάδα πριν και κατά διάρκεια της κρίσης. Αποτελεί μέρος του συστήματος γιατί ειδικά για τα άτομα που δεν έχουν μεγάλη δύναμη αποτελεί τρόπο επιβίωσης βλ. «γρηγορόσημο» για την πιο γρήγορη διευθέτηση ζητημάτων και παράκαμψη της εχθρικής προς τον πολίτη γραφειοκρατίας, φακελάκια γιατρών, ρουσφέτι στον βουλευτή κοκ. 

Η διαφθορά αποκτά τους άτυπους πλην ισχυρούς κανόνες της π.χ. εάν δεν δώσει ο πολίτης φακελάκι στον γιατρό η εγχείρηση θα καθυστερήσει, ο γιατρός δεν θα προσέξει μετεγχειρητικά τον ασθενή, ο γιατρός του ΕΟΠΥΥ δεν θα εξετάσει αλλά εμμέσως πλην σαφώς θα παραπέμψει τον ασθενή στο ιδιωτικό του ιατρείο κοκ. Το φακελάκι εάν δεν είναι υπό την μορφή χρημάτων θα είναι υπό την μορφή «δώρου». Υπόψη ότι η διαφθορά κατ’αυτό τον τρόπο συμβαίνει σε παγκόσμια κλίμακα και αποτελεί άλλο ένα από τα χαρακτηριστικά της παγκοσμιοποίησης.

Η παγκοσμιοποίηση και η «ανάπτυξη» αυτού του τύπου έχουν ως βάση τους τον νεοφιλελευθερισμό ο οποίος στηρίζεται από κέντρα όπως είναι το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα σε συνεργασία με τις τοπικές (οικονομικοπολιτικές) ελίτ οι οποίες κάποιες φορές εμφανίζονται και ως «σοσιαλιστικές». 

Η παγκοσμιοποίηση καταστρέφει την τοπική κουλτούρα και την οικονομική δομή π.χ. οι συνεταιριστικές και κοινοτικές μορφές οικονομίας εξαφανίζονται όπως και οι μικρές επιχειρήσεις, οι άνθρωποι ενστερνίζονται αντιλήψεις όπως είναι το κυνήγι του χρήματος διαβρώνοντας έτσι τις υπάρχουσες ηθικές αξίες και δημιουργώντας την «ηθική» του καταναλωτισμού, της ανισότητας και της αδικίας όπου επιτυχημένος θεωρείται ο αποκτών με κάθε τρόπο, ακόμα και ανήθικο, χρήματα.

Η διαφθορά λοιπόν είναι το σύμπτωμα και όχι η αιτία της αρρώστιας όπως πολλοί υποστηρίζουν, αποκτά δε δομική μορφή σε «αποτυχημένα» κράτη όπως κατέστη η Ελλάδα όπου οι έννοιες της αλληλεγγύης και της πραγματικής φιλίας δεν υφίστανται χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υφίσταται και σε κράτη που βρίσκονται σε καλύτερη οικονομικο-πολιτική κατάσταση. 

Η παγκοσμιοποίηση είναι ο κυριότερος λόγος μαζί με την χαοτική κατάσταση που επικρατεί την οποία πολλές φορές προκαλούν οι ίδιοι οι κυβερνώντες με την υποστήριξη που λαμβάνουν από το αδιαφανές τραπεζικό σύστημα και την υποστήριξη κάποιων λίγων πλούσιων χωρών. Τα εγκλήματα που πραγματοποιούνται εις βάρος των λαών είναι υπερεθνικά ως αποτέλεσμα του οικονομικού συστήματος της παγκοσμιοποίησης ενώ η εθνική κυριαρχία εξαφανίζεται συνεχώς. Την εξαφάνιση της εθνικής κυριαρχίας επεσήμανε και  ο Μακρόν πρόσφατα στην ομιλία του στην Πνύκα (χώρο που ως νέοι υποτελείς παραχωρήσαμε) «Η πραγματική εθνική κυριαρχία πρέπει να δημιουργηθεί μέσα στην Ευρώπη».

Η διαφθορά λοιπόν αποτελεί μέρος του συστήματος το οποίο με την αυξανόμενη ανισότητα και φτώχεια για το μεγάλο μέρος του πληθυσμού και τον άκρατο καταναλωτισμό για το άλλο όχι μόνο υποβαθμίζει τη δημοκρατία και επιβάλλει τον απολυταρχισμό αλλά και δημιουργεί μία παγκοσμιοποιημένη εγκληματική κοινωνία (Bauman,2004).

Oποιαδήποτε μέτρα για την καταπολέμησή της διαφθοράς βλ. νέοι νόμοι, καλύτερη αστυνόμευση κτλ. είναι ημίμετρα γιατί το πρόβλημα είναι το ίδιο το σύστημα, το οποίο μπορεί να αλλάξει μόνο εάν οι άνθρωποι καταλάβουν το πρόβλημα και θελήσουν να το αλλάξουν όχι όμως ακολουθώντας κάποιες ξεπερασμένες ιδεολογίες.

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Η συστημική προσέγγιση, κατά πολλούς, αποτελεί το ιδανικό μέσο για την καταπολέμηση της διαφθοράς και το ίδιο ισχύει για την πολλά υποσχόμενη ωστόσο ανέφικτη, με το υπάρχον νεοφιλελεύθερο οικονομικό σύστημα, «ανάπτυξη».

Προτεινόμενα Αναγνώσματα

Μαστρογιάννη, Φ. Ραγιαδισμός και Νεοαποικιοκρατία. 

Διαθέσιμο στο:<http://mastroyanni.blogspot.gr/2016/11/blog-post_21.html>

Μαστρογιάννη, Φ. Η Ανοδος του Σύγχρονου Απολυταρχισμού. Διαθέσιμο στο:<http://mastroyanni.blogspot.gr/2017/05/blog-post_25.html>

Μαστρογιάννη, Φ. Χάος και ΕΕ. Διαθέσιμο στο:

<http://mastroyanni.blogspot.gr/2017/03/blog-post_24.html>

Μαστρογιάννη, Φ. Ελλάδα και Εξάρτηση. 

Διαθέσιμο στο: <http://mastroyanni.blogspot.gr/2016/12/blog-post_26.html>
Σιμόπουλος, Κ. Η διαφθορά της εξουσίας. Εκδ. Πιρόγα.
TheToc.  Το μανιφέστο Μακρόν από την Πνύκα για τη «νέα Ευρώπη». Διαθέσιμο από: http://www.thetoc.gr/politiki/article/to-manifesto-makron-apo-tin-pnuka-gia-tin-nea-eurwpi

Bauman, Zygmunt. (2004). Wasted lives: modernity and its outcasts. Cambridge: Polity Press.

Beck, Ulrich. (1992). Risk society: towards a new modernity. London: Sage.

Clammer, John. Corruption, Development, Chaos and Social Disorganisation: Sociological reflections on corruption and its social basis. Διαθέσιμο στο:

<http://press-files.anu.edu.au/downloads/press/p191341/pdf/ch07.pdf>

Να ντύνεστε καλά, φυσάει υποκρισία

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Οικονομολόγος, καθ. ΜΒΑ

«Τί σημαίνει η «μέθοδος» της σοσιαλιστικής επανάστασης υπό το σύνθημα «Κάτω τα σύνορα»; Υποστηρίζουμε ότι το κράτος είναι απαραίτητο, και ένα κράτος προϋποθέτει σύνορα. Το κράτος, φυσικά, μπορεί να έχει κυβέρνηση αστική, όμως εμείς χρειαζόμαστε τα Σοβιέτ. Ωστόσο, ακόμη και με τα Σοβιέτ, τίθεται το ζήτημα των συνόρων. Τι σημαίνει «Κάτω τα σύνορα»; (…) Η «μέθοδος» της σοσιαλιστικής επανάστασης υπό το σύνθημα «Κάτω τα σύνορα» είναι απλώς ένα μπέρδεμα. Μόνο όταν η σοσιαλιστική επανάσταση γίνει πραγματικότητα και πάψει να είναι μέθοδος, το σύνθημα «Κάτω τα σύνορα» θα είναι ένα ορθό σύνθημα. Τότε θα πούμε: Σύντροφοι ελάτε σε εμάς…»

Βλαδίμηρος Ιλίτς Λένιν

Εάν ζούσε ο Λένιν  σήμερα, πιθανόν οι οπαδοί της παγκοσμιοποίησης και των ανοικτών συνόρων να τον αποκαλούσαν ακροδεξιό. Είναι κι αυτό μία ένδειξη του παραλογισμού των καιρών που ζούμε.

Η παγκοσμιοποίηση μαζί με την ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων έφερε και την σχεδόν ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων. Στην Ευρώπη, οι οπαδοί των ανοικτών συνόρων δέχονται άκριτα την αθρόα εισαγωγή μεταναστών, προσφύγων και παράτυπων μεταναστών υπό το πέπλο του ανθρωπισμού. Πολλοί δε υποστηρίζουν κάτι τέτοιο υπό το πέπλο του ανθρωπισμού και της ανεκτικότητας στο διαφορετικό. Είναι όμως έτσι;

Κατ’αρχάς, το ίδιο επίπεδο ανθρωπισμού δεν επιδεικνύεται για τους γηγενείς. Βλέπουμε λοιπόν το παράδοξο δηλαδή ότι  δεν επιδεικνύεται καμία σχεδόν μέριμνα για τους γηγενείς ενώ η ΕΕ σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις να δίνει άφθονα επιδόματα ακόμα και σύνδεσης με το Διαδίκτυο (!) στους μετανάστες που πολλοί από αυτούς είναι παράτυποι. Όταν δε κάποιος γηγενής θελήσει να διαμαρτυρηθεί για την κατάσταση αυτή, τότε μπαίνει αυτόματα η ταμπέλα του ρατσιστή και του φασίστα. Στους γηγενείς δηλαδή φερόμαστε με βαναυσότητα ενώ επιδεικνύουμε συμπόνια στους ξένους.

Στην περίπτωση των Ευρωπαίων, η υποκρισία  φτάνει στο έπακρο. Δέχονται με μοχθηρότητα την εξαθλίωση του πιο ιστορικού λαού της Ευρώπης,των Ελλήνων, χωρίς κανέναν ενδοιασμό, ενώ  από την άλλη επιδεικνύουν «καλοσύνη» στους εισαγόμενους ξένους, πολλοί δε εξ αυτών δεν έχουν καμία σχέση με τον δυτικό πολιτισμό και ούτε θέλουν να έχουν όπως φαίνεται από τα αμέτρητα επεισόδια βίας και βιασμών γυναικών στη Σουηδία, στη Γαλλία κτλ.

Ο ανθρωπισμός ή καλύτερα ψευδο-ανθρωπισμός των οπαδών των ανοικτών συνόρων  δεν λαμβάνει ή δεν θέλει να λάβει υπόψη του (γιατί άραγε;) τον τρόπο μεταφοράς των ανθρώπων αυτών στη Δύση και τη βιομηχανία δουλεμπόρων που πραγματικά ανθεί. Δεν λαμβάνει επίσης υπόψη, το γεγονός της ταξικής διαστρωμάτωσης πολλών από αυτών που έρχονται στη Δύση οι οποίοι δίνουν ποσά ύψους και $5.000 δολαρίων ανά άτομο, ποσό που έχει φτάσει να είναι ο ετήσιος μισθός ενός νεαρού Έλληνα (εάν και εφόσον βρει μία άθλια, ως επί το πλείστον, εργασία). Ξεχνούν ή μάλλον αρκετοί από αυτούς δεν γνωρίζουν αυτό που είχε πει ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ «Δεν είναι δυνατόν να είσαι υπέρ της δικαιοσύνης για κάποιους ανθρώπους και να μην είσαι υπέρ της δικαιοσύνης για όλους τους ανθρώπους».

Ο ψευδο- ανθρωπισμός των παγκοσμιοποιητών /οπαδών των ανοικτών συνόρων δεν θέλει επίσης να λάβει υπόψη του τη σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που γίνονται από τους μετανάστες/παράτυπους πρόσφυγες όσον αφορά τα δικαιώματα, παραδείγματος χάριν, των γυναικών τις οποίες η θρησκεία τους και το γενικότερο πολιτισμικό τους πλαίσιο θεωρεί κατώτερες. Γι’αυτό και το ξύλο που εισπράττουν από τους συζύγους τους, η υποχρεωτική τους κάλυψη σε σημείο εξαφάνισης της εμφάνισης αλλά και οι βιασμοί και οι ξυλοδαρμοί των δυτικών γυναικών από μετανάστες γιατί στα δικά τους ηθικά πρότυπα είναι φτηνές και ως εκ τούτου «αξίζουν»  τον βιασμό και τη δολοφονία  (μάλλον ξεχάσαμε την καημένη Μυρτώ).

Αλήθεια, που είναι όλες αυτές οι οργανώσεις  ανθρωπίνων δικαιωμάτων να αντιδράσουν σε αυτά τα φαινόμενα; Πού είναι οι φεμινιστικές οργανώσεις; Οι γυναίκες δεν έχουν δικαιώματα; Κατηγορήθηκε για σεξισμό ο Τραμπ αλλά από την άλλη οι βιασμοί, οι δολοφονίες, το ξύλο, οι λιθοβολισμοί, η άρνηση στην εκπαίδευση, η κλειτοριδεκτομή γυναικών καθίστανται ανεκτά στο πλαίσιο ανεκτικότητας στη διαφορετικότητα (!!!).  Εάν αυτό δεν είναι συλλογικός παραλογισμός,  τότε τι είναι;

Γιατί όλοι αυτοί παραβλέπουν ότι η μαζική ροή μεταναστών δεν είναι παρά αποτέλεσμα του οικονομικού ιμπεριαλισμού/νεοαποικιοκρατίας που επιβάλλει ο νεοφιλελευθερισμός που μοναδικό σκοπό έχει τη μείωση των εργατικών μισθών για να μειωθεί το κόστος των προϊόντων των πολυεθνικών (οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι αδύνατον να επιβιώσουν σε τέτοιο περιβάλλον γι’αυτό και κλείνουν διαρκώς και θα κλείσουν κι άλλες); Γιατί θέλουν να αγνοούν ότι η επιβολή συγκεκριμένων θρησκειών που επιβάλλουν την υποταγή στην καθημερινή ζωή είναι μάλλον προς το συμφέρον αυτών που θέλουν ένα φτηνό και άκρως υποτακτικό εργατικό προσωπικό;

Γιατί παραβλέπουν ότι πολλοί ειδικά οικονομικοί μετανάστες φεύγουν από κράτη που έχει καταστήσει παρίες η οικονομική παγκοσμιοποίηση όπου μεγάλες πολυεθνικές εκμεταλλεύονται τον πλούτο των χωρών και υπάρχει χώρος για να ζήσουν με άθλιο τρόπο ορισμένοι ενώ η συντριπτική πλειοψηφία αναγκάζεται να μεταναστεύσει; Δεν το βλέπουμε στην Ελλάδα με τη μαζική φυγή των νέων και όχι μόνο;

Τα γιατί είναι πάρα πολλά και υπερβαίνουν τον σκοπό ενός σύντομου κειμένου για το τεράστιο ζήτημα που είναι το μεταναστευτικό.  Ο Σλαβόι Ζίζεκ είχε γράψει:

«Οι μεγαλύτεροι υποκριτές είναι αυτοί που υποστηρίζουν τα ανοιχτά σύνορα: ενδόμυχα γνωρίζουν πολύ καλά ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί ποτέ, αφού θα προξενούσε άμεσα λαϊκιστικό ξεσηκωμό στην Ευρώπη. Το παίζουν Ωραίες Ψυχές που αισθάνονται ανώτερες από τον διεφθαρμένο κόσμο, ενώ στα κρυφά συμμετέχουν σε αυτόν».

Είναι καιρός να τερματισθεί λοιπόν αυτή η απέραντη υποκρισία. Η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει επιτέλους τις ευθύνες της μέσω της ανάκτησης της εθνικής κυριαρχίας των κρατών που την απαρτίζουν και της κατ’επέκταση ορθής αντιμετώπισης του μεταναστευτικού προβλήματος μακριά από ρατσισμούς αλλά και από τη λανθασμένη αντίληψη σεβασμού της διαφορετικότητας γιατί το υπάρχον συνονθύλευμα που αποκαλείται Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταστεί αναποτελεσματικό σε όλα τα επίπεδα.

Ο τίτλος του κειμένου είναι δανεισμένος από την ομάδα του φατσοβιβλίου "Να ντύνεστε καλά, φυσάει υποκρισία, αδιαφορία και κοροϊδία".

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

Αλαιν Μπαντιού.2015. Το κακό έρχεται από πιο μακριά. Αθήνα: Πατάκης.

Σλαβόι Ζίζεκ.2016.  Η Νέα Πάλη των Τάξεων. Αθήνα: Πατάκης.

https://www.marxists.org/archive/lenin/works/

H Κούρσα προς τον Πάτο και o Φορολογικός Ανταγωνισμός

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Οικονομολόγος, καθ. ΜΒΑ

Η παγκοσμιοποίηση με την ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων έχει αυξήσει τον φορολογικό ανταγωνισμό μεταξύ των χωρών. Οι επιχειρήσεις μεταφέρουν την έδρα τους σε γειτονικές χώρες που προσφέρουν κίνητρα μετεγκατάστασης των επιχειρήσεων σε αυτές, κίνητρα όπως είναι οι φορολογικές ελαφρύνσεις. Προκαλείται λοιπόν αυτό που ονομάζεται «κούρσα προς τον πάτο» (race to the bottom).

Ως αποτέλεσμα τα δημόσια έσοδα μειώνονται και οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να περικόψουν τις δημόσιες δαπάνες γιατί τα έσοδα από φόρους είναι λιγότερα και να αυξήσουν παράλληλα τη φορολογία στο εισόδημα των φυσικών προσώπων, στην ακίνητη περιουσία και στην κατανάλωση. 

Κάποιοι δεν εναντιώνονται σε κάτι τέτοιο και υποστηρίζουν την περικοπή των δημοσίων δαπανών, λίγοι όμως ελέγχουν εάν οι δημόσιες δαπάνες που περικόπτονται είναι οι πραγματικά περιττές γιατί, ως γνωστόν, πολλές δημόσιες δαπάνες όπως είναι π.χ. οι αμυντικοί εξοπλισμοί, χαίρουν πολιτικής «προστασίας». Οι υποστηρικτές της περικοπής των δημοσίων δαπανών (και της αντίστοιχης επιβάρυνσης των φυσικών προσώπων μέσω των ιδιωτικοποιήσεων κτλ.) υποστηρίζουν ότι οι δημόσιες δαπάνες που συντηρούν τις κοινωνικές υπηρεσίες βλ. νοσοκομεία, σχολεία καπ μειώνουν την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ όσον αφορά τις εξαγωγές της, δεν εξηγούν όμως την αύξηση στις εξαγωγές κατά 30% που είχε η Δυτική Ευρώπη τη δεκαετία του 1950 και την αύξηση 40% που έχει σταθερά από τη δεκαετία του 1960. Συνεπώς, η μείωση των κοινωνικών δαπανών για εξορθολογισμό του κράτους και αύξηση της ανταγωνιστικότητας πρόκειται περί μύθου.

Ο φορολογικός ανταγωνισμός μεταξύ των χωρών, όπως προαναφέρθηκε, μεταφέρει το βάρος της φορολόγησης στη μισθωτή εργασία και ως εκ τούτου η φοροδιαφυγή θα αυξηθεί και κατά συνέπεια και η διαφθορά. Πέραν αυτού, η μείωση της αγοραστικής ζήτησης που προκαλεί η φορολογική επιβάρυνση στα φυσικά πρόσωπα αποτελεί αντικίνητρο για την πολυσυζητημένη ανάπτυξη.

Θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι η μετανάστευση θα μπορούσε να μειώσει τις επιπτώσεις στις κοινωνικές δαπάνες. Αυτό θα ίσχυε στην περίπτωση που οι μετανάστες έβρισκαν δουλειά και φορολογούνταν για το εισόδημά τους και η φορολόγησή τους θα συντελούσε στη διατήρηση των κοινωνικών παροχών. Εν τούτοις, αυτό θα συνέβαινε σε μία οικονομία που θα μπορούσε να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και οι μετανάστες θα είχαν υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Όταν όμως οι μετανάστες έχουν χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και είναι νεαρής ηλικίας (όπως συμβαίνει στην Ελλάδα), η δε χώρα υποδοχής μαστίζεται από ανεργία (όπως πάλι είναι η περίπτωση της Ελλάδας), έχουν βαρύ δημοσιονομικό κόστος (δηλαδή οι παροχές και τα επιδόματα που παίρνουν οι μετανάστες επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό) κατά συνέπεια και οι φόροι των γηγενών θα αυξάνονται περαιτέρω. 

Μία λύση για τον φορολογικό ανταγωνισμό, όπως προτείνεται από κάποιους ερευνητές, θα ήταν ο φορολογικός συντονισμός μεταξύ των χωρών της ΕΕ με τη θέσπιση ενός ενιαίου φορολογικού συντελεστή ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό, λόγω της έλλειψης πολιτικού συντονισμού μεταξύ των χωρών αυτών. Αντίθετα, όπου υπήρξε κάποια μορφή πολιτικού συντονισμού στις χώρες της ΕΕ συνήθως ήταν εις βάρος των εργαζομένων και ειδικότερα των εργαζομένων των χωρών της περιφέρειας, όπως είναι οι χώρες του Νότου.

Ο φορολογικός συντονισμός μαζί με την καταπολέμηση της τεράστιας φοροδιαφυγής των πολυεθνικών εταιρειών θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μέσο δικαιότερης φορολογικής κατανομής των βαρών και όχι να επιβαρύνονται διαρκώς οι μόνιμα επιβαρυνόμενοι δηλαδή οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι.

Ο Αλαίν ντε Μπενουά συζητά με τη Φωτεινή Μαστρογιάννη για την κρίση και την παγκοσμιοποίηση

Ο Αλαίν ντε Μπενουά (Alain de Benoist) είναι Γάλλος ακαδημαϊκός και φιλόσοφος, επικεφαλής του think tank GRECE. O Αλαίν ντε Μπενουά ασκεί κριτική στον νεοφιλελευθερισμό και στην παγκοσμιοποίηση.

ΦΜ: Στην Ελλάδα, πολλοί υποστηρίζουν ότι η κρίση είναι κυρίως πολιτική, κοινωνική και ηθική. Ποια είναι η άποψή σας;

ΑΝΜ: Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου και η κατάρρευση του σοβιετικού συστήματος δεν σηματοδότησαν  μόνο το τέλος του εικοστού αιώνα ή το τέλος της μεταπολεμικής περιόδου αλλά το τέλος του κύκλου νεωτερικότητας. Έχουμε εισέλθει πλέον στη μετανεωτερικότητα, η οποία είναι ένα μεσοδιάστημα, ένας χρόνος  μετάβασης. Βλέπουμε να ξεθωριάζει το  περίγραμμα του παλιού κόσμου που γνωρίζαμε και μερικές φορές αγαπούσαμε  ενώ ο κόσμος που έρχεται, παραμένει  περισσότερο ή λιγότερο νεφελώδης. Μια τέτοια κατάσταση είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για τη δημιουργία κρίσεων διότι συνεπάγεται την εξαφάνιση των γνωστών ορόσημων. Θα ήθελα να πω ότι σήμερα βρισκόμαστε σε μια γενικευμένη κρίση: οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, πολιτική και θεσμική κρίση, πνευματική και ηθική κρίση. Αλλά αν δεν κάνω λάθος η λέξη «Κρίση»  στα ελληνικά σημαίνει επίσης «απόφαση». Κάθε κρίση απαιτεί μια απόφαση. Το ερώτημα είναι ποιος είναι τώρα σε θέση να αποφασίσει - και προς ποια κατεύθυνση.

ΦΜ: Η Ευρωπαϊκή Ένωση αμφισβητείται πλέον από μεγάλο μέρος των λαών της Ευρώπης. Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η εξέλιξή της;

ΑΝΜ: Ανακοινώνοντας πρόσφατα ότι δεν θα επιδιώξει την ανανέωση της θητείας του ως Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ ομολόγησε την απαισιοδοξία του. Είναι μια ομολογία που ποτέ δεν πέφτει έξω. Εδώ και είκοσι ή τριάντα χρόνια, η «Ευρώπη» παρουσιάστηκε ως η λύση για όλα τα προβλήματα. Σήμερα,  με τη σειρά της έχει καταστεί η ίδια ένα πρόβλημα που συνεχίζει να επιδεινώνει όλα τα άλλα. 

Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, στην αρχή της, κινήθηκε εκτός κοινής λογικής: έδωσε έμφαση στην οικονομία και στο εμπόριο, και όχι στην πολιτική και στον πολιτισμό, χωρίς οι λαοί να ενημερωθούν για τον προσανατολισμό της. Οι αποφάσεις λαμβάνονται  από την κορυφή (η Κομισιόν στις Βρυξέλλες) και όχι από τη βάση, προτιμώντας τη διεύρυνση με νέα κράτη -μέλη αντί της εμβάθυνσης των  υφιστάμενων δομών, ανεξάρτητα από τα γεωπολιτικά δεδομένα  κ.λπ. Ως εκ τούτου, η δυσαρέσκεια των λαών με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι απόλυτα δικαιολογημένη. Είναι κρίμα που αυτή η δυσαρέσκεια επεκτείνεται σε όλες τις μορφές της ευρωπαϊκής ιδέας.

Αντί να ενώνει τα έθνη και τους λαούς της Ευρώπης, όπως δηλώνει το όνομά της, η Ευρωπαϊκή Ένωση, στις ημέρες μας, πλέον ανίσχυρη και σχεδόν ερειπωμένη, στην πραγματικότητα τους διαίρεσε: η διαίρεση μεταξύ Βορρά και Νότου, λόγω της υιοθέτησης ενός ενιαίου νομίσματος, του ευρώ, το οποίο παρέβλεπε τις διαφορετικές δομές και τα επίπεδα μεταξύ των χωρών και πιο πρόσφατα η διαίρεση μεταξύ Ανατολής και Δύσης, λόγω της συζήτησης για τη μετανάστευση. Προσθέστε σε αυτό, το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ είναι πανταχού παρούσα στην καθημερινή επιχειρηματική πραγματικότητα,  είναι ανύπαρκτη σε όλους τους βασικούς τομείς (διπλωματίας και  άμυνας), κάτι το οποίο της απαγορεύει να διαδραματίσει έναν ουσιαστικό ρόλο  σε έναν πολυπολικό κόσμο. Η σημερινή της μορφή, που είναι  αυτή της Ευρώπης της αγοράς και όχι μίας Ευρώπης της δύναμης, καθιστά την Ευρωπαϊκή Ένωση μη βιώσιμη.

ΦΜ: Η αθρόα είσοδος μεταναστών, σύμφωνα με κάποιους, θα βοηθήσει στην επίλυση του ασφαλιστικού προβλήματος και θα εμπλουτίσει την ευρωπαϊκή οικονομία με τις δεξιότητες των μεταναστών. Άλλοι υποστηρίζουν ότι το πολιτισμικό πλαίσιο της Ευρώπης κινδυνεύει λόγω των μεταναστών, κυρίως των μουσουλμάνων, οι οποίοι έχουν μία διαφορετική κουλτούρα. Ποια είναι η άποψή σας;

ΑΝΜ: Η άποψη σύμφωνα με την οποία οι μετανάστες θα δώσουν ώθηση στην οικονομία ως υποκατάστατο της δημογραφικής παρακμής είναι των οικονομολόγων που σκέπτονται αφαιρετικά. Οι οικονομολόγοι αυτοί δεν υπολογίζουν τον πολιτισμό και πιστεύουν ότι οι άνθρωποι είναι εναλλάξιμοι.

Αυτός είναι ο λόγος που οι εργοδότες πάντα ενθάρρυναν τη μετανάστευση, ο Καρλ Μαρξ δικαίως χαρακτήρισε τους μετανάστες ως τον «εφεδρικό στρατό του κεφαλαίου.» Αλλά μπορούμε τώρα να δούμε ποια είναι τα αποτελέσματα: η παρουσία των μεταναστών συντελεί στο να μειωθούν οι μισθοί προς τα κάτω σε μια εποχή που οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι βρίσκονται ήδη σε αθέμιτο ανταγωνισμό με το υπο-προλεταριάτο του Τρίτου Κόσμου λόγω των μετεγκαταστάσεων των επιχειρήσεων.

Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες όπου η μετανάστευση έχει πραγματοποιηθεί σε μία συγκεκριμένη κλίμακα είδαμε την ανάπτυξη  κοινωνικών παθολογιών, τη δημιουργία περιοχών ανομίας, είδαμε μουσουλμάνους που στρέφονται κατά της κοινωνίας εξυπηρετώντας κατά καιρούς την αναβίωση της τρομοκρατίας, κλπ Οι λαϊκές τάξεις είναι τα πρώτα θύματα. Όλα αυτά είναι γνωστά στους πάντες. Το πρόβλημα της μετανάστευσης είναι ένα σύνθετο πρόβλημα που δεν μπορούμε να λύσουμε ούτε με την ξενοφοβία ούτε με έναν αγγελικό τρόπο. Απαιτεί ρεαλισμό που πρέπει να λάβει υπόψη την πολιτιστική, θρησκευτική και κοινωνιολογική πλευρά, ειδικά σε μια εποχή όπου η ανάπτυξη έχει σχεδόν εξαφανιστεί, οι θέσεις εργασίας είναι λίγες και  οι άνεργοι ανέρχονται σε δεκάδες εκατομμύρια.

ΦΜ: Η παγκοσμιοποίηση που συνεπάγεται την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων και αγαθών απειλεί να καταστρέψει τα έθνη. Στην Ελλάδα το βιώνουμε ιδιαίτερα έντονα με την αλλαγή των βιβλίων της ιστορίας και την παραμόρφωση της γλώσσας. Είναι το τέλος των εθνών;

ΑΝΜ:  Κατ 'αρχάς, δεν πρέπει να συγχέoυμε τα  έθνη με τα έθνη-κράτη. Το έθνος-κράτος, το οποίο ήταν ο μεγάλος πολιτικός παράγοντας της εποχής της νεωτερικότητας, βρίσκεται επίσης σε κρίση και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πάρα πολύ μεγάλο για να λύσει τα μικρά προβλήματα και πολύ μικρό για να λύσει τα μεγάλα,  σταδιακά στερήθηκε την κυριαρχία του  σε όλους τους τομείς (στρατιωτικό, πολιτικό, νομισματικό, δημοσιονομικό, κλπ). Μεγάλο μέρος του παραμένει ωστόσο όσον αφορά την παρακολούθηση και τον έλεγχο των πληθυσμών. Τα έθνη είναι κυρίως το αποτέλεσμα του πολιτισμού και της ιστορίας. Οι άνθρωποι που τα απαρτίζουν αρνούνται την αναίρεση των κοινωνικών δεσμών, τη διάλυση της κοινωνικότητας, την απώλεια της μνήμη τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το ζήτημα της ταυτότητας έρχεται τώρα στο προσκήνιο. Η παγκοσμιοποίηση, υπό αυτή την έννοια, πρέπει να εκτιμηθεί με διαλεκτικό τρόπο: από τη μία ομογενοποιεί και απομακρύνει τις διαφορές αλλά από την άλλη προκαλεί αντιδράσεις που οδηγούν προς την κατεύθυνση ενός νέου κατακερματισμού.

Το μεγάλο σημερινό πολιτικό χάσμα δεν είναι η διαίρεση μεταξύ  αριστεράς και δεξιάς αλλά αυτό που δημιουργεί τους νικητές και τους χαμένους της παγκοσμιοποίησης, όσοι θέλουν να αφαιρέσουν όλα τα σύνορα και εκείνοι που θέλουν να τα διατηρήσουν, από την μία πλευρά είναι η εργατική τάξη (και η μεσαία τάξη που απειλείται με υποβιβασμό) και από την άλλη η παγκοσμιοποιημένη ελίτ. Αυτό εξηγεί την άνοδο του λαϊκισμού, το βρετανικό Brexit, την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, κλπ

ΦΜ: Οι γεωπολιτικές συνθήκες αλλάζουν. Ο ρόλος της Ευρώπης φαίνεται ότι περιορίζεται (ειδικότερα της Γερμανίας). Σύμφωνα με τις δηλώσεις Τραμπ, θα δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας έναντι της Κίνας. Θεωρείτε ότι επίκειται ένας Παγκόσμιος Πόλεμος;

ΑΝΜ: Όχι, δεν πιστεύω σε έναν επικείμενο Παγκόσμιο πόλεμο (ακόμη και αν ο κίνδυνος πολέμου δεν μπορεί να θεωρηθεί ανύπαρκτος). Νομίζω, ωστόσο, ότι με την Χίλαρι Κλίντον, υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις για έναν πόλεμο εναντίον της Ρωσίας. Όσον αφορά τον Ντόναλντ Τραμπ, είναι ακόμη πολύ νωρίς για να πούμε κάτι, πρώτον διότι οι προθέσεις του δεν είναι πολύ σαφείς και γιατί η παρορμητική και ιδιότροπη προσωπικότητα του τον καθιστά απρόβλεπτο.

Στη διεθνή πολιτική, ο Τραμπ φαίνεται να ευνοεί μια πολιτική συνεργασίας με τη Ρωσία, κάτι που είναι καλό αλλά δεν είναι σαφές αν πραγματικά εφαρμοστεί (οι αντι-ρωσικές κυρώσεις δεν έχουν αρθεί) και αν ο κύριος στόχος του δεν είναι κατά κύριο λόγο να διεγείρει τις σχέσεις  μεταξύ της Κίνας και του Κρεμλίνου. Η φιλοισραηλινή και αντι-ιρανική θέση του Τραμπ μπορεί επίσης να προκαλέσει προβλήματα, και δεν είναι βέβαιο ότι αυτή η θέση μπορεί εύκολα να συμβιβαστεί με μία «φιλορωσική» πολιτική. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι ο Τραμπ δεν ενδιαφέρεται για την Ευρώπη και ο Πούτιν, από την πλευρά του, έχει κατανοήσει ότι  δεν έχει  πολλά να περιμένει. Στη Μόσχα, όπως και στην Ουάσιγκτον και στο Πεκίνο, φαίνεται ότι έχουν κατανοήσει ότι η ιστορία είναι τραγική και ότι η διεθνή πολιτική βασίζεται κυρίως στην ισορροπία της εξουσίας. Η Ευρώπη συνεχίζει να ζει στα σύννεφα.

ΦΜ: Κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι δεν αντιστέκονται στον σύγχρονο αυταρχισμό γιατί δεν υπάρχει μία καινούρια ιδεολογία στην οποία να πιστέψουν. Ποιοι είναι οι λόγοι, κατά την άποψή σας, που δεν δημιουργείται μία καινούρια ιδεολογία;

ΑΝΜ:  Είναι δύσκολο να απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση, γιατί δεν υπάρχουν οι αντικειμενικές συνθήκες προκειμένου να εμφανιστεί μια νέα ιδεολογία. Πολλές ιδεολογίες του παρελθόντος έχουν πλέον καταστεί άνευ αντικειμένου, αλλά θα ήταν σοβαρό λάθος να πιστεύουμε ότι ζούμε σε μια μετα-ιδεολογική εποχή.  Στην πραγματικότητα ζούμε την ιδεολογία των εμπορευμάτων που υπηρετεί τον κινητήρα της υπερσυσσώρευσης του κεφαλαίου. Ανθρωπολογικά μιλώντας, ο ναρκισσιστικός ατομικισμός και  ο σύγχρονος ωφελιμισμός πάνε χέρι-χέρι με την υπεροχή των αξιών του συστήματος της αγοράς, την εμμονή με την ανάπτυξη, την κερδοφορία και το κέρδος.

ΦΜ: Έχετε να στείλετε κάποιο  μήνυμα στους Έλληνες;

ΑΝΜ: Νιώθω μεγάλη συμπάθεια για όλα όσα έχει εκπροσωπήσει και εξακολουθεί να εκπροσωπεί η Ελλάδα.  Είμαι αλληλέγγυος με τον ελληνικό λαό που έχει συνθλιβεί και ταπεινωθεί από την τερατώδη πολιτική  λιτότητας που εφαρμόζεται από τις Βρυξέλλες και οι οποίες αποφάσισαν για μία ακόμα φορά ότι οι  οικονομικές απαιτήσεις θα πρέπει να επιβάλλονται με όλα τα μέσα εις βάρος των πολιτιστικών αξιών,  του τρόπου ζωής και τις προσδοκίες του λαού. Οι Έλληνες είναι σήμερα ίσως ο πιο δυστυχισμένος λαός της Ευρώπης. Αυτό μπορεί να είναι και ο λόγος που θα είναι  οι πρώτοι που θα μπουν στο σωστό δρόμο για μια νέα αρχή.

ΦΜ: Σας ευχαριστώ, τιμή μου που συνομιλήσατε μαζί μου.