Οικονομικό Σπουδαστήρι

Οικονομικό Σπουδαστήρι
Γι'Αυτούς που Θέλουν Εξειδίκευση

Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2016

ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΚΑΙ ΗΓΕΣΙΑ

Φωτεινή Μαστρογιάννη
Οικονομολόγος, καθηγήτρια ΜΒΑ

Σε πολλές συζητήσεις που γίνονται για το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδας, ο μέσος Έλληνας διαπιστώνει την ανυπαρξία κάποιου ηγέτη. Συνήθως, υπονοεί ότι ο ηγέτης αυτός πρέπει να είναι άνδρας χωρίς όμως να αποκλείει, πιο δύσκολα μεν, την ύπαρξη γυναίκας ηγέτη. 
Οι Ελληνίδες ήδη, με βάση τα στοιχεία της απογραφής, αποτελούν το 51% του πληθυσμού έναντι 49% των ανδρών.Είναι γεγονός ότι οι Ελληνίδες μπήκαν σχετικά αργά στην παραγωγή, δηλαδή μετά τη Μεταπολίτευση. Το 2009 το ποσοστό της γυναικείας απασχόλησης ανέρχονταν στο 48,7%.
Εάν και αργά, σύμφωνα με έρευνα της Grant Thornton, οι Ελληνίδες κατάφεραν να κατέχουν ευρωπαϊκό ρεκόρ (27%) στην ανάληψη διοικητικών θέσεων, με 82% των επιχειρήσεων να έχουν γυναίκες στο διοικητικό συμβούλιο έναντι 68% που είναι στον υπόλοιπο κόσμο. Ωστόσο, η Ελληνίδα κατόρθωσε με πολύ μεγαλύτερο κόπο σε σχέση με τις υπόλοιπες Ευρωπαίες να επιβληθεί στις θέσεις αυτές.


Οι Ελληνίδες έχουν να αντιπαλέψουν ισχυρά στερεότυπα και προκαταλήψεις. Σύμφωνα με έρευνα της ICAP ένα 20% των εταιρειών που αναζητούν ανώτερα στελέχη θέτουν ως προϋπόθεση οι υποψήφιοι να είναι άνδρες ενώ το 30% τελικά θα επιλέξουν τον άνδρα υποψήφιο.
Πέραν αυτού, από τις γυναίκες που κατέχουν ηγετικές θέσεις είτε στην πολιτική είτε στο επιχειρείν μας λείπει η ποιοτική ανάλυση. Δηλαδή η ανάλυση του πόσες από αυτές ανελίχθηκαν λόγω της θέσης του πατέρα και του συζύγου και πόσες όχι. Η ποιοτική αυτή ανάλυση θα αναδείξει την ύπαρξη πιθανής συσχέτισης μεταξύ των στερεοτύπων όσον αφορά το φύλο και την κοινωνική/ταξική θέση της Ελληνίδας ηγέτιδας. 
Είναι γεγονός ότι τα εμπόδια που αντιμετωπίζει η Ελληνίδα στην επαγγελματική της εξέλιξη σχετίζονται με τα ήδη υπάρχοντα κοινωνικά στερεότυπα. Ακόμα στην Ελλάδα υπάρχουν περιοχές που ως παιδί καλείται το αγόρι και όχι το κορίτσι.Στα εφηβικά χρόνια, η Ελληνίδα αντιμετωπίζει μεγαλύτερους περιορισμούς σε σχέση με τα αγόρια όσον αφορά τις βραδινές εξόδους και τη σύναψη ερωτικών σχέσεων οι οποίες για το αγόρι θεωρούνται τρόπαιο ενώ για το κορίτσι ντροπή. Τα κορίτσια επίσης ωθούνται σε επαγγέλματα μισθωτής εργασίας και μειωμένου κύρους σε σχέση με τα αγόρια. Όσον αφορά το ακαδημαϊκό περιβάλλον, οι γυναίκες θεωρούνται ότι έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να αποτύχουν στις σπουδές τους, παρά τα μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας τους στις εισαγωγικές εξετάσεις, σε σχέση με τους άντρες. Η «απειλή» αυτή είναι τόσο έντονη που αρκετές γυναίκες διστάζουν να προχωρήσουν στις σπουδές τους ή να μπουν σε χώρους όπως είναι η πολιτική.
Όσες δε κατορθώνουν να μπουν σε επαγγέλματα υψηλού κύρους και προβολής τότε έχουν να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο της γυάλινης οροφής. Σύμφωνα με το φαινόμενο αυτό, οι υφιστάμενες προκαταλήψεις εναντίον των γυναικών, εμποδίζουν την περαιτέρω ιεραρχική τους εξέλιξη.Ενδιαφέρον θα ήταν επίσης να υπήρχαν, σχετικά με την τελευταία κατηγορία γυναικών, στοιχεία που να αφορούν το στυλ ηγεσίας των Ελληνίδων.
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ του στυλ ηγεσίας ανδρών και γυναικών. Σε γενικές γραμμές, οι γυναίκες είναι περισσότερο συμμετοχικές, ηθικές, συμπονετικές, ενδιαφέρονται για το παγκόσμιο και το κοινό καλό. Τείνουν να δημιουργούν καλύτερες σχέσεις, παρακινούν με θετικό τρόπο το προσωπικό και συνδυάζουν καλύτερα στην ηγεσία τα ανδρικά με τα γυναικεία χαρακτηριστικά.
Ωστόσο, σύμφωνα με μελέτες, όταν και τα δύο φύλα βρίσκονται στην κορυφή της ιεραρχίας τείνουν να συμπεριφέρονται με τον ίδιο στερεοτυπικό τρόπο. Έτσι δεν είναι απορίας άξιον, ότι σύμφωνα με την υπάρχουσα περιρρέουσα αντίληψη η οποία καλό όμως θα ήταν να στοιχειοθετηθεί με στοιχεία ερευνών, οι Ελληνίδες σε θέση εξουσίας ενσωματώνουν αντρικό στυλ ηγεσίας ήτοι γίνονται αυταρχικές, σκληρές, άκρως ανταγωνιστικές ειδικότερα με τις άλλες γυναίκες, αγενείς, τιμωρητικές, εκδικητικές και φυγόπονες χωρίς διάθεση εξέλιξης των ικανοτήτων τους και του γνωστικού τους πεδίου. 

Όπως είπαμε αυτό αφενός πρέπει να στοιχειοθετηθεί, αφετέρου να αναλυθεί με την ήδη υπάρχουσα εθνική (ελληνική) κουλτούρα που είναι όπως έχει αναφερθεί σε προγενέστερο άρθρο πατριαρχική και ως εκ τούτου αυταρχική. 
Συνεπώς, θα μπορούσε κάποιος να εξάγει το συμπέρασμα ότι η υιοθέτηση αυταρχικών συμπεριφορών από την πλευρά των Ελληνίδων γίνεται προκειμένου να καταστεί  αποτελεσματικότερη η συνταύτισή τους με την ελληνική πατριαρχική κουλτούρα και ως εκ τούτου να γίνουν πιο αποδεκτές από το κοινωνικό περιβάλλον. Παραβλέπουν όμως το γεγονός ότι μια τέτοιου τύπου συμπεριφορά είναι περισσότερο αποδεκτή σε έναν άντρα παρά σε μία γυναίκα (Vroom 2005) και ότι ο αυταρχισμός δεν συνεπάγεται αυτόματα και αποτελεσματικότητα, τις περισσότερες φορές φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα.
Σύμφωνα με στοιχεία έρευνας του Kotter (1986) – εάν και έχουν μεσολαβήσει αρκετές μεταγενέστερες έρευνες που επιβεβαιώνουν τα ευρήματά του – σε δεκαπέντε κορυφαίους μάνατζερ από εννέα μεγάλες εταιρείες, ο αποτελεσματικός ηγέτης θα πρέπει να έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: να είναι φιλόδοξος και προσανατολισμένος στο επίτευγμα, να έχει άνεση στην άσκηση εξουσίας και να είναι συναισθηματικά σταθερός, αισιόδοξος, με νοημοσύνη άνω του μέσου όρου, να έχει μετρίως ισχυρή αναλυτική σκέψη, ισχυρή διαίσθηση, να είναι ευπαρουσίαστος και καλός στην ανάπτυξη σχέσεων με τους ανθρώπους. Πέραν αυτών, να μπορεί να σχετίζεται με ένα ευρύ φάσμα ειδικών, να είναι πολύ καλός γνώστης της επιχείρησης και να διαθέτει ισχυρές εργασιακές σχέσεις και δίκτυα.
Ως εκ τούτου, τόσο οι Ελληνίδες όσο και οι Έλληνες που ασκούν ή θέλουν να ασκήσουν εξουσία, καλό είναι να  διαθέτουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά, προκειμένου να είναι αποτελεσματικοί και να παράξουν έργο  που τόσο χρειάζεται η πατρίδα μας.


Βιβλιογραφία

Kotter, J. 2001. ΗΓΕΤΗΣ ΣΤΙΣ ΑΛΛΑΓΕΣ. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική ΑΕ.
Vroom, V. (2005, Ιούνιος 30). Ηγεσία και αποτελεσματική συμμετοχή της ομάδας.
Μαστρογιάννη, Φ. 2016. Ο Ελληνας ηγέτης. Διαθέσιμο στον Παγκόσμιο Ιστό: <http://mastroyanni.blogspot.gr/2016/03/blog-post_23.html>






Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2016

Τζανής Γκούσκος «Μας δανείζουν από τα δικά μας χρήματα»

Στην εκπομπή Take the money & run στις 17/9/2016, προσκεκλημένος της Φωτεινής Μαστρογιάννη ήταν ο κος Τζανής Γκούσκος, οικονομολόγος, μέλος της Επιτροπής Διεκδίκησης Κατοχικών Δανείων και Κλαπέντων Πολιτιστικών Θησαυρών, συγγραφέας του βιβλίου « Ιδού ο λογαριασμός κυρία Μέρκελ. 300 δις Ευρώ απ’τα κατοχικά δάνεια. Τι αφορούν, πως προκύπτουν, η στρατηγική διεκδίκησης» (εκδ. Κάδμος).


Ο κος Γκούσκος ανέφερε τα ακόλουθα:

Μετά τις πρώτες ημέρες της κατοχής δηλαδή μετά το τέλος Απριλίου 1941, οι γερμανοί άρχισαν να τυπώνουν τα δικά τους νομίσματα στην Ελλάδα. Είχαν φέρει κάποιες τροχήλατες άμαξες και μέσα εκεί είχαν φέρει κάποια πρόχειρα τυπογραφεία, τύπωναν χρήμα και το έδιναν στους στρατιώτες για να κάνουν τις αγορές τους.
Αυτό το χρήμα ήταν πληθωριστικό και οι Έλληνες δεν το αποδέχονταν. Το νόμισμα αυτό καλούνταν Ράιχσμαρκ. Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε μέχρι τον Αύγουστο 1941. Στην Ελλάδα κυκλοφορούσαν τότε 3 νομίσματα: το γερμανικό μάρκο, η ιταλική λίρα και η ελληνική δραχμή. Στην οικονομία επικρατούσε χάος.
Η κυβέρνηση Τσολάκογλου έκανε μία αρχική συμφωνία με τους Γερμανούς και τους Ιταλούς σύμφωνα με την οποία έπρεπε να σταματήσουν να εκδίδουν ψεύτικο νόμισμα και να δίνουν δραχμές σε ότι χρειάζονταν. Το ψεύτικο χρήμα έπρεπε να εξαγορασθεί και να αποσυρθεί από την κυκλοφορία.
Οι δαπάνες των στρατευμάτων κατοχής ήταν πάρα πολύ υψηλές γιατί ο στρατός κατοχής στην Ελλάδα ξεπερνούσε τις 550.000 στρατιώτες (350.000 Γερμανοί και 200.000 Ιταλοί). Καμία άλλη χώρα της Ευρώπης δεν είχε τόσο μεγάλο στρατό κατοχής.
Οι γερμανοί λόγω του ότι είχαν τη στρατιά του Ρόμελ στην Αφρική έπρεπε να μεταφέρουν εφόδια από την Ελλάδα. Αυτός ήταν και ο λόγος που  έγιναν κάποιες συμφωνίες με το ελληνικό δημόσιο σύμφωνα με τις οποίες το ελληνικό δημόσιο θα τους έδινε κάθε μήνα 1,5 δισεκατομμύριο δραχμές – τα μισά θα τα έπαιρναν οι Γερμανοί και τα άλλα μισά οι Ιταλοί. Ότι παραπάνω χρήματα χρειάζονταν θα τα έπαιρναν από το ελληνικό δημόσιο. Το δάνειο αυτό θα το επέστρεφαν μετά την 1η Απριλίου 1943.
Η νομισματική κυκλοφορία στην Ελλάδα με την έναρξη της κατοχής ανέρχονταν περίπου στα 17 δισεκατομμύρια δραχμές. Μέσα σε ένα χρόνο έφθασε τα 80 δισεκατομμύρια δραχμές, το 80% των οποίων πήραν τα στρατεύματα κατοχής κυρίως οι γερμανοί. Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε και αργότερα σε πιο έντονο βαθμό. Μέχρι το τέλος της Κατοχής οι Γερμανοί δανείστηκαν 2,3 τετράκις εκατομμύρια δραχμές. Τα λεφτά που χρωστά η Γερμανία στην Ελλάδα από το κατοχικό δάνειο ανέρχονται στα 371 δισεκατομμύρια Ευρώ. Το δάνειο αυτό είναι άμεσα απαιτητό και ληξιπρόθεσμο. Οι αποζημιώσεις και οι επανορθώσεις αφορούν άλλα ποσά.
Όσον αφορά τις απώλειες στον πληθυσμό, αυτές ξεπερνάνε το 18% δηλαδή άνω των 750.000 Ελλήνων. Δεν είναι μόνο οι εκτελέσεις αλλά και οι Έλληνες που χάθηκαν από την πείνα. Το μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων ήταν κυρίως από την πείνα.
Τον χειμώνα 1941-42, 250.000 άνθρωποι πέθαναν από την πείνα στα μεγάλα αστικά κέντρα. Οι Έλληνες πέθαιναν από την πείνα γιατί οι γερμανοί και οι ιταλοί με τα λεφτά που τραβούσαν «σάρωναν» όλη την αγορά και δεν έμενε τίποτα να πάρει ο Έλληνας για να συντηρηθεί.
Λεφτά έβγαλαν οι μαυραγορίτες που μετά την απελευθέρωση έγιναν οικονομικοί παράγοντες στην Ελλάδα. Εκείνο τον χειμώνα 1941-42, εκτός από τους γερμανούς και τους ιταλούς, οι βρετανοί είχαν κάνει εμπορικό αποκλεισμό στην Ελλάδα και δεν άφηναν να έρχονται τρόφιμα, εφόδια και φάρμακα προκειμένου να εξαναγκάσουν τον λαό να εξεγερθεί εναντίον των γερμανών. Η κατάσταση αυτή πολιορκίας μαζί με το «σάρωμα» της αγοράς των γερμανών και των ιταλών προκάλεσε όλα αυτά τα θύματα στις πόλεις.
Η κυβέρνηση Τσολάκογλου είχε ορίσει διατίμηση. Τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής αγόραζαν σε τιμές διατίμησης π.χ. ένα αυγό τότε στη διατίμηση ήταν μία δραχμή για τους γερμανούς ενώ για τους Έλληνες ήταν 10.000 δραχμές. Επομένως τα λεφτά που δίναμε στους γερμανούς είχαν αγοραστική δύναμη.
Λέγεται ότι οι γερμανοί επέστρεψαν κάποιες δόσεις και ως εκ τούτου είχαν αναγνωρίσει το δάνειο. Από τον Απρίλιο του 1943 έπρεπε να επιστρέψουν τα δανεικά. Τι έκαναν οι γερμανοί; Έγραφαν ένα ένταλμα 800 δισεκατομμυρίων δραχμών και το έστελναν στον τότε υπουργό οικονομικών. Το έπαιρνε ο υπουργός αρχιδοσίλογος Τσιρονίκος της κυβέρνησης Ράλλη, το οπισθογραφούσε και το έστελνε στην Τράπεζα της Ελλάδος για να χρεωθεί ο λογαριασμός των Γερμανών. Φευ, ο λογαριασμός ήταν άδειος. Το γεγονός αυτό το επιβεβαιώνει το 1956, ο πρώτος υπουργός οικονομικών επί Κατοχής Γκοτζαμάνης τον οποίο αντικατέστησαν με τον Τσιρονίκο. Ο Κοτζαμάνης επεσήμανε ότι ήταν αδιανόητο τα εντάλματα αυτά να έμεναν ανείσπρακτα. Φαίνεται λοιπόν ότι οι γερμανοί πλήρωσαν κάποια χρήματα τα οποία δεν εισπράχθηκαν ποτέ. Οι γερμανοί ήταν μια ζωή μπαταχτσήδες.
Εάν αναφερθούμε στο χρέος και στο τι έγινε αντίστοιχα στο γερμανικό χρέος, το πρώτο κούρεμα του γερμανικού χρέους από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν το 1922, το δεύτερο έγινε το 1932 και το 1953 γίνεται ένα τρίτο κούρεμα με τη Συνθήκη του Λονδίνου.
Το προπολεμικό χρέος της Γερμανίας κουρεύεται κατά 64%. Οποιαδήποτε απαίτηση αποζημιώσεων δημιουργήθηκε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αφήνεται μέχρι την επανένωση της Γερμανίας. Εμείς όμως, αντίθετα, πρέπει να πληρώσουμε το χρέος στο ακέραιο γιατί όπως είπε ο Δραγασάκης οι δανειστές μας είναι υπερχρεωμένες χώρες και δεν μπορούν να μας στηρίξουν (!!!).
Δηλώσεις όπως οι παραπάνω αναδεικνύουν το πρόβλημα του πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί ότι πολλές οικογένειες του σημερινού πολιτικού συστήματος είχαν συνεργασθεί με τους γερμανούς και δημιούργησαν περιουσίες.
Το 1947, ο Πωλ Πόρτερ ήρθε να δει τι γίνεται στην Αθήνα με αυτούς που έπαιρναν την αμερικανική βοήθεια από το σχέδιο Μάρσαλ. Ο Πόρτερ είπε ότι ενώ κάποιοι συγκεκριμένοι «έτρωγαν» τα χρήματα από στο σχέδιο μετά ζητούσαν πάλι βοήθεια.
Το 1950, ο δημοσιογράφος Τζόζεφ Χάρισον είπε ότι έπρεπε να βρεθεί κάποιο μέτρο για τα αρπακτικά των Αθηνών που αποτελούνταν από 5.000 πολιτικούς, βιομήχανους και εισαγωγείς, οι οποίοι εκ συστήματος και από αναισθησία απομυζούσαν τον πλούτο της χώρας. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είχαν κανένα πρόβλημα να υπογράψουν  οποιαδήποτε συνθήκη υποτέλειας.
Αναφορικά με τους κλαπέντες θησαυρούς, υπάρχει μία έκθεση του 1947 του Διευθυντή του Αρχαιολογικού Μουσείου ο οποίος αναφέρει ότι κλάπηκαν 8.500 αντικείμενα από τους γερμανούς, μεταφέρθηκαν στα μουσεία τους και ακόμα και σήμερα μπαίνουν σε δημοπρασίες.
Τα αρχαία μπορούμε να τα πάρουμε πίσω γιατί υπάρχει η συνθήκη του ΟΗΕ σύμφωνα με την οποία τα κλεμμένα επιστρέφονται στη χώρα στην οποία ανήκουν. Το κατοχικό δάνειο μπορούμε επίσης να το πάρουμε πίσω, οι αποζημιώσεις όμως είναι τεράστιο θέμα.
Στην πρώτη εκτίμηση που έγινε στη Συνθήκη των Παρισίων το 1947, οι αποζημιώσεις ανέρχονταν στα $16 δισεκατομμύρια. Το ποσό αυτό δεν έγινε αποδεκτό και δόθηκαν ελάχιστα ως αποζημιώσεις σε υλικό εξοπλισμό και όχι σε μετρητά. Το 1960 δόθηκαν 115 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα για την αποκατάσταση θυμάτων ιδεολογίας  και θρησκείας τα οποία πήγαν κυρίως στην εβραϊκή κοινότητα που είχε μεγάλες απώλειες λόγω θρησκείας.
Η Ελλάδα μπορεί μόνο δικαστικά να διεκδικήσει τις αποζημιώσεις και τις επανορθώσεις από τη Γερμανία γιατί κάτι τέτοιο ορίζεται από τη Συνθήκη του Λονδίνου το 1953.
Το κατοχικό δάνειο, όμως, δεν χρειάζεται δικαστική διεκδίκηση, η κυβέρνηση μπορεί να προβεί σε ρηματική διακοίνωση και το δάνειο να εγγραφεί στον προϋπολογισμό του κράτους.
Όπως είπαμε, οι αποζημιώσεις-επανορθώσεις μπορούν να διεκδικηθούν μόνο δικαστικά και μάλιστα σε ξένο δικαστήριο βάσει της αρχής της ετεροδικίας.
Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους σε ένα πρόσφατο πόρισμα της Βουλής αναφέρει ότι υπάρχουν δύο τρόποι διεκδίκησης των αποζημιώσεων – επανορθώσεων:

  1. Το δικαστήριο του Λονδίνου όπου όμως σε αυτό η Γερμανία έχει τέσσερα μόνιμα μέλη από τα εννέα και ενδεχομένως έχει τη δυνατότητα να διορίσει άλλα δύο και να επηρεάσει άλλα τρία.
  2. Το δικαστήριο της Χάγης όπου όμως για θέματα που αφορούν δικαιοδοσία του δικαστηρίου της Χάγης, η Γερμανία δεν αποδέχεται πράξεις για όσα έχουν συμβεί πριν την 1/5/1985.

Το ζήτημα λοιπόν των επανορθώσεων – αποζημιώσεων δεν μπορεί να λυθεί δικαστικά παρά μόνο επηρεάζοντας την κοινή γνώμη.
Επικοινωνιακά και διπλωματικά θα πρέπει  με ρηματική διακοίνωση να ζητήσουμε τα χρήματα. Η Γερμανία είτε θα το αποδεχτεί είτε θα προτείνει ένα χαμηλό ποσό. Το πιο πιθανό είναι να πει ότι λέει μέχρι τώρα δηλαδή ότι δεν χρωστά, ότι το θέμα αυτό έχει λήξει εδώ και χρόνια κτλ.
Η ρηματική διακοίνωση, όμως, προϋποθέτει έγγραφη απάντηση. Εάν η Γερμανία αρνηθεί να πληρώσει, αυτό σημαίνει άρνηση του χρέους κάτι που εμείς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στρέφοντας τους δανειστές προς τη Γερμανία. Είναι σημαντικό να δημιουργήσουμε συμμαχίες βάζοντας τους Ευρωπαίους απέναντι στη Γερμανία και τότε να προχωρήσουμε σε παύση πληρωμών και διαγραφή του χρέους.
Κάτι τέτοιο όμως προϋποθέτει ένα υγιές πολιτικό σύστημα. Ο Μίχαελ Κούτσενροϊτερ (αυτός που κρατούσε τα μαύρα ταμεία της Ζήμενς) στην κατάθεσή του στην εισαγγελία του Μονάχου το 2005 ανέφερε ότι με αναλογία 3-2-1 η Ζήμενς έδινε τις μίζες στα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα.  Τρία μερτικά έδιναν για την εκάστοτε κυβέρνηση, δύο μερτικά για την εκάστοτε αντιπολίτευση και ένα μερτικό σε κάποιο μικρό κόμμα. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι οι «Έλληνες» πολιτικοί έχουν λερωμένη τη φωλιά τους και κανένας δεν τολμά να σηκώσει το κεφάλι απέναντι στη Γερμανία.
Ο Χριστοφοράκος στο καρνέ του έγραφε πόσες συναντήσεις έκανε με τους Έλληνες πολιτικούς. Τις πιο πολλές έκανε η οικογένεια Μητσοτάκη.
Ο Θουκυδίδης είχε πει ότι ήταν τόσο πολλοί οι εχθροί και οι πράκτορές τους που ο λαός φοβόταν γιατί δεν ήξερε με ποιους έχει να κάνει. Πρέπει να ξέρουμε λοιπόν από ποιους περιμένουμε να μας κυβερνήσουν.
Εάν μπορέσουμε να στελεχώσουμε ένα υγιές πατριωτικό κίνημα, το οποίο να πάρει κάποια στιγμή την εξουσία της χώρας τότε θα μπορούμε να μιλάμε για το εθνικό συμφέρον και για ανάπτυξη. Πριν την ανάπτυξη όμως προηγείται η απονομή δικαιοσύνης.
Ο κόσμος θέλει μια πρωτοπορία που να βγει μπροστά, δυστυχώς όμως λείπει η συμμετοχική συνείδηση, ο καθένας είναι εναντίον του άλλου για οποιοδήποτε θέμα.
Επιστρέφοντας στο κατοχικό δάνειο, όσον αφορά το πόρισμα της Επιτροπής της Βουλής, η Επιτροπή Διεκδίκησης Κατοχικών Δανείων και Κλαπέντων Πολιτιστικών Θησαυρών θα κάνει αναφορά στον εισαγγελέα. Το πόρισμα αυτό της Βουλής είναι αχαρακτήριστο. Αναφέρει ότι οι γερμανοί χρωστάνε 10,3 δισεκατομμύρια ευρώ από το κατοχικό δάνειο ενώ το πραγματικό ποσό είναι 371 δισεκατομμύρια ευρώ ! Ενώ το πόρισμα έχει ένα παράρτημα 68 σελίδων το οποίο είναι έργο του κου Τζανή Γκούσκου, εν τούτοις δεν το λαμβάνουν υπόψη.
Οι «Έλληνες» πολιτικοί λεηλατούν τη χώρα. Το 1958 αντί να ζητήσουν τα χρήματα από τη Γερμανία, ζήτησαν αντίθετα από τη Γερμανία να τους δώσει ένα δάνειο. Η Γερμανία έδωσε 200 εκατομμύρια μάρκα, ένα δάνειο εικοσαετίας με επιτόκιο 6%. Μας δανείζανε από τα δικά μας λεφτά. Το δάνειο αυτό ήταν διακρατικό αλλά διακρατικό είναι και το κατοχικό δάνειο με βάση τις τότε συμβάσεις.
Αυτά προς γνώση όλων αυτών που λένε ότι χρωστάμε και πρέπει να πληρώσουμε. Όπως και στην Κατοχή, όμως, έτσι και τώρα, υπάρχουν πολλοί «Έλληνες» που επωφελούνται από την κατάσταση. Στην Κατοχή, υπήρχε μία περίεργη φάρα, η φάρα των εμπόρων της Ερμού. Όταν ο Ρόμελ κέρδιζε στην Αφρική ανέβαζαν τις τιμές γιατί πίστευαν ότι κανείς δεν θα τους πείραζε. Ήταν, δε, τόσο περιχαρείς  που έβγαιναν έξω από τα μαγαζιά τους και φώναζαν «Βάστα Ρόμελ». Σήμερα αυτοί που επωφελούνται είναι αυτοί που λένε «Βάστα Μέρκελ» και «Βάστα Σόιμπλε».
Ακόμα και ο πρώτος υπουργός οικονομικών στην κυβέρνηση Τσολάκογλου, ο μαιευτήρας από τα Γιαννιτσά Γκοτζαμάνης ανέφερε ότι ξένοι και «Έλληνες» ήταν ασύδοτοι με το δημόσιο χρήμα και ήθελε να διασπάσει την αγαστή συνεργασία ξένων και ημετέρων εις βάρος του Ελληνικού δημοσίου.
Αυτά έλεγε ένας δωσίλογος. Οι δωσίλογοι εκείνης της εποχής, όμως, ήταν στρατηγοί που πολέμησαν στην Αλβανία, έχασαν και παρέδωσαν τη χώρα. Οι σημερινοί όμως πού πολέμησαν; Υπέγραψαν σχέσεις υποτέλειας χωρίς να πολεμήσουν.

Ο κος Τζανής Γκούσκος έκλεισε τη συνέντευξη με ένα αισιόδοξο μήνυμα λέγοντας ότι η αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού θα επανέρθει και κάποιοι από όλους εμάς θα δώσουν το παράδειγμα.

Την εκπομπή μπορείτε να παρακολουθήσετε στον παρακάτω σύνδεσμο:


Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου 2016

Σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν

Φωτεινή Μαστρογιάννη
Οικονομολόγος, Καθηγήτρια MBA

Η νεότητα τέρπει ωστόσο το γήρας είναι η πραγματικότητα και είναι γεγονός ότι η Ελλάδα γηράσκει. Το 2015, ο πληθυσμός στην Ελλάδα που ήταν μεγαλύτερος των 60 ετών ανέρχονταν σε 27% και προβλέπεται να φθάσει το 33,2% το 2030 και το 40,8% το 2050, σύμφωνα με στοιχεία του Global AgeWatch Index 2015 (πιθανόν αυτά τα ποσοστά να μην συμπεριλαμβάνουν τους μετανάστες).
Το φαινόμενο της γήρανσης του πληθυσμού δεν είναι όμως αποκλειστικό προνόμιο της Ελλάδας αλλά όλου του πλανήτη.


Ιδιαίτερα ανησυχητικό όμως είναι αυτό που βιώνουν οι ηλικιωμένοι στην Ελλάδα. Η Ελλάδα χτυπημένη από την οικονομική κρίση, μειώνει διαρκώς τις συντάξεις ενώ το κόστος της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης που οι ηλικιωμένοι είναι το τμήμα του πληθυσμού που τη χρειάζεται περισσότερο, αυξάνεται διαρκώς, οι κοινωνικές υπηρεσίες ήταν πάντα σχεδόν ανύπαρκτες ειδικότερα εάν συγκριθούν με αυτές των Σκανδιναβικών χωρών γιατί το κράτος μεταβίβαζε τις υπηρεσίες αυτές στην οικογένεια του ηλικιωμένου δηλαδή τα παιδιά αναλάμβαναν τη φροντίδα των γονέων ελλείψει δομών. Αυτά όμως πλέον καταρρέουν με την κρίση γιατί τα παιδιά πλέον δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να συντηρούν και τους γονείς.
Επιπλέον, λόγω της κρίσης, ο βαθμός ανεργίας στην ηλικία 50-62 ετών είναι ιδιαίτερα υψηλός. Στην Ελλάδα μόνο το 35% των ηλικιωμένων εργάζονται σε σύγκριση με τη Νορβηγία όπου το 70% των ανθρώπων ηλικίας 55-64 χρονών εργάζονται.
Η Ελλάδα επίσης καταλαμβάνει μία από τις τελευταίες θέσεις όσον αφορά την εκπαιδευτική εξέλιξη των ηλικιωμένων.
Σημασία όμως δεν έχει μόνο το ποσοστό των ηλικιωμένων σε έναν πληθυσμό αλλά και η ποιότητα ζωής που μπορεί να απολαμβάνει. Η Ιαπωνία που είναι κι αυτή μία άκρως ηλικιωμένη χώρα έχει και το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής για τους ηλικιωμένους. Στη χώρα αυτή οι άνθρωποι ηλικίας 60 ετών προβλέπεται να ζήσουν άλλα 26 χρόνια ενώ στο Αφγανιστάν τα άτομα της ίδιας ηλικίας προβλέπεται να ζήσουν μόνο άλλα 16 χρόνια.
Η επιτυχία της Ιαπωνίας οφείλεται στο γεγονός ότι ήδη από τη δεκαετία του 1960, η χώρα έχει εφαρμόσει σύστημα συνταξιοδότησης και  ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για όλους, ένα σύστημα αναδιανομής του πλούτου και προοδευτικής φορολογίας αλλά και έχει επιτύχει χαμηλούς βαθμούς ανεργίας. 
Το χάσμα  της φτώχειας μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών όσον αφορά και τους ηλικιωμένους διευρύνεται συνεχώς. Ενδιαφέρον όμως είναι και το χάσμα μεταξύ δύο ηλικιακών ομάδων αυτών που είναι 66-75 ετών όπου το ποσοστό φτώχειας ανέρχεται σε 10% ενώ αντίστοιχα για τους άνω των 76 ετών ανέρχεται σε 13%. Όσο πιο ηλικιωμένος είναι κάποιος, λοιπόν, τόσο περισσότερο τιμωρείται με χειρότερη ποιότητα ζωής.
Εντυπωσιακό είναι ότι το χάσμα αυτό είναι ιδιαίτερα διευρυμένο σε δύο πολύ ανεπτυγμένες χώρες όπως είναι η Ελβετία και οι ΗΠΑ όπου διαπιστώνεται ότι η οικονομική τους ευμάρεια δεν είναι για όλους και σίγουρα όχι για τους ηλικιωμένους. Επιπλέον στις ΗΠΑ, το 13,4% των ενηλίκων  ηλικίας 50-64 χρόνων δεν είναι ασφαλισμένοι και η έλλειψη ασφάλειας εμποδίζει τη λήψη οικονομικών ιατρικών υπηρεσιών.

Είναι προφανές ότι στην Ελλάδα, τα νεοφιλελεύθερα μέτρα που επιβάλλει το ΔΝΤ και η ΕΕ έχουν ως στόχο τους ηλικιωμένους (οι ηλικιωμένες γυναίκες είναι σε χειρότερη κατάσταση από τους άντρες) οι οποίοι θεωρούνται γηραιά άλογα που πρέπει να εξοντωθούν. Ποια είναι η διαφορά αυτής της αντίληψης για την οικονομία και την κοινωνία από τον φασισμό που όπως περιγράφει ο καθηγητής Ηλίας Θερμός (2013: 92) στο βιβλίο του «η Γερμανική ηγεμονία»  στηρίζεται στην αρχή ότι «η ισότητα μεταξύ των ανθρώπων είναι ανέφικτη και ανεπιθύμητη γιατί υπονομεύει τη δυνατότητα των ισχυρών να επιβιώσουν και προστατεύει τους ανίσχυρους, που πρέπει να πεθάνουν».;

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία

Global AgeWatch Index 2015 
Θερμός, Η. 2013. Η Γερμανική Ηγεμονία. Ψευδαισθήσεις και Πραγματικότητα. Αθήνα: Καστανιώτης.



Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου 2016

ΦΟΒΑΜΑΙ ΑΡΑ ΥΠΑΡΧΩ

Φωτεινή Μαστρογιάννη
Οικονομολόγος, Καθ. ΜΒΑ

«Οι αήθεις ελίτ των μάνατζερ της νέας εποχής, εντός κι εκτός κυβέρνησης, είναι σίγουρες ότι μια φοβισμένη παγκόσμια κοινωνία, μπορεί να οδηγηθεί μέσω σοκ στη συμμόρφωση, μόνο εάν η κριτική σκέψη δεν αναμιχθεί στις προσχεδιασμένες σκευωρίες. Και ελάχιστοι άνθρωποι θέτουν ερωτήματα σε μια ατμόσφαιρα κρίσης. Τελικώς, όλες οι κρίσεις – είτε πρόκειται για χρηματοπιστωτικές ληστείες υψηλής τεχνολογίας, είτε για τυφώνες, τσουνάμι ή πολέμους – μπορούν να μετατραπούν σε ευκαιρίες, συνήθως για εκείνους που τις προεκάλεσαν»

Ν. Σταύρου , καθ. Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Χάουαρντ, «η αποδόμηση των εθνών», Ελευθεροτυπία 18/7/2009.

Οι ψυχολόγοι ισχυρίζονται ότι ο φόβος είναι το ισχυρότερο συναίσθημα. Οι μάρκετερ στο παρελθόν χρησιμοποιούσαν τον φόβο για την προώθηση κυρίως ιδεών. Για παράδειγμα, έδειχναν σκηνές τροχαίου δυστυχήματος με σκοπό να αποτρέψουν την κατανάλωση αλκοόλ πριν την οδήγηση.
Στη συνέχεια άρχισαν να χρησιμοποιούν τον φόβο με πρόφαση την προώθηση ιδεών αλλά στην ουσία επιδίωκαν τη δημιουργία «ντόρου» για το όνομα της επιχείρησης και του προϊόντος. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται τις σοκαριστικές διαφημίσεις της Benetton που παρουσίαζαν έναν ασθενή με AIDS, έναν έγχρωμο με ακρωτηριασμένο χέρι κοκ. Η εταιρεία αυτή εισήγαγε τη διαφήμιση του Σοκ με στόχο την προσέλκυση της προσοχής του θεατή και με απώτερο στόχο την πώληση του προϊόντος. Τα κατάφερε δε όχι μόνο με τη διαφήμιση per se αλλά και με την αναπαραγωγή του θέματος και τις συζητήσεις που προκλήθηκαν στη συνέχεια γι’αυτές.

Συμπέρασμα = η αναπαραγωγή ειδήσεων που έχουν προκληθεί με σκοπό τη διασπορά του φόβου, μεγιστοποιούν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα από τον αποστολέα ήτοι την πρόκληση ακόμα μεγαλύτερου φόβου. 
Σιγά σιγά ο φόβος κυριάρχησε στις διαφημίσεις. Οι μάρκετερ θεωρούν ότι η χρήση του σεξ στη διαφήμιση είναι πλέον αναποτελεσματική και ξεπερασμένη ενώ ο φόβος είναι αποτελεσματικότερος. Δημιουργούν φόβο στη διαφήμιση και προωθούν το προϊόν τους ως τη μόνη λύση που θα λυτρώσει τον άνθρωπο από τον συγκεκριμένο φόβο.
Στην πολιτική πλέον ο φόβος χρησιμοποιείται κατά κόρον, όπως έχω αναφέρει, και σε προηγούμενο άρθρο. Ο λόγος είναι ότι πλέον κυρίαρχο λόγο στην πολιτική δεν έχουν πλέον οι ιδέες αλλά η επικοινωνία. Η πολιτική πλέον θεωρείται προϊόν και ως τέτοιο χρησιμοποιεί τις ανάλογες μεθόδους προώθησης όπου μία από αυτές είναι και ο φόβος. Στην πατρίδα μας η χρήση του φόβου χρησιμοποιείται κατά κόρον από τα μέσα μαζικής τρομοκράτησης – τηλεόραση, ραδιόφωνο, συγκεκριμένα μπλογκς, τρολς του διαδικτύου κοκ.
Οι ψυχολόγοι ισχυρίζονται ότι αυτό γίνεται με βάση μία από τις θεωρίες της σχιζοφρένειας που είναι αυτή του Bateson (1956) – η θεωρία του διπλού δεσμού. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, το άτομο δέχεται αντιφατικά μηνύματα από ένα άλλο άτομο. Κατ’αυτό τον τρόπο δημιουργείται μία εσωτερική σύγκρουση όπου πλέον αναπτύσσονται συμπτώματα σχιζοφρένειας προκειμένου το άτομο να μπορέσει να δραπετεύσει από αυτό τον διπλό δεσμό. 
Στη χώρα μας αυτό γίνεται, φερ’ειπείν, με τις προτάσεις μέτρα του ΔΝΤ και της ΕΕ τα οποία εμφανίζονται ναι μεν ως σκληρά αλλά πρέπει να γίνουν για το «καλό μας».
Η «λύση» των μέτρων αυτών εμφανίζεται ως μονόδρομος γιατί οποιαδήποτε άλλη λύση θα δημιουργήσει "καταστροφή".
Δημιουργείται λοιπόν αυτή η σύγχυση στον κόσμο – η σύγχυση του τύπου η λύση  μπορεί να είναι η καταστροφή μου αλλά είναι απαραίτητη – για το καλό μου πάντα!
Αποτέλεσμα αυτού; Μάζες απογοητευμένων και απομονωμένων πολιτών, ανθρώπων χωρίς όνειρα, παραιτημένων.
Η λύση, όπως έχω ξανατονίσει σε άλλα σχετικά άρθρα μου, μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της αλληλεγγύης, της συλλογικότητας και σίγουρα της παύσης αναπαραγωγής από τον απλό κόσμο των μηνυμάτων και ειδήσεων φόβου που διαρκώς εκπέμπονται από τα ΜΜΕ. Αυτή, κατά τη γνώμη μου, θα είναι και η  πρώτη προσπάθεια πνευματικής απελευθέρωσης των ανθρώπων από το καθεστώς διαρκούς φόβου.





Προτεινόμενη βιβλιογραφία

Ευαγγελάτος Γ. Η ψυχολογία του φόβου – οι κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές προεκτάσεις του.

Dahl, D.W., Frankenberger, K.D., Manchanda, R.V., 2003. Does it pay to shock? Reactions to Shocking and Nonshocking Advertising Content among University Students. Journal of Advertising Research. September 2003, 268-280.

Gibney, P. 2006. The Double Bind Theory: Still Crazy –Making After All These Years. Διαθέσιμο στον Παγκόσμιο Ιστό:
<http://www.psychotherapy.com.au/fileadmin/site_files/pdfs/TheDoubleBindTheory.pdf>


Kubacka, N. 2012. THERE ARE NO SHOCKING PICTURES, ONLY SHOCKING REALITY. – OLIVIERO TOSCANI The power and role of Benetton’s shockvertising. Διαθέσιμο στον Παγκόσμιο Ιστό: https://www.theseus.fi/bitstream/handle/10024/48098/Kubacka_Natalia.pdf.

Peretti, J. 2014. SUVs, handwash and FOMO: how the advertising industry embraced fear.Διαθέσιμο στον Παγκόσμιο Ιστό:https://www.theguardian.com/media/2014/jul/06/how-advertising-industry-concept-fear